Ong strukturasi va uning asosiy psixologik xarakteristikasi Reja: 1

o’rtasidagi farqqa bog’liqdir.
G.M.R

---

Inson abstrakt tafakkurga, hayvon esa amaliy tafakkurga ega. 
Odam zaruriyatga mos ravishda ongli suratda ish ko’rish qobiliyatiga ega. Qurol 
yasash va uni asrash qobiliyatiga egalik odam psixikasi bilan hayvon 
psixikasining bir-biridan ajratuvchi ikkinchi muhim farq hisoblanadi. Konkret 
vaziyatdan tashqarida hayvon hech vaqt qurolni boshqa narsalardan farqlab, qurol 
sifatida ajratmaydi va uni keyinchalik foydalanish uchun saqlab qo’ymaydi. Aniq 
vaziyatda qurol o’z rolini o’tab bo’lgach, shu zahotiyoq, hayvon uchun qurollik 
sifatini yo’qotadi. Odam ilgaridan o’ylab qo’yilgan reja bilan qurol yasaydi, 
quroldan tegishli maqsadlarda foydalanadi hamda uni saqlab qo’yadi. Odam 
nisbatan doimiy buyumlar olamida yashaydi. Odam quroldan foydalanish 
tajribasini boshqalardan o’rganadi va o’zi bu tajribani boshqalarga o’rgatadi. 
Odam psixik faoliyatining hayvonlar psixikasidagi uchinchi farqi shuki, inson 
o’zidan 
keyingi 
avlodlarga 
ijtimoiy 
tajriba 
qoldiradi. 
Odam bilan hayvon o’rtasidagi to’rtinchi g’oyat muhim farq hissiyot 
o’rtasidagi farqdir. Rivojlanish sharoitlarining turlicha bo’lishi odam 
psixikasining hayvon psixikasidan ajratuvchi muhim farqlardan hisoblanadi. Agar 
odam insoniyat tajribasini o’zlashtirmas ekan, o’ziga o’xshagan odamlar bilan 
munosabatga kirishmas ekan, shaxs sifatida tarkib topmaydi. Inson ongining 
rivojlanishiga asosiy omil mehnat faoliyati, ya'ni odamlarning birgalikda qurol 
yasash va undan foydalanish faoliyatlari bo’lgan. Mehnat faoliyati ijtimoiy 
munosabatlar taraqqiyotiga ta'sir qiladi, ijtimoiy munosabatlarning rivojlanishi 
esa mehnat faoliyatining takomillashuviga ta'sir ko’rsatadi. Inson ongi mehnatda 
rivojlanadi.
G.M.R

---

Inson ongi evolyusion taraqqiyot jarayonida aks ettirishning eng yuksak 
shakli sifatida maydonga kelib, ong tufayli odam moddiy dunyodagi narsalarning 
ob'ektiv, barqaror xususiyatlarini ajrata oladi va shu asosda tevarak-atrofdagi 
voqelikni o’zgartira oladi. Demak, inson psixikasining oliy bosqichini ong deb 
atash mumkin.