Onlayn biznes va onlayn biznesning o'zbekistonda rivojlanishi va tosiqlari. Tursunbekov Aybek Muxitdinovich

ASOSIY QISM
Internetdagi foyda keltiruvchi biznes: o’yinning boshlanishi
Siz, Mark Zuckerberg o’zining Focebookini yaratishdan oldin, uxlab, tushida million-million foyda olishini ko’rgan deb o’ylaysizmi? Yo’q albatta. U shunchaki qiziqib, do’stlar birga vaqtni qiziqarli o’tkazish maqsadida bir sayt yaratadi. Oqibatini o’zingiz bilasiz, uning hayotida, etti uxlab tushiga ham kirmagan voqealar sodir bo’ldi.
Focebookga o’xshagan boshqa, mashhur saytlarning mualliflari ham, o’z ijodlarining bunday mashhur bo’lishini oldindan bilishmagan. Masalan, VKontakte asoschisi Pavel Durov ham, tanishuvlar sayti asoschisi Markus Frind ham, qilayotgan ishlarining natijasini oldindan bilishmaganlar.
Markus Frind, internetda pul ishlash mumkinligini hatto xayoliga ham keltirmagan. Tarmoqdan olgan bilimlari asosida, shunchaki, o’zining saytini yuritib, uni rivojlantirishga harakat qilgan. Va yillar mobaynida, to’xtovsiz urinishlar va mag’lubiyatlardan keyin katta mashhurlikka erishgan.
Men nima demoqchiman? Internetda biznes qilish uchun, faqqat pul haqida o’ylamang. Loyihangizni amalga oshirish uchun, bor vujudingiz bilan ishga kirishing. Natija sizni ko’p kuttirib qo’ymaydi, albatta xizmatingizga yarasha, olloh risqingizni beradi.
Yana bitta misol: mashhur, internet magazini bo’lgan “eBay” auksioni asoschisi Pierre Omidyar ham o’z saytini yaratib, birinchi bor o’zining siniq lazer ko’rsatgich tayoqchasini sotuvga qo’yadi. Ishga yaroqsiz bo’lgan lazer o’rnatilgan ko’rsatgich tayoqchani darhol kimdir sotib olganini ko’radi va qiziqib so’raydi. U, nima qilasiz bu tayoqchani deb so’raganida, xaridor “men shunday narsalarni kollksiya qilib yig’aman” deb javob beradi. Pierre Omidyar shundan biladiki, har qanday mahsulotga ham internet orqali xaridor topish mumkinligini, va sayti orqali turli mahsulotlarni sota boshlaydi. Oqibatda, bugungi kundagi eng katta va eng mashhur internet bozoriga aylanib ulgurdi. eBay bozoriga kirib xohlagan mahsulotni, siz ham sotib olishingiz mumkin.
Ko’rib turganingizdek, barcha mashhur sayt egalari, o’zlarining ishlarini oddiygina va oson boshlashgan. Shunchaki, xobbi qilishgan, oqibatda esa, millionlab daromad olishga erishishgan.