- operativ xotiradan ma’lumotlarni qabul qiladi, ular bilan arifmetik va mantiqiy amallarni bajaradi, tashqi qurilmalarga uzatadi;
- ichki tugunlar va tashqi qurilmalarning ishlashi uchun zarur bo'lgan signallarni shakllantiradi;
- bajarilgan amallar natijalarini, uzatilgan signallarni va boshqa ma'lumotlarni vaqtincha saqlaydi;
- tashqi qurilmalardan so'rovlarni qabul qiladi va ularni qayta ishlaydi.
Protsessor nimadan tashkil topadi? - Protsessor yadrosi. Ishning asosiy qismini protsessor yadrosi bajaradi. U ko'rsatmalarni o'qish, shifrdan ochish, bajarish va yuborish imkonini beradi. Yadro quyidagi qismlardan iborat:
- Arifmetik-mantiqiy qurilma. Asosiy matematik va mantiqiy amallarni bajaradi. Barcha hisoblashlar ikkilik sanoq tizimida amalga oshiriladi.
- Boshqarish qurilmasi. Protsessorning ishlashini elektr signallari yordamida boshqaradi. Protsessorning barcha qismlari ishining izchilligi va tashqi qurilmalar bilan aloqasi unga bog'liq bo’ladi.
Har bir yadro soniyalarda bo’lsa ham faqat bitta vazifani bajarishi mumkin. Bir yadroli protsessor har bir vazifani ketma-ket bajaradi. Bu zamonaviy operatsiyalar hajmi uchun yetarli emas, shuning uchun bir vaqtning o'zida bir nechta vazifalarni bajarish uchun bir nechta yadroli protsessorlar tanlanadi. Misol uchun, ikki yadroli bir vaqtning o'zida ikkita vazifani bajaradi, uch yadroli uchta vazifani bajaradi va hokazo. Protsessor nimadan tashkil topadi? - Xotira qurilmasi. Bu protsessorning katta bo’lmagan ichki xotirasi hisoblanadi. U registrlar va kesh-xotiradan iborat. Registrlarda joriy buyruqlar, ma'lumotlar, operatsiyaning oraliq natijalari saqlanadi. Kesh-xotiraga ko’p ishlatiladigan buyruqlar va operativ xotiradan olingan ma'lumotlar yuklanadi. Kesh-xotoraga murojaat qilish tezkor xotiraga murojaat qilishdan tezroq amalga oshiriladi, shuning uchun kesh-xotiraning hajmi so'rovni bajarish tezligiga ta'sir qiladi.
- Shinalar. Shinalar axborot uzatadigan kanallardir. Ular ma'lumotlarni tashuvchi relslarga o'xshaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
