Operatsion tizimlar (4 soat) Operatsion tizimlarla jarayon tushunchasi 2-3-Ma’ruza Reja

Bajarilayotgan xolatdagi jarayon, ma’lum vaqtdan so‘ng OT tomonidan tugallanishi, yoki to‘xtatilishi va yana bajarilmayapgan xolatga o‘tkazilishi mumkin. Jarayon to‘xtatilishi ikkita sabab bilan ro‘y berishi mumkin: uni ishini davom ettirishi uchun biror bir xodisa talab etilsa, (masalan, kirish –chiqish operatsiyasini tugallash) yoki OT tomonidan ish jarayon uchun ajratilgan vaqt tugaganda ro‘y beradi. Shundan so‘ng OT belgilangan algoritm bo‘yicha bajarilmayapgan xolatidagi jarayonlardan birini tanlaydi va bu jarayonni bajarilayapgan xolatga o‘tkazadi. Tizimda paydo bo‘layapgan yangi jarayon, boshqa jarayon bajarilmayapgan xolatga o‘tkaziladi.

Bu juda qulay modeldir. U bajarilishga tanlangan jarayon u to‘xtatilishiga sabab bo‘lgan xodisani kutishi va amalda bajarishga tayyor bo‘lmasligi mumkin. Bunday xolatdan qutilish uchun jarayon bajarilmayapgan xolatni yangi ikkinchi xolatga bo‘lamiz: tayyorlik va kutish xolatlari. (Rasm 2.2)

Jarayon xolatining yanada to‘liq diagrammasi

Bajarilish uchun tayyor
Jarayon bajarildi
Kutilganida
Jarayon tayyorligi
Kirish
Jarayon kutilganda
Узилиш
Jarayon bajarilmoqda

Tizimda paydo bo‘layotgan xar qanday yangi jarayon tayyorlik xolatiga tushadi. Operatsion tizim rejalashtirishning biror bir algoritmidan foydalanib, tayyor jarayonlardan birini tanlab, uni bajarilish xolatiga o‘tkazadi.

Bajarilish xolatida jarayon dasturiy kodini bevosita bajarilishi ro‘y beradi. Jarayonning bu xolatidan uchta sabab bo‘yicha chiqish mumkin:

OT bu jarayonning faoliyatini to‘xtatadi;

U o‘z faoliyatini ma’lum xodisa ro‘y bermaguncha davom ettira olmaydi va OT uni ―kutish‖ xolatiga o‘tkazadi;

Xisoblash tizimida uzilish ro‘y berishi bilan (masalan, bajarilishga ajratilgan vaqt tugashi bilan taymerdan uzilish) uni tayyorlik xolatiga o‘tkaziladi.

Kutish vaqtlari tayyorgarlik xolatiga jarayon, kutilayapgan xodisa ro‘y berishi bilan o‘tadi va u yana bajarilish uchun tanlanishi mumkin. Keyinchalik rejalashtirish algoritmi xaqida so‘z borsa, bizning modelda yana bir operatsiya qo‘yiladi: bu jarayon prioritetini o‘zgarishidir.