O‘q otish tayyorligi darsining tuzilishi. Maktabning o’q otish tiri Reja

Musobaqalarni o'tkazish uchun asos.


O‘qlarni tarqalishga olib keladigan sabablar uch guruhga bo‘linadi:
- boshlang‘ich tezligining xilma-xilligi;
- otish burchagi va otish yo‘nalishlarining xilma-xilligi;
- o‘qning parvoz sharoitlarining xilma-xilligi.
Dastlabki tezliklarning xilma-xilligiga bo‘lgan sabablar quyidagilardir:
- porox va o‘qlarning og‘irligi xilma-xilligi, o‘q va gilzalarning shakli va o‘lchamlari, porox zaryadining sifati, zichligi va boshqalar, ishlab chiqarishda noaniqliklar (ruxsat berilishi) natijasida;
- havo haroratiga va o‘qni otish paytida isitiladigan stvol (quvur) kanalida bo‘lishining teng bo‘lmagan vaqtiga qarab, turli xil haroratlar;
- isitish darajasida va stvol (quvur) kanalining yuqori sifatli holati xilma-xilligi.
Bu sabablar dastlabki tezliklarda o‘zgarishlarga olib keladi va shuning uchun o‘qlarning parvoz masofalari, ya’ni o‘qlarni masofa (balandlik) bo‘ylab tarqalishiga olib keladi va asosan o‘q-dorilar va qurollarga bog‘liq.
Uloqtirish burchagi va o‘q otish yo‘nalishlarining xilma-xill bo‘lishiga sabablar quyidagilardir:
- gorizontal va vertikal holatda qurol yonaltirilgani xilma-xilligi (nishonga olishda xatolar);
- o‘q uchishining turli burchaklari va qurolning yon tarafga ketib qolishi, ayniqsa, otishda bir xil holatni qabul qilmaslik, beqaror va bir xil xolatda qurolni ushlamaslik, ayniqsa avtomatik qurollardan otish jarayonida va tepkining yomon bosilishidan kelib chiqishi natijasida;
- harakatlanuvchi qismlarning harakati va zarbalari va qurollarning qaytarilishidan kelib chiqadigan avtomatik otishi bilan otish paytida quvurning burchak tebranishlari natijasida.
Ushbu sabablar o‘qlarni yon tomonga va masofaga (balandlikda) tarqalishiga olib keladi, tarqalish maydonining kattaligiga eng katta ta’sir ko‘rsatadi va asosan o‘q otuvchining bilimiga bog‘liq.
O‘qning parvoz sharoitlarining xilma-xilligiga bo‘lgan sabablar quyidagilardir:
- atmosfera sharoitida, ayniqsa, o‘q otish vaqtida shamol yo‘nalishi va tezligida bo‘lgan turli xil o‘zgarishlar;
- o‘qlarning vazni, shakli va o‘lchamidagi xilma-xillik, havo qarshilik kuchining o‘zgarishiga olib keladi.