O’qituvchi: Isabayeva Dilfuza Komiljonovna Tayyorladi: Rajabova Durdona Ashir qizi

Uch-to’rt oylikda o’zining boshni tik holatda ushlay oladigan bo’ladi.Besh-olti oylik bo’lgach tanasining muvozanatini saqlab bemalol o’tira oladi va qo’llari bilan o’z atrofidagi narsalarni ushlab kuradigan bo’ladi.Bolada irodaviy harakatlar nutqni egallash orqali jadal rivojlanib boradi.Kichkintoy kattalarga taqlid qilgan holda ixtiyoriy irodaviy harakatlarni bajara boshlaydi.Shuning uchun ham ularning harakatlarini tugri yulga solish,rivojlantirib borish kattalar zimmasiga yuklatiladi

Emotsiyalar va hissiyotlar bolaning atrof olamga bo’lgan munosabati,biror bir ehtiyojining qondirilishi yoki qondirilmasligi tufayli vujudga keluvchi kechinmalarda namoyon buladi. Dastlab ontogenizda oddiy kechinmalarni ifoda etuvchi emotsiyalar paydo bo’ladi. Emotsiyalarning rivojlanib borishi ularning differensiyasi, kechinmalarning boyib borishi singari ro’y beradi. Ijobiy emotsional yoki salbiy emotsional kechinmalar ehtiyojning qondirilishi yoki qondirilmasligi oqibatida nomoyon bo’ladi.

Bolalarda ijobiy emotsional kechinmalar bir yoshdan boshlab bola uchun shodlik, xursanchilik tuyg’ulari, ijobiy emotsiyalarni ifodalovchi reaksiyalari eng informativ (ko’p axborot beradigan) bo’lib hisoblanadi. Salbiy emotsional kechinmalar esa qo’rquv, jaxl, jirkanish ko’rinishlarda namoyon bulishi mumkin. Bolalarda hissiyotlarning rivojlanishi muayyan obyektga yo’naltirilgan emotsiyalarning umumlashishi sifatida namoyon buladi. Emotsiya va hissiyotlarning shakillangan tizimda emotsiyalar boshdan o’tkazilayotgan hissiyotning namoyon bulishi sifatida gavdalanadi.

Bolalar emotsional sohasining rivojlanishi davomida emotsional kechinmalarni uyg’otuvchi ob’ektdan sub’ektga munosabat ajralib boradi. Bola qanchalik kichik bulsa, uning uchun ob’ek tavsifi shunchalik bir biriga yaqin buladi. Tadqiqotlar shuni kursatadiki emotsiya va hissiyotlar bolaning kattalar va tengdoshlari bilan bo’lgan muloqoti jarayonida shakillanadi. Bolalarda burch hissining ilk bor namoyon bulishi 4-5 yoshlariga tug’ri keladi

Muloqotning murakkab turlari go’dak hayotining ikkinchi yarim yilida ko’zga tashlanadi. Uni o’zini parvarishlayotgan insonlarga iliq tabassumi, ularni kurganda quvonishini ijobiy ta’sirlanishini aks ettiruvchi muloqotdan iboratdir. Olimlarning olib borgan tadqiqot natijalari shuni ko’rsatadiki kattalar bilan bolalar muloqotida ishlatilgan so’zlarning farqlari turli manba va asosga bog’liqdir.