O’qituvchi Sherqulov B. G’. Ma’ruzachi: B. G’. Sherqulov adabiyotlar

YOER iste’molchilari qatoriga qurilma va apparatlar, texnologik jihozlar, sanoat korxonalarining alohida sexlari, bir butun sanoat korxonasi, jamoat, ma’muriy – maishiy va yashash uylari hamda joylashuv holatiga ko’ra energiya iste’mol qiluvchi ob’ektlar, birlashmalar, xalq xo’jaligi sohasi, mamlakatning to’laligicha xalq xo’jaligi kiradi.
Energetik balans - energoresurslarning barcha turlari (yoqilg’i, elektr, issiqlik energiyasi va boshqalar) iste’moli bo‘yicha tuzilishi mumkin. Bunday balans hisobiy yig’ma (svadnoy) balans deb ataladi.
Hisobiy yig’ma (svadnoy) energetikaviy balans – barcha turdagi energetik resurslarning kirim va chiqim qismlarining tengligini ifodalab, ishlab chiqarish sohalari yoki hududiy birlashmalar ob’ektlari uchun tuziladi.
Bir turdagi energetik resurslar uchun xususiy energetikaviy balans tuziladi.
Energetik balansning kirish qismi – barcha turdagi energetik resurslarni qazib olish, ishlab chiqarish, tashqi iste’molchilardan tushadigan va o’tuvchi qoldiq YOER tuzilmasini xarakterlaydi.
Energetikaviy balansning sarf qismi – turli xil energetik resurslardan foydalanish yo‘nalishi bo’lib, bunda tashqi iste’molchiga chiqarilgan, qoldiq, yo‘qotilgan energetik resurslar inobatga olingan holda tuzilishini xarakterlaydi.





Energobalanslar tuzilishga ko’ra: tajriba – energetikaviy va hisobiy turlarga bo‘linadi.
Tajriba energetikaviy balans – statsionar yoki portativ o’lchov vositalari ko’rsatkichlaridan foydalanib tuziladi. Hisobiy balans esa – texnologik, issiqlik texnikaviy va boshqa hisoblar asosida tuziladi.
Energiya iste’molchilari ob’ektlarini loyihalashda, tashkil etiladigan energobalansni aniqlash, qoidaga asosan ya’ni har bir texnologik jarayon amalga oshirish yoki mahsul birligiga sarf etilgan har bir yoqilg’i energetik resurs turi solishtirma normasida birlashtirilgan ko’rsatgichlari asosida bajariladi.
Mazmuniga ko’ra iste’molchilarning energiya balansi sintetik va analitik turlarga ajratiladi.