O’qituvchi Sherqulov B. G’. Ma’ruzachi: B. G’. Sherqulov adabiyotlar

5-Ma’ruza: Yoqilg‘i-energetikaviy resusrlar iste’molining energobalanslari.
.
.

Reja:
Energobalans turlari
Sanoat korxonalarida energiyadan foydalanish va iste’mol balanslari
YOER iste’molchilarining energetikaviy pasporti.
Tayanch iboralar. Energetikaviy balans, Energiya yo’qotilishi , Sintetik balans , Analitik balans ,
Energetikaviy balans - energiyani saqlanish qonunining xususiy ifodasi hisoblanadi.
Energetikaviy balans bu keltirilgan energiyadan foydalanishga sarflangan va yo’qotilgan energiyalar orasidagi tenglikda ifodalanadi.
Foydali energiya – energetikaviy jarayonni amalga oshirish yoki qayta ishlash, o’zgartirish, tashish hamda energetik resurslarni saqlash jarayonida talab etiladigan zarur nazariy energiya miqdori hisoblanadi.
Energiya yo’qotilishi bu - keltirilgan va foydali ishlatilgan energiyalar farqidir.
Energiya yo‘qotilishi 2 turga farqlanadi:
- ishlab chiqarishdagi yo‘qotilishlar – bu texnologik jarayon takomillashganlik holatiga va normalangan energiya yo’qotilishi.
- noishlab chiqarishdagi yo‘qotilish – energetik resurslarni qazish, tashish, saqlash, o’zgartirish va nihoyat iste’mol qilishda ishtirok etadigan jihozlarni noto’g’ri ekspluatatsiya qilish natijasidagi yo’qotilishlar.

 
Ishlab chiqarishdagi yo’qotilishga umumiy zamonaviy energiya tejamkor texnologik jarayonlarni hamda muqobil energiya manbalarini jalb etish orqali erishish mumkin.
Noishlab chiqarishdagi yo’qotishlar – energiya tejamkor texnologiyalar yoki tashkiliy tadbirlar natijasida bartaraf etilishi mumkin.
YOER iste’molining energetik balansni tuzishdan maqsad – loyihalanadigan ob’ektlarda energetik resurslar iste’molini aniqlash, YOER iste’mol qiladigan texnologik qurilmalar, korxonalar, xalq xo’jaligi sohasi, alohida region va mamlakat miqyosida energetik resurslardan samarali foydalanishni baholash va tahlil qilishdan iborat. Energetik balans YOER iste’molchilari uchun tuziladi.