O’quv-uslubiy majmua O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligining 2020 yil 14-avgustdagi № bd-5110100 02 bilan tasdiqlangan falsafa fanidan namunaviy dastur asosida ishlab chiqilgan

18. “Ijtimoiy harakat” nima?
A. Jamiyatning faoliyat ko’rsata olishini ta’minlovchi moddiy va ma’naviy jarayonlar.
B. Insondagi har qanday harakat.
V. Jamiyat hayotining ongda aks etishi.
G. Tirik organizmlardagi harakat
3-MAVZU: ONTOLOGIYA, GNOSEOLOGIYA VA ONG FALSAFASI


Vaqt-2 soat
Reja:

1. Borliq tushunchasining mohiyati va ma’nosi. Borliqning asosiy turlari.

2. Materiya kategoriyasi va uning hususiyatlari va nomoyon bo’lish hususiyatlari haqida zamonaviy qarashlari. Harakat tushunchasi. Harakatning asosiy shakllari. Fazo va vaqt.
3. Inson olamning tarkibiy qismi. Insonning tabiati va mohiyati.
4. Bilish – voqelikning inikosi. Bilishning asosiy bosqichlari. Haqiqat.
5. Ong, ruhiyat va inikos. Individual va ijtimoiy ong. Ijtimoiy ong darajalari va shakllari.


Tayanch so’z va iboralar
Borliq, olam, odam, substantsiya, monizm, dualizm, plyuralizm, yo’qlik, individual borliq, ijtimoiy borliq, real borliq, virtual borliq, materiya, harakat, rivojlanish, in’ikos, makon, vaqt, Odam, inson, antropologiya, antroposotsiogenez, inson- biologik mavjudot, inson – ijtimoiy mavjudot, inson hayoti mazmuni, o’limi, manguligi, bilish, gnoseologiya, epistemologiya, hissiy bilish, aqliy bilish, bilim, empirik bilim, nazariy bilim, muammo, nazariya, tafakkur, tushuncha, mulohaza, xulosa, haqiqat, mutlaq haqiqat, nisbiy haqiqat, ong, in’kos, ijtimoiy va individual ong, ijtimoiy ong darajalari va shakllari, o’z o’zini anglash.
Adabiyotlar
SH.Mirziyoev. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz. Tosh.: “O’zbekiston”, 2017.
O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha Harakatlar strategiyasi to’g’risida. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoni, 2017 yil 7-fevral – Xalq so’zi, 2017 yil 8-fevral.
Abu Nasr Forobiy. Fozil odamlar shahri. T.: Xalq merosi. 1993, 130-149, 174 -181 betlar.
Alisher Navoiy. Lisonut – tayr. T., 1981.
Jahon falsafasi tarixidan lavhalar. I –kitob. T.: Sharq, 2004.
Falsafa (M. Ahmedova va boshqalar). Darslik. T., 2006.
Falsafa: qomusiy lug’at. T.: Sharq, 2004.
SHermuhammedova.N. Falsafa. O’quv-uslubiy majmua. “Noshir” T.: 2012
Tulenova K.J. va boshqalar. Falsafa. O’quv-uslubiy majmua. TDPU. 2012
Falsafa asoslari. O’quv qo’lanma. Q. Nazarov va boshqalar.- T.: O’FMJ, 2018. To’raev B. Borliq: mohiyati, shakllari,xususiyatlari. –T.: O’zRFA, 2011
Qurbonova L. Borliq falsafasi. Andijon, 2009

TEST

19. 
    “Fazo (makon)” nima?
    

A. Materiyadan mustaqil holatda yashaydigan borliqning alohida turi.
B. Materiyaning tuzilishi, qo’lami va ma’lum tartibda joylanishini ifodalovchi yashash usulidir.
V. Narsalar o’rtasidagi munosabatdir.
G. Narsa va buyumlar joylashishi mumkin bo’lgan bo’shliq, vakuum.
20. “Ong” nima?
A. Materiyaning o’ziga xos ko’rinishi.
B. Inson ruhiy in’ikosining oliy shakli va uning faoliyatini tartibga soluvchi omil.
V. Organik dunyoning o’ziga xos xususiyati.
G. Insondagi ruhiy jarayonlar majmui.