O‘quv yili O‘zbekiston respublikаsi rаqаmli texnologiyalаr vаzirligi

Yozma nutqni rivojlantirish

Til tizimli bo‘lganligi sababli yozma nutq muayyan vaziyatda ma’lum vositalarni tanlaydi. Bu tilning aloqa jarayonidagi oddiy qo‘llanish emas. Yozma nutq og‘zaki nutqdan farqlanuvchi o‘ziga xos qurilshga va uslubiy sifatga ega. Uning turli ko‘rinishlari ijtimoiy (ekstralingvistik) omillar: nutqning maqsadi, vazifasi, aloqa sohasi sharoiti, lfoda mazmunining hamda fikrlash tarzining o‘ziga xosligi kabi omillar bilan belgilanadi. Bu jihatdan u faol tadrijiy jarayon hisoblanadi. Til vositalarining ishlatilishi, jamiyat a’zolarining faoliyati sohalarida tildan foydalanish xususiyatlariga ko‘ra bir-biridan farqlanadi. Umumiy olganda turli faoliyat sohalari va ularga mos nutqiy aloqa sohalaming mavjudligi ulaming har bin uchun xos bolgan ichki kommunikativ umumiylik darajasining mavjudligini, ichki aloqaviy esa, kommunikativ umumiylikning tabiiy doirasi bu milliy til tizimi hisoblanadi: bu umumiylikning darajalanishi yozma nutqning xilma-xil ko‘rinishi va shakllarda bo‘lishini ko‘rsatadi. Til tarixan o‘zgaruvchan. Lekin og‘zaki nutq va yozma nutq yanada o‘zgaruvchandir. Tildagi barcha o‘zgarishlar dastlab og‘zaki nutqda, so‘ngra yozma nutqda yuz beradi. Har bir inson yoshligidan fikrlash qobiliyatini, shuningdek, og‘zaki va yozma nutqini shakllantirib boradi. Bu jarayonda inson o‘z imkoniyatlari doirasida katta va mashaqqatli mehnat qiladi. Shu sababdan psixolingvistlarning fikricha, inson yoshligidan to‘g‘ri va aniq ma’lumot olib borishi lozim.

2022-2023 o‘quv yili	O‘ZBEKISTON RESPUBLIKАSI RАQАMLI TEXNOLOGIYALАR VАZIRLIGI MUHАMMАD АL-XORАZMIY NOMIDАGI TOSHKENT АXBOROT TEXNOLOGIYALАRI UNIVERSITETI “AKADEMIK YOZUV1” fanidan masofaviy ta’lim yo‘nalishi 1-kurs talabalari uchun yakuniy nazorat savollari	“O‘zbek va rus tillari” kafedrasi mudiri _________________Abdullayeva S.X.
VARIANT-7
1. Ilmiy uslubga xos matn yozing. 2. Matn bog‘lovchi vositalar haqida ma’lumot yozing. 3. Quyida berilgan matn asosida murakkab reja tuzing.