O’quv yili uchun ~ 1 ~

2022-2023-O’QUV YILI UCHUN 
~ 18 ~ 
 
650 175 A va T 
\ / 
800 
/ \ 
975 150 G va S 
150 • 3 = 450 ta H bogʻ G-S 
BO‗LAKKA BO‗LINMAGAN DNK da G va S ORASIDA NECHTA VODOROD BOG‗ 
BO‗LSA HOSIL BO‗LGAN DNK BO‗LAKLARI ORASIDAGI G va S ORASIDA 
SHUNCHA. CHUNKI Eco RI G va S ORASIDAGI H BOG‗NI KESMAYDI.
Javob: B) 450
13-masala.
2 ta DNK ning 1-bo‘lagi EcoRI, 2-bo‘lagi BamHI restriktazalari yordamida 15 ta bo‘lakka 
bo‘lindi. Dastlabki DNK bo‘lagi va bo‘laklarga bo‘lingan DNK dagi vodorod bog‘lar farqi 
116 ta bo‘lsa, nechta G-S o‘rtasidagi vodorod bog‘i kesilgan?
A) 36
B) 80
C) 76
D) 40 
YECHIMI
1 ta restriktaza 1 ta joydan kessa 2 ta boʻlak hosil boʻladi
2-restriktaza ham 1 ta joydan kessa 2 ta boʻlak hosil boʼladi. 
Demak 2 ta restriktaza 2 ta joydan kessa 4 ta boʻlak hosil boʻlar ekan. 
15 boʻlakka boʻlgan boʻlsa demak 13 joyidan kesgan 
EcoRI ni - x 
BamHI ni - y
EcoRI ----- 8 ta H bogʻ uzadi 
Bam HI --- 10 ta H bogʻ uzadi 
Uzgandan soʻng 116 taga kamaygan.

---

2022-2023-O’QUV YILI UCHUN 
~ 19 ~ 
 
/ x + y = 13
\ 8x + 10y = 116 
x = 7; y = 6 
6 • 6 = 36
Bu yerda 6 soni G va S orasidagi [H] bog‗ni bildiradi. BamHI G va S orasidagi 6 ta [H] 
bog‗ni uzishi hisobga olingan. 
Javob: A
14-masala. 
4 ta nomaʼlum nukleotidli DNK molekulalarining biridan suniy sharoitda 99 ta peptid 
bogʼli oqsil molekulasi sintezlandi. Barcha DNK molekulasidagi nukleotidlar oqsil 
biosinteziga javob boʼlgan DNK molekulasidan 4,3 marta koʼp. 2-DNK nukleotidi 1-DNK 
nukleotidlaridan 1,2 marta, 3-DNK dan 0,8 marta, 4-DNK nukleotidlaridan 2 marta katta 
boʼlsa, transkripsiyada ishtrok etgan DNK molekulasini aniqlang.
A) 1-DNK
B) 2-DNK
C) 3-DNK
D) 4-DNK 
#YECHIMI
1) 99+1=100 aminokislota 
2) 100•6 = 600 DNK dagi nukleotid 
3) 4,3•600=2580 jami nukleotidlar 
1-DNK - x
2-DNK - 1,2x
3-DNK - 1,2:0,8=1,5x 
4-DNK - 1,2:2=0,6x 
x+1,2x+1,5x+0,6x = 2580 
4,3x = 2580 
x=600 ta

---