Organik kimyoni endi boshlaganlar uchun maslahatlar


Alkenlar, alkadiyenlar va alkinlar


Download 1.93 Mb.
bet11/23
Sana05.11.2023
Hajmi1.93 Mb.
#1749258
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   23
Bog'liq
Organika nazariya yangisi

Alkenlar, alkadiyenlar va alkinlar vodorod bilan to`yinmagan bog`lari hisobiga reaksiyaga kirishadi:
CH3-CH=CH2+H2→CH3-CH2-CH3
CH2=C=CH2 + 2H2→CH3 – CH2 – CH3
CH≡CH + 2H2→C2H6


Aromatik uglevodorodlarda: Benzol va uning gomologlari gidrogenlani siklogeksan va uning gomologlarini hosil qiladi.



40 | Uglevodorodlarning 6 ta sinfiga galogenlar ta`siri
Alkanlarda: Metan bilan xlor yorug`lik ta`sirida reaksiyaga kirishib, metandagi vodorod atomlari birin-ketin xlor atomlari bilan o`rin almashadi.
CH4+Cl2→CH3Cl+HCl CH3Cl – metil xlorid
CH3Cl+Cl2→CH2Cl2+HCl CH2Cl2 – metilen xlorid
CH2Cl2+Cl2→CHCl3+HCl CHCl3xloroform
CHCl3+Cl2→CCl4+HCl CCl4 – uglerod xlorid

Agar CH4 va Cl2 aralashmasi quyosh nuri ta`sirida portlaydi, natijada HCl va C hosil bo`ladi:


CH4+2Cl2=4HCl+C

Tarmoqlangan uglevodorodlarni galogenlashda, asosan, uchlamchi uglerod atomlaridagi, keyin ikkilamchi uglerod atomlaridagi va oxiri birlamchi uglerod atomlaridagi vodorod o`z o`rnini galogenga beradi.



Sikloalkanlarda: Sikloalkanlardan faqat siklopropan va siklobutan halqaning uzilishi(alkenlarga o`xshab birikish xos) hisobiga reaksiyasiga kirishadi, qolganlarining xususiyatlari alkanlarnikiga o`xshash o`rin olish reaksiyasiga ega.

+Br2→Br-CH2-CH2-CH2-Br




+Br2→Br-CH2-CH2-CH2-CH2-Br


+Br2→ Br +HBr
C5H10 +Br2→C5H9Br + HBr


Alkenlarda: Alkenlar qo`shbog`ning uzilishi hisobiga galogenlash reaksiyasiga ham kirishadi. Masalan, etilenga bromli suv ta`sir ettirilsa, etilen bromli suvni rangsizlantiradi. Reaksiya mahsuloti sifatida alkanlarning dibromli birikmalalari hosil bo`ladi:
CH2=CH2+Br2→CH2Br-CH2Br



Download 1.93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   23




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling