Oksikislotalardan sut kislotasi, olma kislotasi, vino kislotasi juda qadimdan ma'lum. Bu moddalar ham spirtlar, ham kislotalar kabi reaksiyaga kirishishlari bilan bir qatorda ularga fazoviy izomeriyaning bir turi-optik izomeriya xosdir. Vant-Goff va Le-Bellarning (1871) fikricha molekula tarkibida 4 xil guruh bilan birikkan uglerod (asimmetrik) atomi mavjud bo`lsa, u 2 xil optik izomerlar hosil qiladi. M-n, sut kislotasi shunday izomerlar hosil qiladi: - Oksikislotalardan sut kislotasi, olma kislotasi, vino kislotasi juda qadimdan ma'lum. Bu moddalar ham spirtlar, ham kislotalar kabi reaksiyaga kirishishlari bilan bir qatorda ularga fazoviy izomeriyaning bir turi-optik izomeriya xosdir. Vant-Goff va Le-Bellarning (1871) fikricha molekula tarkibida 4 xil guruh bilan birikkan uglerod (asimmetrik) atomi mavjud bo`lsa, u 2 xil optik izomerlar hosil qiladi. M-n, sut kislotasi shunday izomerlar hosil qiladi:
- Oksikislotalardan sut kislotasi, olma kislotasi, vino kislotasi juda qadimdan ma'lum. Bu moddalar ham spirtlar, ham kislotalar kabi reaksiyaga kirishishlari bilan bir qatorda ularga fazoviy izomeriyaning bir turi-optik izomeriya xosdir. Vant-Goff va Le-Bellarning (1871) fikricha molekula tarkibida 4 xil guruh bilan birikkan uglerod (asimmetrik) atomi mavjud bo`lsa, u 2 xil optik izomerlar hosil qiladi.
Alkaloidlar – o‘simliklarda, kamdan-kam hollarda hayvonot organizmida uchraydigan va asos xossasiga ega bo‘lgan azotli organik birikmalar. Shular jumlasidan morfinni birinchi marta (1806) nemis aptekari Sertyurner Fridrix ko‘knori shirasi (afyun)dan ajratib oldi. - Alkaloidlar – o‘simliklarda, kamdan-kam hollarda hayvonot organizmida uchraydigan va asos xossasiga ega bo‘lgan azotli organik birikmalar. Shular jumlasidan morfinni birinchi marta (1806) nemis aptekari Sertyurner Fridrix ko‘knori shirasi (afyun)dan ajratib oldi.
- Alkaloidlar – bu azotsaqlovchi, asosan geteroxalqali, asos xususiyatli, biologik faol, ko‘p miqdorda – zaharli, kam miqdorda – dorivor moddalar.
- Hozirgi kunda 5000 dan ortiq alkaloid ma’lum.
- Oddiy аlkaloidlar tarkibida 10 ga yaqin, murakkab-larida 50 dan ziyod uglerod atomlari buladi.
- Alkaloidlar turlanishining bir necha turi mavjud: 1. Kislorodli va kislorodsiz turlarga bo‘linadi – tiramin va efedrin kislorodsiz bo‘lsa,
- tropin va xinin – kislorodlidir. 2. Karboxalqali va geteroxalqali –
- tiramin karboxalqali bo‘lsa, nikotin – geteroxalqali.
Do'stlaringiz bilan baham: |
