Organik sintez

Brutto formulasi -C₂H₅OH
Molekulyar massasi -46,069 g/mol
Suyuqlanish harorati -114,3⁰C
Reaktivlar
Glyukoza 15 gr
Distililangan suv 150 ml
Droja 5 gr
Jihozlar: 500 ml Vyurs kolbasi, qaytar sovutgich, termometr, shtativ, gaz garelkasi, diflimator, suv xammomi, stakan, alonj.
Reaksiya tenglamasi
C₆H₁₂O₆ C₂H₅OH + CO₂
Ishning tartibi
1. 200 ml xajmli stakanga 15 gr glyukoza, 150 ml suv solinib, yaxshilab aralashtiriladi.
2. Tayyorlangan eritmaga 5 gr yaxshilab maydalangan achitki (droja) solinib eritma holiga keltiriladi
3. Bir xaftaga qoldirilib bijg‘itiladi.
4. Bijg‘itilgan aralashma 35-40⁰ Cda gaz gorelkasi yordamida qizdiriladi.
5. Hosil bo‘lgan karbonat angidrid kalsiy gidroksid eritmasiga o‘tkaziladi.
6. Karbonat angidrid gazidan xoli bo‘lgan eritma fraksiyalab haydab olinadi. 78⁰C da etil spirti haydaladi.
Laboratoriyada 99,5% li etil spirtini olish uchun 6 soat davomida CaO kalsiy oksid bilan qaynatilib haydab olinadi.
Tarkibidagi suv miqdorini yuqotish uchun natriy metalidan foydalaniladi.

Rasm. Etil spirtini olish uskunasi.
1-elektr plita; 2-haydash kolbasi ; 3- mahkamlagich; 4-termometr; 5- shtativ;
6-to’g’ri sovutgich; 7-allonj; 8- yig’gich kolba.


4-Laboratoriya ishi uchun mustaqil bajarish vazifalar

1. 
   Laboratoriya daftarga sintez jarayonining bayonini yozing.
   
2. 
   Sintez qurilmasining rasmini chizing.
   
3. 
   Sintez jarayoni uchun moddiy balans jadvalini tuzing.
   

Kirim

Chiqim

№

Dastlabki reagentlar

Mol. og., g.

Zichligi, g/sm^3

Massada

Xajmda

№

Olingan mahsulotlar

Mol. og., g.

Zichligi, g/sm^3

Massada

Xajmda

Jami:

Jami:

Mahsulot chiqishini quyidagi formula orqali xisoblab toping:

X= G_naz/G_amal *100% yoki
X= V_naz/V_amal *100%

4. 
   Yo`qotishlarni xisoblab toping: Y= X_naz- X_amal *100%
   
5. 
   Etil spirtini qaysi soxada qaysi maqsadlarda ishlatilishini yozing.
   
6. 
   Pedagogik texnologiya usulini qo`llash. Klaster usulidan foydalanib etil spirtini qaysi maqsadlarda ishlatilishini yozing.
   

1-misol.
Etilen xаvo bilаn oksidlаngаndа kаnchа mikdordа etilenoksidi xosil bulаdi. Xosil bulgаn gаz mikdoridа etilen-3% ni, xаvo-97% ni tаshkil kilаdi. 1 tonnа etilenoksidini olinish mikdorini аniklаng.
2-misol.
Oktenni ikki xil izomerini kuyidаgi moddаlаr bilаn reаktsiya tenglаmаsini yozing: 1) vodorodbromid; 2) gidrаtlаnish nаtijаsidа Vyurts reаktsiyasi yordаmidа gаlogenаlkil xosil bulаdi. Reаktsiya tenglаmаsini orаlik mаxsulotlаri bilаn yozing.
4-Laboratoriya ishi nazorat Testlari.
1.Laboratoriya sharoitida etilspirtini sintez qilishda qanday moddalar ishlatiladi?
a) glukoza; droja; distirlangan suv;
b) glukoza; spirt; droja;
v) glukoza; etilen; distirlangan suv;
g) glukoza; etan; droja;