Geterotrof organizmlar, masalan, inson va hayvonlar, tarkibida boshqa
organizmlar hosil qilgan energiyaga boy moddalar bо„lgan ovqatni iste‟mol qilib,
energiyani oladi.
Energiya-о‘zgartiruvchi metabolizm (katabolizm) energiyaga boy moddalarning
(jumladan Yog„lar, uglevodlar, oqsillar), menshe energiya ajralgan holda tarkibida
energiya kamroq bо„lgan moddalarga parchalanishini о„z ichiga oladi (= dissimilyatsiya).
Dissimilyativ parchalanish jarayonlari yoki katabolik jarayonlar. Eng muhim
katabolik jarayonlardan biri yuqorida ta‟riflangan biologik oksidlanishdir. ATF da
jamlangan energiya anabolik jarayonlar, shuningdek energetik о„zgartiruvchi moddalar
almashinuvi uchun ishlatiladi, ya‟ni, u tana haroratini saqlab turish, mushaklarning
ishlashi, hujayralar membranalarida sо„rilish va о„tish jarayoni, nerv impulslarining
о„tkazilishi va hokazo jarayonlar kabi hayotni saqlab turish uchun zarur bо„lgan
jarayonlarni tutib turish uchun xizmat qiladi. Bu jarayonlar davomida energiyaning katta
qismi, jumladan issiqlik shaklida, yо„qoladi. О„simliklardan farqli ravishda insonlar va
hayvonlar fotosintez jarayonida organik moddalarni yarata olmasligi uchun, ular
Do'stlaringiz bilan baham: |
