O„rganishda qo„llanilishi ko„rsatilgan. Bunga ko„ra ekonometrik modellashtirishda ko„p omilli regressiya usulini afzaliklari ko„rsatilgan
Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)
Download 0.66 Mb. Pdf ko'rish
|
ekonometrik-modellashtirishda-ko-p-omilli-regressiya-usulini-tadqiq-qilinishi
|
Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)
ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 10 |October, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar | www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-10-374-381 E-mail: carjisor@gmail.com 377 ikkinchisi regressiya tenglamasi ko„rinishini tanlashdan iborat. Ko„p omilli regressiya tenglamasiga u yoki bu omillar to„plamini kiritish avvalo tadqiqotchining modellashtiruvchi ko„rsatkichni boshqa iqtisodiy jarayonlar bilan o„zaro bog„lanish tabiati haqidagi tasavvuriga bog„liq. Ko„p omilli regressiyaga kiritiluvchiga omillar quydagi talablarga javob berishi kerak: 1. Ular miqdoriy jihatdan o„lchalanadigan bo„lishi kerak. Agar modelga miqdoriy jihatdan o„lchash imkoniyati bo„lmagan sifat ko„rsatkichlari kiritiladigan bo„lsa, ularni miqdor jihatdan aniqlashtirish zarur (masalan, hosildorlik modelida tuproqning sifati bal ko„rinishida, ko„chmas mulk ob‟ektlari qiymati zanjirlangan jayonlarda joylashishiga qarab va h.k.). 2. Omillar o„zaro yuqori darajali korrelyatsiyada bo„lishi kerak emas va aniq funksional bog„lanishda ham bo„lishi kerak emas. Modelga yuqori darajadagi korrelyatsiya bo„lgan omillarning kiritilishi, < bo„lganda y=a+b 1 ·x 1 +b 1 ·x 1 +…+b p ·x p +ɛ bog„lanish uchun normal tenglamalar tizimida regressiya koeffitsientlarini baholashda noaniqliklar vujudga keladi. Agar omillar orasida o„ta yuqori bog„lanish mavjud bo„lsa, u holda ularning har birini natijaviy belgiga ta‟sirini alohida aniqlab bo„lmaydi va regressiya tenglamasining parametrlari ma‟noga ega bo„lmay qoladi. y=a+b 1 ·x 1 +b 1 ·x 1 +..…+b p ·x p +ɛ regressiya tenglamasida va omillar bir-biriga bog„liq bo„lmasa, ya‟ni 0 bo„lsa. U holda parametr omilni ning qiymati o„zgarmagan holatda y natijaviy belgiga ta‟sir kuchini o„lchaydi. Agar 1 bo„lsa u holda omilning qiymati o„zgarishi bilan omilning qiymati o„zgarmay qolmaydi. Bundan kelib chiqadiki va parametrlar va omillarning y natijaviy belgiga alohida – alohida ta‟sirlarini to„g„ri tavsiflab bera olmaydi[3]. Download 0.66 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|