Organizmlarning tarixiy rivojlanish jarayonini belgilang
Download 274.46 Kb. Pdf ko'rish
|
Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi 2023 .01.27. TEST BAZA
|
Organizmlarning tarixiy rivojlanish jarayonini belgilang. Filogennez Morfogenez Ontogenez Partenogenez Katta odamlar tana o’lchamlarining ortishi, odam umrining uzayishi, hayzning kechroq tugashi, ruhiy funksiyalardagi o’zgarishlarni qaysi jarayon bilan bo’g’lash mumkin? Adaptatsiya Aklimatizatsiya Akselleratsiya Geteroxroniya Nerv hujayralarida RNK molekulalarining soni… 3-40 yoshgacha ortib boradi, 55- 60 yoshgacha o’zgarmaydi, so’ngra kamayadi 3-50 yoshgacha kamayadi, 60- 65 yoshgacha ko’payadi, so’ngra yana kamayadi 3-10 yoshda ortib boradi, 10-55 yoshda kamayadi, 55-60 yoshda kamayadi 1-30 yoshgacha ortib boradi, 30-70 yoshgacha kamayadi Yangi tug’ilgan bola boshining aylanasi ko’krak qafasining aylanasidan… 1 ,5 baravar katta bo’ladi Katta bo”ladi Kichik bo’ladi Teng bo’ladi To’g’ri javobni aniqlang. O’sayotgan organizmda assimilyatsiya dissimilyatsiyaga nisbatan jadal kechchadi O’sayotgan organizmda assimilyatsiya dissimilyatsiyaga nisbatan sust kechadi O’sayotgan organizmda assimilatsiya va dissimilatsiya jarayonlari teng bo’ladi O’sayotgan organizmda dissimilyatsiya assimilyatsiga nisbatan jadal boradi Oliy nerv faoliyati bosh miyaning qaysi qismiga bog’liq? Katta yarim sharlarga Miyachaga O’rta miyaga Oraliq miya Oliy nerv faoliyatining qaysi tipiga kiruvchi bolalar mustaqil fikrlarga ega bo’lmaydilar? Flegmatik Melanxollik Sangivinik Xollerik Chaqaloqlarning kunduzi ham uxlay olishini nima bilan izohlash mumkin? Yarimsharlar po’stlog’i-da qo’zg’alish ustun bo’ladi Yarimsharlar po’stlog’ida tormozlanish bo’lmaydi Yarimsharlar po’stlog’ida tormozlanish sekin va kam yoyiladi Yarimsharlar po’stlog’ida tormozlanish tez va keng yoyyiladi Yangi tug’ilgan chaqaloqda qanday shartsiz reflekslar kuzatiladi? Faqat ovqatlanish reflekslari Himoya, aksa urish, kulish, yo’talish, qo’lni uzatish Ovqatlanish, aksa urish, kulish, emaklash Ovqatlanish, himoya, aksa urish, yo’tallish Bolada qachondan boshlab emish vaqtiga shartli refleks hosil bo’la boshlaydi? Bola hayotini 5-6 haftasidan Bola hayotining 18-20 kunidan Bola hayotining 6-7 haftasidan Bola hayotining 7-8 kunidan Reflekslar natijasiga ko’ra qanday bo’ladi? Musbat, maanfiy Oddiy, murakkab Ovqatlanish, himoyalanish Shartli, shartsiz Nerv hujayrasining qaysi qismlari dendrit va aksonlar deb aytiladi? Neyr onning kalta va uzun o’ssimtasi Neyronning tanasi Neyronning tanasi, kalta o’simtasi Yo’ldosh hujayra, retseptor Nerv hujayrasida nechta akson bo’lishini belgilang? 1 ta 2 ta 3 ta 4 ta Neyron qanday shaklga uchramaydi? Doirasimon Duksimon va uzzunchoq Noksimon Oval Nerv tizimi joylashgan joyi va funksiyasiga qarab tizimlarga to’g’ri ajratilgan qatorni belgilang? Markaziy, periferik Markaziy, periferik, somatik, vegetattiv Pereferik, somatik Somatik, pereferik Nerv to’qimasining xossalari to’g’ri berilgan qatorni belgilang. Labillik refrakterlik, o’tkazuv-chanlik, qo’z-g’aluvchanlik O’tkazuvchanlik, labillash Qo’zg’alish, o’tkazuvchanlik Refraktorlik, qo’zg’alish Refleks yoyining tarkibiy elementlari to’g’ri berilgan qatorni belgilang? Afferent, nerv markazi, ishchi a’zo Nerv markazi, afferent va efferent tola. Retseptor, afferen t tola, nerv markazi, efferent tola, ishchi a”zo. Retseptor, markaziy qism, ijrochi a‘zo Orqa miyadan hammasi bo’lib qancha nerv chiqadi? 16 juft 25 juft 31 juft 33 juft Bosh mi ya nechta qismga bo’lib o’rganiladi? 2 ta 3 ta 4 ta 5 ta Vegetativ nerv tizimining bo’limlari berilgan qatorni belgilang. Parasimpatik, somatik Simpatik, parasimpattik Somatik, parasimpatik Somatik, vegetativ Sinfning mikroiqlimi tarkibi nimalardan tashkil topishini belgilang? Harorat, chang Harorat, namlik, havoning harakkat tezligi Havoning harakat tezligi, namlik Havoning tozaligi, chang Ko’z retseptorlari - tayoqcha va kolbachalar qaysi pardada joylashganligini toping? Kamalak. Oqsil. Shox. To”r parda Achchiqni tilning qaysi qismi sezadi? Oldingi Orqa Uchi Yon tomoni Buyumlar ko’zdan qancha masofada bo’lib, yorug’lik qaysi tomondan tushishi kerak? 25-30 sm, chap tomonda 35-40 sm, chap tomondan 35- 40sm, o’ng tomonda 40-45sm, yuqoridan Bolg’acha, sandoncha, uzangi suyaklari eshitish a‘zosining qaysi qismida joylashgan? Ichki quloqda O”rta quloqda Tashqi quloqda Tashqi va ichki quloq o’rtasida Yevstaxiy nayi tananing qaysi qismida joylashgan? Burun halqum bo’shlig’ida Ichki quloqda Nog’ora parda orqasida O’rta quloq bilan burun-halqum bo’shlig”i orasida Analizator qismlari to’g’ri berilgan qatorni belgilang. Markaziy qism, retseptor Retseptor, o’tkazuvchi Retseptor, o’tkazuvchi, markazziy qism Sezuvchi, markaziy qism Ko’zning asosiy qavatlari berilgan qatorni aniqlang. Ko’z yoshi bezi, to’r qavat Qovoq, sklera Sklera, o’rta tomirli, ichki to’r qavat Yosh bezi, to’r qavat, sklera Ko’rishning kuchayib va pasayib ketish yoshlarini aniqlang? 4 yoshdan 20 yoshgacha, 30 yoshdan 2 yoshda 10 yoshgacha, 15 yoshdan 5 yoshdan 30 yoshgacha, 40 yoshdan 3-15; 20 yoshdan Eshitish analizatorining qismlarini to’liq berilgan qatorni beligilang? O’rta va ichki quloq Quloq suparasi, tashqi quloq Tashqi, o”rta, ichki quloq Tovush yo’li, o’rta quloq Bolada qaysi bezning funksiyasi kuchaysa gigantizm kuzatilishini belgilang. Buyrak usti bezi Gipoffiz Jinsiy bezlar Oshqozon osti bezi Balog’atga yetish davridan boshlab qaysi bezlarning funksiyasi ortadi. Ayrisimon, qalqonsimon Gipofiz, epifiz Jinsiy, ayrissimon Jinsiy, buyrak usti Qaysi gormon muskullardagi qon tomirlarni toraytiradi, ichak harakatlarini sekinlashtiradi, moddalar almashinuvini kuchaytiradi, glikogen parchalanishini tezlashtiradi, muskullar charchashini kamaytiradi? Adrenallin Noradrenalin Paratgormon Tiroksin Yod moddasi qaysi bezning gormonlari tarkibida ko’p bo’ladi? Buyrak usti bezi Gipofiz Oshqozon osti bezi Qalqonsimmon bez Bolaning bo’yini o’stiruvchi gormonni belgilang. Insulin Prolaktin Somatotrrop Tiroksin Yurak urishi tezlashadi, puls 200 martaga yetadi, modda almashinuvi kuchayadi, bola oza boshlaydi. Bu belgilar qachon yuzaga keladi? Qonda insulin miqdori kamayib ketganda Qonda insulin miqdori oshib ketganda Qonga ko’p miqdorda tiroksin gormoni ajrallganda Qonga tiroksin miqdori ancha kamaysa Buyrak usti bezining massasi o’rtacha necha yoshgacha ortadi? 20 yoshgacha 30 yoshgacha 5-10 yoshgacha 8-10 yoshgacha Qaysi bez olib tashlanganda talvasa tutadi, qon plazmasida kalsiy miqdori kamayib ketadi? Ayrisimon bez Epifiz Qalqon oldi bezlarri Qalqonsimon bez Bolalarning jinsiy yetilishi ko’proq qaysi davrga to’g’ri keladi. Birlamchi bolalik davr Ikkilamchi bolalik davri O’smirlik davvri Yetuklik davri Organizimdagi qaysi muskul eng yirik, kuchli muskul hisoblanadi? Belning kvadratsimon muskuli Boldir muskuli To”rt boshli muskul Uch boshli muskul Organizimdagi barcha muskullar nechta guruhga bo’lib o’rganiladi? 3 ta 4 ta 5 ta 6 ta Jinsiy rivojlanishiga qarab muskul kuchi bolalarda qachon farqlanadi? 13-14 yoshda 20-21 yoshda 9 yoshda 7-8 yoshda Chaqaloqlar umurtqa pog’onasining ko’krak qismidagi orqaga va bel qismidagi oldinga egilmalar qachon hosil bo’ladi? 3 va 5 oyligida 5 va 12 oyligida 5 va 8 oyligida 8 va 14 oyligida Bosh suyagining birikishi bolaning necha oyligida boshlanadi? 1-1,5 oyligida 1-2 oyligida 2-3 oyligida 4-5 oyligida Necha yoshda bola umurtqa pog’onasining bel qismida oldinga egilma hosil bo’ladi? 1 yoshda 1,5 yoshda 2 yoshda 3 yoshda Yassioyoqlikda organizimning qaysi qismida og’riq seziladi? Bel-quymich sohasida Son-boldir sohasida Tovon kaft sohalarida Tovon-panja va boldir muskullarida Quydagilardan qaysi biri yassioyoqlikka sabab bo’lishi mumkin? Baland sakrash Og’ir yuk ko”tarish Tez yurish va yugurish Uzoq vaqt sport bilan shug’ullanish Qanday qad-qomatli bolalarda qorin muskullari kuchsiz rivojlanagan? Egilgan Kifotik Lordottik Skolioz Antitanalar o’z xossasiga ko’ra qanday moddalar hisoblanadi? Gormon Lipid Oqsil Uglevod Arterial qon deb nimaga aytiladi? Is gaziga to’yingan qonga Karbonat angidrid ( СО 2 ) ga to’yingan qonga Kislorod ( О 2 ) ga to’yingan qonga Leykotsitlar ko’p bo’lgan qonga Qon umumiy hajmining necha foizini qon plazmasi va shaklli elementlar tashkil qilishini belgilang. 30% va 70% 50% va 50% 55-60% va 40-45% 90% va 10% Qonning suyuq qismini nima tashkil etadi? Organik moddalar Plazma Qon plastinkasi Suv Qon plazmasining necha foizini suv tashkil qiladi? 7-8% 80-85% 90-92% 98-100% Qonning shaklli elementlar to’g’ri berilgan qatorni belgilang? Eritrotsitlar, leykotsitlar, trombotsiitlar Eritrotsitlar, qon reaksiyasi Leykoitlar, qon reaksiyasi Tromobotsitlar, qonning bufer tizimi Bolalar orginizimida qon ishlab chiqarish qaysi yoshlarda kuchayadi? 10-13 yoshlarda 17-18 yoshlarda 9-10 yoshlarda Yangi tug’ilgan bolada Odamning qon aylanish tizimiga nimalar kiradi? Jigar, yurak, qon tomirlar O’pka, yurak, qon tomirlar Yurak, o’pka Yurak, qon tomirlar Yangi tug’ilgan bola yuragining massasi qancha bo’ladi? 10-20 g 20-35 g 24-30 g 48-50 g Sovuq sharoitda yurak me’yoridan ko’p ish bajaradi. Chunki… Arterial bosim pasayadi Qon tomirlar kengayadi Qon tomirlar torayyadi Yurak sovib qoladi Odamlarda qaysi qon guruhi eng kam tarqalganini belgilang? I guruh II guruh III guruh IV guruh O’smirlarda qon tana vaznining necha foizini tashki qiladi? 4,70% 7% 10,9% 2-2,5 % Qon plazmasi qonning necha foizini tashkil qiladi? 40% 50% 55% 70% Yangi tug’ilgan bolaning 1 mm3 qonida qancha eritrotsitlar bo’ladi? 4 mln 4,5 mln 5 mln 7 mln Tarkibiga ko’ra qon necha guruhga bo’lib o’rganiladi? 4 ta 5 ta 6 ta 7 ta Bolalar qaysi ichki a‘zosining devori 16-20 ta halqasimon tog’aydan iborat? Bronxlar Halqum Qizilo’ngach Traxeya Katta yoshdagi odam tinch holatda nafas olganda, o’pkasiga necha sm3 havo kirishini belgilang? 500 sm3 250 sm3 150 sm3 5000 sm3 Nafas olish harakatl ari qaysi yoshda jinsga qarab o’zgaradi? 14-17 yoshda 7-8 yoshda 1-3 yoshda 20-25 yoshda Nafas olish markazi bosh miyaning qaysi qismida joylashgan? Uzunchoq miyya Miyacha O’rta miya Oraliq miya O’pkaning hajmi yangi tug’ilgan bolaga nisbatan 12 yoshda necha marta ortadi? 10 marta 2 marta 1,5 marta 20 marta Ovoz boylamlarining uzunligi xotin- qizlarda o’rtacha necha mm ga teng? 18-20 mm 14-16 mm 10-12 mm 28-30 mm Tilning qaysi qismi shirinlikdan ta‘sirlanadi? Uch qismi Orqa qismi Oldingi qismi Yon qismi 1g oqsil, 1 g yog’ning oksidlanishiga va parchalanishiga necha litr kislorod (О2) sarflanadi? 3,8 litr 3,2 litr 2 litr 9,3 litr Langergans orolchalari deb ataladigan hujayralar to’plami qaysi bezda bo’ladi? Me”da osti bezida Qalqonsimon bezda Jinsiy bezlarda Ter bezlarida …yunoncha so`zdan olingan bo`lib sog`lik hadya etaman ma`nosini anglatadi. Gigiiyena Valeologiya Biologiya Pediatriya …organizmning yuqumli kasalliklarga va yot agentlarga berilmaslik xususiyati. Immuniitet Apadtasiya Reaktivlik Rezistentlik Tibbiyotning atrof-muhitdagi turli omillar, ishlab chiqarish faoliyatining lishi sog`lig`iga ta`sirini o`rganib, aholining hayoti va mehnat sharoitlariga bo`lgan talabini ilmiy-amaliy jihatdan ishlab chiqadigan sohasini ko`rsating. Gigiiyena Valeologiya Biologiya Pediatriya Chaqaloqlik davri necha kun davom etadi? 40 50 30 20 …hujayra va to`qimalar hisobiga tana vazni va hajmining ortib borishi. O”sish Rivojlanish Ko`payish Ontogenez …a`zo va to`qimalarning funksional takomillashuvi, differensiallashuvi. Rivojlaniish O`sish Ko`payish Ontogenez Bolalarning jismoniy rivojlanish ko`rsatkichlari qaysi usulda aniqlanadi? Antropometriik Bakteriologik Sub`yektiv Serologik Sog`lig`iga ko`ra bolalar necha guruhga bo`linadi? 5 guruhga 6 guruhga 3 guruhga 4 guruhga O`sish va rivojlanishi me’yorida, har tomonlama sog`lom bolalar nechanchi sog`liq guruhiga kiradi? 1 guruhga 2 guruhga 3 guruhga 4 guruhga …organizmning paydo bo`lganidan to hayotining oxirigacha individual rivojlanishida ketma-ket yuz beradigan morfologik, fiziologik va biokimyoviy o`zgarishlar majmui. Ontogeneez Pediatriya Patogenez Profilaktika …bolalar va o`smirlarda o`sish va rivojlanishning tezlashuvi. Akseleratsiiya Retardatsiya Reaktivlik Rezistentlik …bolalar va o`smirlarda o`sish va rivojlanishning sekinlashuvi. Retardatsiiya Akseleratsiya Rezisstentlik Reaktivlik Chaqaloqlarda qanday reflekslar kuzatiladi? Shartsiz refleksllar Shartli reflekslar Axillov reflekslari Shartli va shartsiz reflekslar Eshitish o`tkirligi qancha masofada aniqlanadi? 5 metr 3 metr 4 metr 6 metr Qachondan boshlab bola ko`zlaridan yosh kela boshlaydi? 2 oyligiidan Tug`ilgan zahoti 1 oyligida 3 oyligida Sezuvchi va harakatlantiruvchi nerv tolalaridan iborat nerv tizimini ko`rsating. Somatik nerv tiziimi Vegetativ nerv tizimi Endokrin tizim Oliy nerv faoliyati Chaqaloqlarda miyaning og‘irligi tana vazning necha qismini tashkil etadi? 1/8 1/10 1/5 1/4 Yaqindan ko`rish holatiga nima deyiladi? Miopiiya Gipermetropiya Emetropiya Akomodasiya Uzoqdan ko`rish holatiga nima deyiladi? Gipermetropiya Miopiiya Emetropiya Astigmatizm Boladagi reprezentativ tizim nima? Yetakchi (ustun) sezgi tiziimi Immun tizim Tayanch-harakatlanish tizimi Endokrin tizim Ko`rish o`tkirligini tekshirish uchun qaysi jadvaldan foydalaniladi? Golovin va Sivssov Apgar va Golovin Tur va Molchanov Gundabin Mazuren …organizmning xulq-atvorini va tashqi muhit bilan munosabatlarini ta`minlaydigan tizim Oliy nerv faoliyaati Endokrin tizim Vegetativ nerv tizimi Markaziy nerv tizimi Og`iz bo`shlig`i shilliq pardasi necha qavatdan tuzilgan? 3 4 2 1 Terining ustki ko`p qavatli qismi qanday nomlanadi? Epidermiis Derma Teri hosilasi Gipoderma Bolalarda ter bezlari qachondan yaxshi faoliyat ko`rsata boshlaydi? 3-4 oylikdan Tug`ilganidan boshlab 6 oylikdan 1 yoshdan Bolalarda yog` bezlari qachondan yaxshi faoliyat ko`rsata boshlaydi? Tug`ilganidan boshllab To’rt oylikdan Olti oylikdan O’n bir oylikdan Og`iz bo`shlig`i katta so`lak bezlariga qaysi bezlar kiradi? Quloq oldi, jag`osti, til osti bezllari Quloq oldi, lunj, yumshoq tanglaydagi bezlar Jag`, til osti, yumshoq tanglaydagi bezlar Jag`, til osti, lunj bezlari Bolalar suyagining tarkibi qachon kattalarnikiga yaqinlashadi? 2 yoshga yetganda 1 yoshligida 1 yarim yoshligida 3 yoshligida Qanday qad-qomatli bolalarda qorin muskullari kuchsiz rivojlanagan? Lordottik Egilgan Kifotik Skoliotik Skoliozning kechishiga ko`ra nechta darajasi farqlanadi? 4 2 3 5 Katta liqildoq qachon bekilib ketadi? 12-16 oylikda 20-23 oylikda 6-7 oylikda 2 yoshda Umurtqa pog`onasidagi fiziologik egilmalar qachon yuzaga keladi? 2 oyligidan boshlab Tug`ilganidan boshlab 6 oyligidan boshlab Bir yarim oyligidan boshlab Chaqaloqlar bir minutda necha marta nafas oladi? 40 marta 50- marta 24 marta 34 marta Chaqaloqlarda puls bir minutda nechtani tashkil qiladi? 140 110 90 180 Arterial qon bosimi qaysi asbob yordamida o`lchanadi? Tonometr, fonendoskoop Spirometr Dinamometr Psixrometr Chaqaloqlarda maksimal qon bosimi qancha? 70-74 mm simob ustuni 80-90 mm simob ustuni 60-65 mm simob ustuni 55-60 mm simob ustuni Qon tarkibida l еykotsitlar miqdorining kamayishiga nima dеyiladi? L еykopеniiya An еmiya L еykotsitoz Agglyutinatsiya …qonda eritrotsitlar va gemoglobulin miqdorining kamayishi. An еmiya L еykopеniiya L еykotsitoz Agglyutinatsiya Avstriyalik olimlar K.Landshteyner va A.Vinnerlar (1940 y) nimani aniqlashgan? Qondagi rezus-omillni Qon guruhini HLA tizimni Mikroskopni Katta qon aylanish doirasi qayerdan boshlanadi? Yurakning chap qorinchaasi Yurak o`ng bo`lmasi Yurakning chap bo`lmasi Yurakning o`ng qorinchasi Bir yoshli bola tishlarining soni nechta? 8 4 2 10 Me`yoriy qoidalarga ko`ra oqsillar, yog`lar, uglevodlarning bir-biriga nisbatan normada qanday bo`lishi kerak? 1:1:4 1:2:4 1:2:3 2:1:4 Shumlyanskiy-Baumen kapsulasi va Malpigi tanachalari qayerda bo`ladi? Neffron Neyron Neyrogliya Alveola 1 gramm yog` parchalanganda qancha energiya ajraladi? 9,3 kkall 4,1 kkal 12 kkal 1,1 kkal 1 gramm oqsil parchalanganda qancha energiya ajraladi? 4,1 kkall 9,3 kkall 3,1 kkal 1,1 kkal 4-6 yoshli bolalarning oqsilga bo`lgan ehtiyoji qancha? 68 gr 50 gr 58 gr 88 gr 5 yoshli bolaning 1 kunlik suvga bo`lgan ehtiyoji qancha? 90-100 ml/kg 40-50 ml/kg 60-70 ml/kg 110-120 ml/kg Singa kasalligining sababi nima? Organizmda C vitamining yetishmasliigi Organizmda D vitamining yetishmasligi Organizmda B guruhi yetishmasligi Organizmda temir moddasining yetishmasligi Assimilyasiya (anabolizm) dissimulyasiya (katabolizm) dan yuqori bo`lganda bola organizmida qanday holat kuzatiladi? Tana vaznining ortiishi Tana vaznining kamayishi Gipotoniya Gipertermiya Dissimulyasiya (katabolizm) assimilyasiya (anabolizm) dan yuqori bo`lganda bola organizmida qanday holat kuzatiladi? Tana vaznining kamayiishi Gipotoniya Gipertermiya Tana vaznining ortishi Qaysi a`zoning zararlanishi qandli diabet kasalligini keltirib cchiqaradi? Me`da osti bezzi O`t pufagi Qalqonsimon bez Ayrisimon bez Qalqonsimon bezning kattalashishi, jismoniy va jinsiy rivojlanishning orqada qolishi, yurak va asab tizimi faoliyatining buzilishi bilan xarakterlanadigan kasallik nomini ko`rsating. Endemik bo”qoq Qandli diabet Oligofreniya Nevroz 6-7 yoshli bolalar kun tartibida uyqu uchun qancha vaqt ajratiladi? 11,5 9,5 12,5 10,5 Gimnastika va massaj (uqalash) muolajalari bolaga qachondan boshlab tavsiya etiladi? 2 oylikdan 1 oylikdan 6 oylikdan 1,5 oylikdan Odatdagi sharoitda maktabgacha yoshdagi bolalarga necha daqiqa quyosh vannalari qabul qilish belgilangan? 15-20 10-15 20-25 5-10 Tabiiy yorug`lik koeffisiyenti (TYoK) MTM musiqa va gimnastika mashg`ulotlari zalida necha foiz deb belgilangan? 1,5-2 2,5-3,0 0,5-1,0 0,5-0,9 …jismoniy yoki aqliy mehnat qilish natijasida organizm ish qobiliyatining vaqtincha pasayishiga olib keladigan funksional holat. Charchaash Nevrit Distress Nevroz 3-6 yoshli bola stol-stulining markirovkasini ko`rsatinng. G-pushtii A-oq B-zangori D-sariq 2-4 yoshli bola stol-stulining balandligi qancha bo`lishi tavsiya etiladi? stol-43, stul-24 stol-34, stul-17 stol-54, stul-32 stol-40, stul-16 MTM ning tayyorlov guruhida bir o`quv mashg`ulotining davomiyligi qancha? 25-30 minut 10-15 minut 35-40 15-20 3-5 yoshli sog`lom bola uyqusining davomiyligi qancha? 12,5 soat 13 soat 10,5 soat 9,5 soat MTM da jismoniy tarbiya va chiniqtirish muolajalari o`tkazish uchun havo harorati qanday bo`lishi kerak? 16-200 10-150 20-250 6-100 MTM guruh xonalarida har bir bolaga 7,5-8 m3 havo to`g`ri kelishi lozim. Bunga erishish uchun xona maydoni har bir bolaga qanchadan bo`lishi kerak? Pol sathi-2,5 m, xona balandligi 3 m Pol sathi-1,0 m, xona balandligi 2,0 m Pol sathi-3,5 m, xona balandligi 2,0 m Pol sathi 2 m, xona balandligi 3,5 m 150-200 o`rinli MTM ning musiqa va gimnastika mashg`ulotlari o`tkazish xonasining pol sathi qancha bo`lishi lozim? 100 m2 75 m2 50 m2 120 m2 MTM hududida daraxtlar bilan bino orasidagi masofa qancha bo`lishi kerak? 10 m 5 m 15 m 3 m MTM bolalarni qabul qilish xonasida bolalarning ust kiyimlari saqlanadigan shkaf balandligi qancha? 120-135 sm 70-80 sm 90-110 sm 140-160 sm MTM bolalar xonasida nisbiy namlik qancha? 40-55 % 20-30 % 30-40 % 60-70 % Maktabgacha yoshdagi bolalarning kechki ovqati kundalik ovqat rasionining necha foizini tashkil etishi lozim? 20-25 % 10-15% 5-10 % 35-40 % Suyak singach, uning bitishida suyakning qaysi qismi muhim ahamiyatga ega? Suyak usti pardassi Kollagen tolalar Ko’mik Ost еoblast Gavda skeletini qaysi suyaklar tashkil etadi? Umurtqa pog’onasi, ko”krak qafasi O’mrov, kurak Umurtqa pog’onasi, o’mrov Miya qutisi, ko’rrak qafasi Dasta, tana, qilichsimon o’simta. Bu quyidagi qaysi suyakning qismlari? To”sh O’mrov Kurak Dum Yirik so`lak bezlarga qaysilar kiradi? Quloq oldi, jag`osti, til osti bezllari Quloq oldi, lunj, yumshoq tanglaydagi bezlar Jag`, til osti, yumshoq tanglaydagi bezlar Jag`, til osti, lunj bezlari Me’da muskullarining rivojlanishi qachongacha davom etadi 15-20 yosh 13-14 yosh 25-30 yosh 12-18 yosh Jigarning vazifasi Ot ishlash, oqsillar almashinuvi, glikogen almashinuvvi Pepsin ajiratadi, oqsillar almashinuvi, glikogen sintezi O‘t ishlash, minerallar almashinuvi, glikogen sintezi O‘t ishlash, oqsillar almashinuvi, glyukoza sintezi Jigarning vazni 1500g 1300g 1800g 1000g Oshqozon osti bezi gormonlari glyukagoon,insulin somatostatin, glyukagon,insulin somatotropin, insulin glikogen,insulin Oshqozon osti bezining og‘irligi 70-80g 90-100g 60-70g 50-60g Qaysi a‘zoning devori 16-20 ta halqasimon tog’aydan iborat? Traxeyya Bronxlar Halqum Qizilo’ngach Kichik qon aylanish doirasining tugallanishi 4ta o‘pka venasidan chap bo‘lmachaga quyyiladi 2 ta o‘pka venasidan chap bo‘lmachaga quyiladi 4 ta o‘pka venasidan chap qorinchaga quyiladi 4 ta o‘pka venasidan o’ng bo‘lmachaga quyiladi Katta qon aylanish doirasining tugallanishi Yuqoriggi va pastki kovak venadan o‘ng bo‘lmachaga quyyiladi Yuqorigi va pastki kovak venadan o‘ng qorinchaga quyiladi Yuqorigi va pastki kovak venadan chap qorinchaga quyiladi Yuqorigi va pastki kovak venadan chap bo‘lmachaga quyiladi Katta qon aylanish doirasi qayerdan boshlanadi? Yurakning chap qorinchaasi Yurak o`ng bo`lmasi Yurakning chap bo`lmasi Yurakning o`ng qorinchasi Kichik qon aylanish doirasi qayerdan boshlanadi? Yurakning o`ng qorinchaasi Yurak o`ng bo`lmasi Yurakning chap bo`lmasi Yurakning chap qorinchasi Bolada qaysi bezning funksiyasi kuchaysa gigantizm kuzatilishini belgilang. Gipoffiz Oshqozon osti bezi Buyrak usti bezi Jinsiy bezlar Epifiz gormonlari Melatoniin Alatonin Serotonin Vazopressin Yod moddasi qaysi bezning gormonlari tarkibida ko’p bo’ladi? Qalqonsimmon bez Buyrak usti bezi Oshqozon osti bezi Gipofiz Uzunchoq miyaning tashqi qatlami nimalardan tuzilgan Oq modda O‘zak hujayralari Kulrang modda Neytronlar Katta yarim sharlarning qaysi qismida ta’m va hid bilish bo‘limlari joylashgan Peshonna qismida Tepa qismida Ensa qismida Chakka qismida Oraliq miyaning gipotalamusi qaysi jarayonni boshqaradi? Tanna haroratining doimiyligini Sezgi a’zolar ishini Ko‘rish, eshitish Hatti harakatlar koordinatsiyasini Bosh miyaning qaysi bo‘limi gumoral boshqaruvni amalga oshiradi? Oraliiq miya Miyacha O‘rta miya Uzunchoq miya Simpatik nerv markazlari qayerda joylashgan? Orqa miyaning birinchi ko’krak segmentidan uchinchi bel segmentigacha bo’lgan qismlarrida Orqa miyaning birinchi bo’yin umurtqasidan ikkinchi bel segmentigacha bo’lgan qismida Orqa miyaning dumg’aza va bosh miyaning o’rta va uzunchoq miya qismlarida Orqa miyaning dumg’aza va bosh miyaning katta yarim sharlari, miyacha qismida Parasimpatik nerv markazlari qayerda joylashgan? Orqa miyaning dumg’aza va bosh miyaning o’rta va uzunchoq miya qismlarrida Orqa miyaning birinchi ko’krak segmentidan uchinchi bel segmentigacha bo’lgan qismlarida Orqa miyaning birinchi bo’yin umurtqasidan ikkinchi bel segmentigacha bo’lgan qismida Orqa miyaning dumg’aza va bosh miyaning katta yarim sharlari, miyacha qismida Qaysi a’zo himoya, sezish, ayirish, nafas olish, tana haroratining doimiyligini ta'minlash funksiyalarini bajaradi. Teri Qon Taloq Suyak va muskul Kolbacha va tayoqchasimon retseptorlar ko’zning qaysi qismida joylashgan? To’r pardaning orqa ko’ruv qismida To’r pardaning barcha qismida To’r pardaning oldingi qismida To’r parda, ko’rish nervi va markazida Eshitish retseptorlari qayerda joylashgan? Yarim doira kanalchalarda Chig`anoqda Dahlizda Evstaxiy nayida Teri retseptorlarining tashqi muhit ta‘sirida moslashishi nima deyiladi? Adaptattsiya Regeneratsiya Akkomodatsiya Plantatsiya Ko’z soqqasining qaysi pardasi o’rtasida yumaloq teshikcha bo’ladi? Rangli parda To’rsimon parda Tomirli parda Oqsil parda Ko’zning asosiy qavatlari berilgan qatorni aniqlang. Sklera, o’rta tomirli, ichki to’r qavat Ko’z yoshi bezi, to’r qavat Qovoq, sklera Yosh bezi, to’r qavat, sklera Yod moddasi qaysi bezning gormonlari tarkibida ko’p bo’ladi? Qalqonsimmon bez Buyrak usti bezi Oshqozon osti bezi Gipofiz Yassioyoqlikda organizimning qaysi qismida og’riq seziladi? Tovon-panja va boldir muskullarida Son-boldir sohasida Tovon kaft sohalarida Bel-quymich sohasida Suyak singanda, uning bitishida suyakning qaysi qismi muhim rol bajaradi? Suyak usti pardassi Kollagen tolalar Ko’mik Ost еoblast Leykotsitlar sonining ko’payishiga nima deyiladi? Leykotsittoz Leykopeniya Anemiya Agglyutinatsiya Optimal, qo`zg`aluvchan, muvozanatlashgan, harakatchan tip oliy nerv faoliyatining qaysi turiga kiradi? Sangviniik Flegmatik Xolerik Melanxolik Umurtqa pog`onasi nechta umurtqalardan tuzilgan? 33-34 35-36 31-32 28-29 Umurtqa pog`onasining o`ng yoki chap tomonga egilganligi qad-qomat buzilishining qay biri uchun xos? Skoliioz Lordoz Kifoz Yassitovonlik O`pkaning tiriklik sig`imi qaysi asbob yordamida aniqlanadi? Spiromeetr Tonometr Dinamometr Psixrometr Qaysi holatda nafas olish tezligi susayadi? Qonda kislorod miqdorining oshiishi Qonda kislorod miqdorining kamayishi Qonda karbonat angidridning oshishi Qonda karbonat angidridning kamayishi Gipotrofiya belgilarini ko`rsating. Tana vazni kamayib, bo`y o`sishi sekinlashaadi Yo`tal, tumov, isitma Ko`ngil aynishi, qayt qilish, ich ketishi Es-hushini yo`qotishi, tirishishi Raxit kasalligi organizmda qaysi modda yetishmasligidan kelib chiqadi? “D” vitamiini “C” vitamini Kalsiy Fosfor Vestubulyar analizatorning retseptorlari qayerda joylashgan? dahlizda va yarimaylana kanalchalarrida chig`anoq va dahlizda chig`anoq va yarimaylana kanalchalarda suyak va parda labirintida Qaysi qon tomiri o`pkani qon bilan ta`minlaydi? bronxial arterriya o`pka venasi nomsiz artreiya o`pka arteriyasi Orqasi to`gri va tekis qorni ichkariga tortilgan qomat turuni belgilang. Kekkaygan Kifotik Lordotik Normal Qon plazmasida bo`ladigan moddalarni belgilang. Trombin, vitamin, mineral tuz, oqsil, yog, uglevod, fibrinnogenlar Vitamin, ferment, mineral tuz, oqsil, yog, uglevod, lipoproteidlar Ferment,mineral tuz, oqsil, yog, uglevod, agglyutinogenlar Agglyutinin va agglyutinogenlar Ashof -Tovar nerv tugunining qo`zg`alishi nima hisobiga bo`ladi? Bo`lmachalar muskullarining qisqarrishi Qorinchalar muskullarining qisqarishi Bo`lmacha va qorinchalarning qisqarishi Giss va Purkine nerv tugunining qo`zg`alishi Yurak avtomatiyasida qorinchalarning qisqarishi nima hisobiga bo`ladi? Ashof -Tovar nerv tugunining qo`zg`allishi Giss va Purkine nerv tugunining qo`zg`alishi Keys – Flyak nerv tugunining qo`zg`alishi Bo`lmachalarning qisqarishi Qaysi gormon ta`sirida qonda qand, jigarda glikogen miqdori ortadi? glyukokortikkoid insulin glyukogon insulin, glyukogon Odamning aqliy faoliyatini boshqaruvchi vitamin va gormonlarni ko`rsating. B1 vitamini, tiroksin gorrmoni C vitamini, glyukokortikoid gormoni C vitamini, tiroksin gormoni D vitamini, paratgormon Odamning immunitet xususiyatini oshiruvchi gormonni belgilang. timozzin paratgormon katexolamin tiroksin Qaysi kasallikda ko`p terlash, asabiylashish, uyqusizlik, yurak urishining kuchayishi, odamning ozishi kuzatiladi? tireotoksikkoz endemik bo`qoq gipoterioz tetaniya Bosh qutisining qaysi suyaklari bola o‘sgan sari chok yordamida birikadi? peshona, tepa, chakka, ennsa peshona, tepa, ensa, ponasimon g‘alvirsimon, ponasimon, chakka, tepa ensa, yonoq, chakka, tepa Choki yordamida bir-biriga birikmaydigan suyakni aniqlang. o‘mmrov chakka peshona ensa Qaysi muskullar guruhi kurak suyagining harakatini ta’minlaydi va gavdani rostlab turadi? orqa qorin ko‘krak qafasi yelka kamari Bo‘yin muskulini belgilang. to‘sh-o’mrov so‘rg‘ichsimon muskuli deltasimon o‘mrov osti muskuli trapetsiyasimon Ovqat hazm qilishining nerv markazi qayerda joylashgan? uzunchoq miya va gipotalammusda talamus va gipotalamusda uzunchoq miyada o’rta va oraliq miyada Jigar, loviya, no`xat tarkibida qaysi vitaminlar ko`p uchraydi? tiamin, riboflavin, nikotin kislotta riboflavin, askorbin kislota tiamin, askorbin kislota, riboflavin nikotin kislota, askorbin kislota Quyidagi qaysi gormonlar organizmning o`sishi va rivojlanishiga ta`sir ko`rsatadi? somatotrop, tirroksin vazopressin, timozin glyukokortikoid, tiroksin insulin, timozin Reabsorbsiya jarayonini pasaytiradigan ichki sekretsiya bezi va gormonini belgilang. qalqonsimon bez, tirroksin gipofiz, vasopressin gipofiz, oksitotsin qalqonsimon bez, timozin Ikkilamchi siydik tarkibida qanday moddalar uchraydi? qoldiq azot, mochevina, kreattin, tuz va suv azot, mochevina, oqsil, tuz va suv azot, kreatin, tuz, mochevina, vitaminlar azot, mochevina, vitaminlar, tuz va suv Ko'rish analizatorining periferik qismi qayerda joylashgan? ko'zning to'rsimon pardasida ko'z gavharida ko'zning optik qismida ko'zning shox pardasida Odamning uzoqdan ko’rishi nimaga bo’g’liq. gavhar do’ngligining kamayishi va ko’z soqqasining qissqaligiga ko’z soqqasining uzunchoqligiga gavhar do’ngligining ortishi va ko’z soqqasining uzayishiga tayoqchasimon va kolbachasimon retseptorlarning kamayishiga Quloqning qaysi qismida perilimfa joylashgan. suyak labirrintda parda labirintda o’rta quloqda quloq yo’lida Yurak faoliyatlarini ko‘rsating. Qonni yurak- qon tomir tizimi bo‘ylab tashilishi. Qon tomirlarda bosim xosil qilish Qon tomirlar bo‘ylab xarakati. Moda almashinuvi. Qon tomirlar vazifasini ko‘rsating. Qonni yurak-qon tom ir tizimi bo‘ylab tashilishi. To‘qima suyuqliklari orqali modda almashinuvi. Qon-tomir tizimida bosim hosil qilish. Oziq moddalar xarakati. To‘qima suyuqligi orqali modda almashinuvi. Qon-tomir sistemasida bosim hosil qilish. Gaz almashinuvi. Termoregulyatsiya. Kichik qon aylanish doirasining vazifasi qanday? Gazlar transporti va almashinuvi. Qon aylanish doirasida bosim hosil qilish. Moddalar transporti va almashinuvi. Katta qon aylanish doirasi bo‘ylab qonning harakati. Nima uchun o‘smirlik vaqtida gipertoniyani kuzatish mumkin? Yurak va qon tomirlarning muvofiqlashmagan o‘sishi kuzatiladi Yurak og‘irligi va uning ishlash ko‘rsatgichlari ortadi. Qon tomirlar tarangligi ortadi. Qon tomirlar taranligi susayadi. Agarda qon tomir radiusi uzaysa, qonning xa jm tezligi qanday o‘zgaradi? Ko‘payadi. Kamayadi. O‘zgarmaydi. Qon oqimi to‘xtaydi. Agar qon tomir uzunligi ortsa, qonning xajmiy tezligi qanday o‘zgaradi? Kamayadi. Ko‘payadi. O‘zgarmaydi. Qon oqimi to‘xtaydi. Agarda qon tomirning ko‘ndalang kesimi ortsa, qonning chiziqli oqim tezligi qanday o‘zgaradi? Ko‘payadi. Kamayadi. O‘zgarmaydi. Qon oqimi to‘xtaydi. Avtomatizm deganda nima tushu-niladi? Mushaklarni o‘z xolicha ritmik qisqara olishi. Nerv va muskul to‘qimasini qo‘zg‘aluvchanligini qisqa vaqtga pasayshi. To‘qimani qo‘zg‘alish xosil qila olishi. Muskul tolalarini kuchlanish darajasini o‘zgartira olish xususiyati. “Refrakterlik” deganda nima tushuniladi? Nerv va muskul to‘qimasini qo‘zg‘aluvchanligini qisqa vaqtga kamayishi. Muskullarni o‘z xolicha ritmik qisqara olishi. To‘qimani qo‘zg‘alish xosil qila olishi. Muskul tolalarini kuchlanishini o‘zgartira olishi. Birinchi Stanius bog‘lamini qo‘yganda yurakda qanday o‘zgarishlar kuzatiladi? Sinus tugunida yurak ritmining saqlanishi, yurakning qolgan bo‘limlarda to‘xtashi yoki sekinlashuvi Bo‘lmachalar to‘xtaydi. Yurak xamma qisimlari to‘xtaydi. Qorinchalar to‘xtaydi. Depressor nerv pereferik qismini ta’sirlaganimizda yurak-qon tomir tizimida qanday o‘zgarish bo‘ladi? Yurak urishi sekinlashadi. Qon tomirlar kengayadi. Qon bosimi pasayadi. Yurak urishi tezlashadi. Qon tomirlar qisqaradi. Qon bosimi ko‘payadi. Yurak urishi o‘zgarmaydi. Qon tomirlar tonusi o‘zgarmaydi. Qon bosimi o‘zgarmaydi. Yurakning qisqarish chastotasi kamayadi. Qon tomirlar torayadi. Qon bosim ko‘tariladi. Qonning nafas olish funksiyasi nimadan iborat? Kislorod va karbonat nagidrid gazlarni tashishda Gazlarni saqlashda Gemoglobinning kislorodni boglash xususiyatida. Gemoglobinning karbonat angidridni bog‘lashda. Leykotsitlar qanday vazifani bajaradi? Fagotsitoz, antitanachalar ishlab chiqarish, oqsil tabiatli zaxarlarni buzish va chiqarib tashlash. Gazlar tashish, qon ivishi, modda almashinuvi. Qon ivishi, fagotsitoz, moda almashinuvi. Gazlar transporti, fagotsitoz, antitelolar ishlab chiqarish. Eritrotsitlar qanday vazifani bajaradi? Gazlarni tashish, ximoya, boshqarish Fagotsitoz. Antitelolar ishlab chiqarish. Qon ivishi. Eritropoezda eritropoetinning vazifasi nimalardan iborat? Stvol hujayralarni eritroblastga o‘tishini tezlashtirish Temir ushlovchi oqsillar sintezi. Gemoglobin xosil qilish. Eritrotsitlarning miqdorini doimiy saqlash. A. Qonda plazma va shaklli elementlari xajmini protsent nisbati qancha? B. Qon zardobi deb nimaga aytiladi? A. Plazma 55-60%, shakliy elementlar 40-45%. B. Defib-rinlangan plazma. A. Plazma 40-45%, shakliy elementlar 55-60%. B. Defib-rinlangan qon. A. Plazma 40-45%, shakliy elementlar 55-60%. B. Defib-rinlangan plazma. A. Plazma 50-65%, shakliy elementlar 40-45%. B. Defibrinlangan qon. Qondagi qandning miqdori qancha? 80-120 mg%. 70-80 mg%. 140-180 mg%. 120-140 mg%. Odam qonida gemoglobin miqdori qancha? 16-17 gr%. 13-14 gr%. 10-11 gr%. 19-20 gr%. Normal qonda qancha trombotsitlar bor? 200-300 ming 1 mm3da. 6000-8000 ming 1 mm3da. 200-3000 ming 1 mm3da. 5000-6000 ming 1 mm3da. Qon plastinkalari qayerda xosil bo‘ladi? Qizil ko‘mikda. Taloqda. Ko‘mikda Jigarda Qonga qanday parametrlar xos? Yopishqoqlik, pH, Onkotik bosim 5. / 7,4 / 7,8 1,7-2,2 / 7,35 / 7,0 1. / 7,72 / 6,69 4. / 7,8 / 8,7. Qays i qon ko‘rsatgichlari erkak kishi normasiga yaqin? Eritrotsitlar 5000000 1 mm3da, leykotsitlar 7000 1 mm3da, gemoglobin 90%, ROE (COE) 6 mm 1 soatda. Eritrotsit-lar 4500000 1 mm3da, leykotsitlar 4000 1 mm3da, gemoglobin 85%, ROE (COE) 4mm 1 soatda. Eritrotsit-lar 4000000 1 mm3da, leykotsitlar 20000 1 mm3da, gemoglobin 75%, ROE (COE) 6mm 1 soatda. Eritrotsitlar 3500000 1 mm3da, leykotsitlar 80000 1 mm3da, gemoglobin 65%, ROE (COE) 8mm 1 soatda. Qonning bufer tizimini axamiyati nimadan iborat? Qonning pH boshqarish. Onkotik bosimni boshqarish. Osmotik bosimni boshqarish. Qonning yopishqoqligini boshqarish. Xomiladorlikni qaysi xolatida xomilada gemolitik kasallik rivojlanadi? Homila qoni Rh+. Ona qoni Rh-. Homila qoni Rh-. Ona qoni Rh+. Homila qoni Rh+. Ona qoni Rh+. Homila qoni Rh-. Ona qoni Rh-. Ko‘rsatilgan qaysi sxemaning biri qon ivishi fazalari va komponentlarining o‘zaro ta’sirini ifodalaydi? Protrombokinaza + Ca2+ + tromboplastinogenlar trombokinaza +vitamin K + omillar 5-8 + protrombin + Ca22 trombin + fibrinogen fibrin. Protrombin + Ca2+ +thrombin+vazopressin+ vitamin K + omillar 5-8 tromboplastinogen + protrombokinaza trombok-inaza + Ca2+ + fibrinogen fibrin. Fibrinogen + protrombokinaza + Ca tromboplastinogen + trombokinaza + protrombin tromboplastin + Ca2+ +vitamin K + omillar 5-8 ifibrin. Protrombokinaza + Ca2+ + protrombin trombokinaza trombin + vitamin K + omillar 5-8 t tromboplastinogen + Ca2+ + fibrinogen fibrin Shikastlangan trombotsitlardan nimalar chiqadi? Trombin. Serotonin, trombin. Tormboplastin xosil qiluvchi omil. Serotonin. Fibrinogen. Birlamchi gomeostazni qanday jarayonlar taminlaydi? Kapillyarlar torayadi. Tomirlarning zararlangan qismi atrofida muskullar qisqaradi. Prekapilyar sfinktrlar berkitiladi. Trombotsitlar yopishadi. Eritropoezda B12 axamiyati qanday? Globin sintezlashda ishtirok etadi. Eritrotsitlarning yetuk xilla-rini xosil qiladi. Timidin xosil qiladi. Genlar sintezi. Eng katta bo‘lgan leykotsitlar xili nima? Monotsitlar. Neytrofillar. Limfotsitlar. Eozinofillar Qayerda granulotsit va agranulotsit paydo bo‘ladi? Granulotsitlar – qizil ilikda, agranulotsitlar-taloqda va limfoid tugunlarda. Granulotsitlar – taloqda va limfoid tugunlarida, agonulotsitlar - taloqda va limfoid tugunlarda. Granulotsitlar – taloqda va limfoid tugunlarida, agronulotsitlar - qizil ilikda. Granulotsitlar – jigarda, agonulotsitlar – taloqda. Keltirilgan qaysi xolda qon quyish retsipient uchun xavfli? Rh+ retsipientga Rh – qon quyganda. Rh – retsipi-entga Rh + qon quyganda. Rh + retsipientga Rh + qon quyganda. Rh- retsipientga Rh – qon quyganda. Kasl faktorini eritropoez uchun qanday axamiyati bor? Vitamin B12 so‘rilish uchun. Globin sintezi. Gem sintezi. Stvolli xujayralarni eritroid qatoriga determinatsiya qilish uchun Granulotsitlarning ximoya funksiyasi nimadan iboratligini ko‘rsating. Nospetsefik xujayraviy jarayonlarni ta’minlaydi. Spetsefik xujayraviy jarayonlarni ta’minlaydi. Spetsefik gumoral mexanizm- larni ta’minlaydi. Nospetsefik gumoral mexanizm- larni ta’minlaydi. Antitelolarning qanday xususiyatlari bor? Antigen bilan bog‘lanish Fagotsitozga ta’sir etish. Ferment xususiyatiga. Limfotsit proleferatsiyasini ta’minlaydi. Antitelolar qayerlarda bo‘ladi? Plazmada. Limfotsit membranasida. Eritrotsit membranasida. Fagotsitlar membranasida Immun xotira tarkibida nima yotadi? Tur qonida uzoq yashovchi va spetsefik antitelolar sintezlovchi limfotsitlar bo‘lishi. Plazmada spetsefik antitelolar bo‘lishi. Antigen va antitelo sintezlovchi lifotsitlarning komplementarligi. Fagotsitlar antitelosini rag‘batlantiradi. Antigenni antiteloni tashqi tanish faoliyati qanday bo‘ladi? Plazmaning komplementar oqsillari asosida. Plazmatik xujayralarining retseptorlarga komplementarlik asosida. O‘zaro ta’sir spetsifik emas. Lifotsit mem-branalarining strukturaviy tuzilishi bilan mos keladi. Xujayraviy spetsifik ximoya faoliyati nimadan iborat? Plazmatik xujayralar xosil qilishda va limfotsitlar proliferatsiyasida. Fagotsitlar proliferatsiyasi. Fagotsitoz aktivatsiyasi. Antitelo sintezi aktivatsiyasi. Spetsifik gumoral faoliyati nimadan iborat? Plazma xajayralarini spetsifik antitelo ishlab chiqarishidan. Plazma tarkibiy qismlari ishtirokida antigen-antitelo kompleksini xosil qilishdan. Xujayra ichki xazm fermentlari ishlab chiqarishni jadallashuvidan. Antitelolarning miqdorini plazmada ko‘payishi. Odamning o‘rtacha filtrlovchi bosimi qancha? 50 mm. sm. ust. 20 mm. sm. ust. 70 mm. sm. ust. 100 mm. sm. ust. Agar odam qonida qandning miqdori 60 mg bo‘lsa, siydikda qandning miqdori qancha bo‘ladi? Siydikda qandning miqdori 0. Siydikda qand miqdori yuqori. Siydikda juda kam miqdorda qand bor. Qondagi qand miqdoriga bog‘liq emas. Keltirilgan qaysi xolatdagi gemoglobin eng turg‘un xisoblanadi? (karboksigemoglobin) (karbogemoglobin) Hb (reduksiyalangan gemoglobin) (oksigemoglobin) Antidiuretik gormon sekretsiyasining ko‘payishi buyrakda obligatli fakultativ suv reabsorbsiyasiga qanday ta’sir qiladi? Suvning zaruriy reabsorbsiyasiga ko‘paytiruvchi ta’sir qiladi. Fakulta tiv suv reabsorbsiyasini ko‘paytiradi. Suvning obligatli reabsorbsiyasiga kamaytiruvchi ta’sir qiladi. Fakultativ obligatli reabsorbsiyasini kamaytiradi. Agar odam qonida qandning miqdori 120 mg bo‘lsa, siydikda qandning miqdori qanday bo‘ladi? Qandning miqdori juda kam. Qand miqdori yuqori. Qandning miqdori 0. Qandning miqdori kam. Nima uchun qonga gipertonik eritma quyganda diurez kamayadi? Antidiuretik gormon sekretsiyasi ortadi. Koptokcha filtratsion bosimi ortadi. Koptokcha filtratsion bosimi kamayadi. Antidiuretik gormon sekretsiyasi kamayadi. O‘zbekistonlik olimlardan kimlar Odam va hayvonlar fiziologiyasining rivojlanishiga katta hissa qo‘shgan? A.Yunusov, A.Sodiqov, Z.Tursunov, K.Raximov, U.Qodirov A.Abdullayev, A.Hoshimov, H.Abdullayev, S.Yunusov N.Qobulov, J.Saidov, K.Zokirov, K.Habibov P.Habibullayev, V.Qobilov, O.Sodiqov «Fiziologik faoliyat» termini nimani tushuntiradi? Moslashuv xususiyatga ega bo‘lgan organizmning yashovchanlik qobiliyati Organizmning faolligini ifodalovchi bir qancha tur va xususiyat to‘plami Organizmning ichki fiziologik tuzilmalarini qayta qurilishi Organizmning mosla- nuvchanlik xususiyatini ta’minlovchi o‘z-o‘zini boshqaruvchi tizim «Gomeostaz» deganda nima tushuniladi? Ichki muhitning tiklanishi va doimiy saqlanishin i ta’minlovchi maqsadli jarayonlar to‘plami Yangi sharoitda ichki muxitning birorta biologik ko‘rsatgichlarining o‘zgarishi Organizmning ichki muhitida fizik-kimyoviy hususiyat- larning o‘zgarishi Organizm ichki muhitida o‘zgarishlarni oldini oluvchi nerv tizim jarayonalari Odam hayvonlar fiziologiyasining fan sifatida shakllanishi qachon va kimning nomi bilan bog‘liq? U. Garvey, 1628 yil I.M. Sechenov, 1838 yil A.M. Ugolev, 1960 yil I.P.Pavlov, 1820 yil Muskullarning elektr faolligini o‘rganish usuli. Elektromiografiya Elektroensefalografiya Elektrokardiografiya Exokardiografiya Ayiq organizmining haroratga nisbatan moslashish chegaralarini ko‘rsating. -60-70 0 С sovuqdan +35-40 0С issiqqacha -30-45 0 С sovuqdan +60-70 0С issiqqacha -20-30 0 С sovuqdan +25-35 0С issiqqacha -50 0 С sovuqdan +50 0С issiqqacha Qitiqlanishning pog‘ona kuchi nimaga olib keladi? Qo‘zg‘alishga Tormozlanishga Hech qanday o‘zgarish kuzatilmaydi Moddalar almashinuvi sekinlashadi Qitiqlanishning pog‘ona osti kuchi nimaga olib keladi? Hech qanday o‘zarish kuzatilmaydi Tormozlanishga Qo‘zg‘alishga Moddalar almashinuvi sekinlashadi Qaysi nerv tolasidan ta’sirotning o‘tishi tez bo‘ladi? Miyelinli yo‘g‘on nerv tolasidan Miyelinsiz yo‘g‘on nerv tolasidan Miyelinli ingichka nerv tolasidan Miyelinsiz ingichka nerv nerv tolasidan Harakat potensiali tinchlik potensialidan nimasi bilan farq qiladi? Teskari qutblanishi bilan Energiya almashinuvining pasayishi bilan Haroratning pasayishi bilan Labilligi va refrakterligi, sezuvchanligi bilan «Hayvon elektri» haqidagi ta’limotning asoschilaridan birini belgilang. L.Galvani I.M.Sechenov I.P.Pavlov K.P.Anoxin Funksional harakatchanlik deganda nima tushiniladi? Labillik Refrakterlik Reobaza Xronaksiya Nerv tolalarida mutlaq refrakterlik davrining davomiyligi. 1 ms 10 ms 0,1 ms 5 ms Nerv tolalarida nisbiy refrakterlik davri qancha vaqt davom etadi? 5-10 ms 7-8 ms 10-15 ms 15-20 ms Nerv tolasining labilligi yurak muskulinikiga nisbatan necha marta yuqori? 250-300 marta 150-200 marta 10-20 marta 25-30 marta Ikki reobazaga teng elektr toki bilan to‘qimaga ta’sir etib, uni qo‘zg‘atish uchun sarflangan eng kam vaqt... Xronaksiya Reobaza Labillik Refrakterlik Odamning yurak muskuli tolalarida mutlaq va nisbiy refrakterlik davri. 270 va 30 ms 30 va 270 ms 170 va 130 ms 70 va 30 ms Nerv hujayrasida tinchlik potensiali qanchaga teng? - 70 mV - 90 mV - 50 mV + 40 mV Tana muskullari qanday muskullar guruhiga kiradi va ular qanday qisqaradi? Ko‘ndalang targ‘il tolali muskullar, kishi ixtiyori bilan qisqaradi Silliq tolali muskullar, kishi ixtiyori bilan qisqaradi Ko‘ndalang targ‘il muskullar, o‘z ixtiyori bilan qisqaradi Silliq tolali muskullar, o‘z ixtiyori bilan qisqaradi Muskullar qisqarishi qanday rejimlarda bo‘ladi? Izometrik, izotonik, auksotonik Izometrik, auksotonik Auksotonik Auksotonik, izotonik Qisqarishni yuzaga keltirish uchun zarur bo‘lgan kalsiy qayerda saqlanadi? Sarkoplazmatik retikulumda Hujayra yadrosida Sinapslar yorig‘ida Kanalchalarda Silliq muskullar qayerda ko‘p uchraydi? Ichki a’zolarda Bo‘g‘imlarda Eshitish a’zolarida Umurtqa pog‘onasida Ko‘z soqqasi muskullaridagi harakat birliklarida nechta muskul tolasi bor? 10 ga yaqin 2000 ga yaqin 1000 dan ortiq 50 atrofida Muskullar qisqarishining egri chizig‘ida qanday bosqichlarni ajratish mumkin? Latent, qisqarish va bo‘shashish davrlari Qisqarish va bo‘shashish davrlari Qisqarish va tormozlanish davrlari Bo‘shashish, qisqarish va tormozlanish davrlari Muskullar qisqarish birligi bo‘lib nima xizmat qiladi? Sarkomer Aktin Miozin Tropomiozin Ichki kovak a’zolardagi silliq muskullar qaysi nerv chigali tomonidan boshqariladi? Metasimpatik nerv chigali Parasimpatik nerv chigali Simpatik nerv chigali Adashgan nerv chigali Odamda ko‘ndalang targ‘il muskullar qanday xossalarga ega? Qo‘zg‘aluvchanlik, o‘tkazuvchanlik, qisqaruvchanlik Qo‘zg‘aluvchanlik, qisqaruvchanlik Qo‘zg‘aluvchanlik, o‘tkazuvchanlik va tormozlanish Qo‘zg‘aluvchanlik, qisqaruvchanlik, tormozlanish Keltirilgan oqsillarning qaysisi ko‘ndalang-targ‘il muskullarning qisqaruv tizimiga kiradi? Aktin, Miozin, Tropomiozin, Troponin. Insulin, Kollagen, Elastin, Aktin, Miozin. Ferritin, Mioglobin, Aktin, Miozin. Albumin, Globulin, Aktin, Miozin, Kalsitonin Muskul tolalarida harakat potensialining amplitudasi qanchaga teng? 120-130 mV 50-70 mV 20-30 mV 80-90 mV Muskul tolalarida tinchlik potensialining miqdorii qanchaga teng? -90 mV -70 mV -120 mV -10 mV Muskul tolalarining kaltalashib, tarangligi o‘zgarmaydigan qisqarish rejimi. Izotonik Izometrik Auksotonik Tetanus Issiq qonli hayvo nlarda ko‘ndalang targ‘il muskullarning yakka qisqarish davri qanchaga teng? 100 ms dan kam 100 ms dan ko‘p 10 ms dan kam 50 ms dan kam Chastotasi past bo‘lgan impulslar muskulda qanday qisqarishni yuzaga keltiradi? Tishli tetanus Silliq tetanus Izotonik Izometrik Impulslar chastotasining optimaldan ko‘payishi nimaga olib keladi? Qisqarish kuchining kamayishiga Qisqarish kuchining ortishiga Qisqarish kuchi o‘zgarmaydi Tormozlanish yuzaga keladi Qo‘l barmoqlari muskullaridagi harakat birliklari o‘rtacha qanchaga teng? 10-25 ta 30-50 ta 30-35 dan ortiq 50 ta atrofida Boldir muskullaridagi harakat birliklari o‘rtacha qanchaga teng? 2000 ta 10 tadan kam 1000 dan ortiq 20-30 ta Itning jag‘ muskullari gavda vaznidan necha baravar ortiq yukni ko‘tara oladi? 8,3 9,3 10 100 Sinapslar qayerlarda uchraydi? Muskul va nerv tolalari orasida, nerv tolalari va nerv hujayralari orasida Muskul tolalari orasida, muskul tolalari ichida Nerv, miotsitlar va bez hujayralari ichida Yurak muskullarida, silliq muskullarda Refl eks tushunchasini birinchi bo‘lib kim qo‘llagan? R.Dekart U.Garvey M.Lomonosov I.M.Sechenov Mediatorlar qayerda joylashgan bo‘ladi? Sinaptik pufakchalarda Presinaptik membranada O‘rta miya neyronlarida Glial hujayralarda Neyronlarda qanday o‘simtalar kuzatiladi? 2 xil - uzun va kalta faqat kalta o‘simta faqat uzun o‘simta 3 xil - uzun, kalta va yo‘g‘on Qaysi tormozlanishda maxsus strukturalar ishtirok etishi shart? Birlamchi Tashqi Ichki Ikkilamchi Postsinaptik tormozlanishning sababi nimada? Postsinaptik membrananing giperpolyariza-siyasi. Akson uchlari membranasi depolirezatsiyasi Qo‘zg‘atuvchi ritm tezligining oshishi sababli membranani pos-sinaptik depolirezatsiyasi. Presinaptik membrananing giperpolirezatsiyasi Konvergensiya nima? Impuls o‘tkazadigan yo‘llarning bitta neyronga yig‘ilishi Impuls o‘tkazadigan yo‘llar sonining qisqarishi Impuls o‘tkazadigan yo‘llarning tugashi Impuls o‘tkzadigan yo‘llarning shoxlanishi Divergensiya nima? Impuls o‘tkazadigan yo‘llarning shoxlanishi Impuls o‘tkazadigan yo‘llarning bitta neyronga yig‘ilishi Impuls o‘tkazadigan yo‘llarning tugashi Impuls o‘tkzadigan yo‘llarning qisqarishi “Refrakterlik” deganda nima tushuniladi? Nerv va muskul to‘qimasini qo‘zg‘aluvchanligini qisqa vaqtga kamayishi Mus kullarni o‘z xolicha ritmik qisqara olishi To‘qimani qo‘zg‘alish xosil qila olishi Muskul tolalarini kuchlanishini o‘zgartira olishi Moddalar almashinuvi, himoya, trofik funksiyalarini bajaruvchi nerv tizimi hujayrasi Glial hujayra Bez hujayralari Neyron Nefron Neyronning uzun o‘simtasi hisoblangan aksonning vazifasi nimadan iborat? Nerv impulsini ishchi a’zo yoki boshqa neyronga uzatish Tegishli impulslarni qabul qilish Qabul qilingan impulslarni qayta ishlash Faqat tormozlanishni amalga oshirish Qaysi javoblarda nerv markazlarining asosiy xususiyatlari aytib o‘tilgan? Qo‘zg‘alishni bir tomonlama o‘tishi. Qo‘zg‘alishni tuxtalib o‘tishi. Yuqori labillik. Vaqt va fazodagi summatsiya xususiyati. Impuls ritmlarini transformatsiya qilish. Qo‘zg‘alishni ikki tomonlama o‘tishi. Past labillik. Vaqt va fazodagi summatsiya xususiyati. Qo‘zg‘a-lishni uzlukli o‘tishi. Ritm va impulslarni transformatsiya qilish xususiyati. Qo‘zg‘alishni bir tomonlama o‘tishi. Qo‘zg‘alishni «xamma narsa yoki xech narsa» sharti bilan uzati- lishi. Past labillik. Qo‘zg‘a-lishni vaqt va fazoda yig‘ilishi. Ritmik transformatsiya. Bir tomonlama o‘tkazuvchanlik. Qo‘zg‘alishni o‘zlukli o‘tishi. Past labillik. Qo‘zg‘alishni vaqt va fazoda yig‘i-lishi. Ritm va impulslarni transformasiya qilish xususiyatlari. Odamning miyasida qancha neyron mavjud? 25 mlrd 2,5 mlrd 25 mln 2,5 mln Periferik nerv tizimiga kiruvchi tugunlaridagi nerv hujayralari soni. 25 mln 2,5 mlrd 25 mlrd 2,5 mln Glial hujayralarning turlarini ko‘rsating. Astrotsitlar va oligodendrotsitlar Oligodendrotsitlar va monotsitlar Astrotsitlar va agranulotsitlar Granulotsitlar va granulotsitlar Miyelin parda ma’lum joylarda uzilgani tufayli hosil bo‘ladigan bo‘g‘ilmaning nomi. Ranve bo‘g‘ilmasi Terminallar Sinapslar Kollaterallar Fiz ikaviy va kimyoviy omillar ta’sirida nerv tolalaridagi qo‘zg‘aluvchanlikning vaqtincha pasayish holati. Parabioz Divergensiya Konvergensiya Okklyuziya Download 274.46 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|