Orom og‘ushida dilrabo bu tun: Oydin zulumotda jilmayar bahor

– “Parim bo‘lsa...” hikoyasi “Puankare” 
kabi katta muvaffaqiyatlarga erishgan hikoya 
sanaladi. Mana shu hikoyaning yozilish tarixi, 
umuman, hikoya haqida gapirib bersangiz.
– “Parim bo‘lsa...”ning bosh g‘oyasi, agar 
yet kazib berolgan bo‘lsam, muhabbat va yana 
muhabbat. Insonni shoh qiladigan, qul qiladigan 
muhabbat haqida. Abadiy va hamisha yangi 
mavzu. Har bitta qalb muhabbatni yangilaydi, 
axir.
Oddiy fermer qalbida paydo bo‘lgan otashin 
muhabbat. Ba’zilar unga achindi, lekin, bunday 
o‘ylab qarasak, qahramonim dunyoga kelib, asl 
muhabbat nimaligini bildi-ku! Shunday, hissiyot-
Shubhasiz, asar qimmati 
hajmda emas, aytiladigan gapda. 
Qahramonlaring hayotini ochib 
berish orqali ko‘ngildagi gaplarni 
o‘quvchiga yetkazib bersang. 
“
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

8
www.yoshlikjurnali.uz / №9-10 (361) 2021
lardan g‘ofil banda bo‘lib o‘tib ketishi ham mum-
kin edi-ku! Lekin Xudo unga nazar soldi, tabiat 
unga nazar soldi. U yashay boshladi! Nihoyat, 
o‘zining kimligini bildi. O‘zligini anglashga o‘tdi. 
U umuminsoniy san’at bo‘lgan baletni tushuna 
boshladi! Muhabbatga oshno ko‘ngil beixtiyor 
san’atga talpindi. San’atga oshno ko‘ngildan 
yomonlik chiqadimi? Balki qahramonim qisqa 
yashagandir, lekin u haqiqiy inson bo‘lib yashadi. 
Gap yillar miqdoridami yoki ularning maz-
mun-mohiyatida? E’tibor bergan bo‘lsangiz, 
baletga muhabbat oxir-oqibat qahramonimning 
do‘stiga ham o‘tdi. Mana shu emasmi san’atning 
kuchi!
Darvoqe, hazrat Navoiyning mashhur 
g‘azalini (“Parim bo‘lsa, uchub qochsam ulustin to 
qanotim bor, Qanotim kuysa uchmoqdin, yugur-
sam to hayotim bor...”) o‘ttiz yillar burun yodlab, 
zavodda shovqin-suronlar orasida baqirib aytib 
yurardim. O‘shanda ko‘ngilda nimadir tug‘ilgandi. 
Tan olaylik, hazratning bir misrasi ba’zan bitta 
roman yozishga arzigulik mushohada, rag‘bat, 
hayajon beradi...
– 2010-yilda “Daryo” romanini yozdingiz. 
Umuman, roman haqida, romanchilikka qo‘l 
urishingiz haqida gapirib bersangiz.
– Biz Qo‘shrabotdan Sirdaryoga, cho‘lni 
o‘zlashtirishga ko‘chirma bo‘lgan oilalardan 
birimiz. Bolaligim Sirdaryo bo‘ylarida o‘tgan. 
Cho‘ldagi tinimsiz mehnat, qurilishlar, turfa 
fe’l-atvorli, turli millatga mansub odamlar, 
hayratangiz voqealar.
Har qanday daryo, bilasiz, sirtdan sokin bo‘lib 
ko‘rinadi, sal quyiroqqa tushsangiz, girdoblarda 
qolib ketasiz. Hayotimiz ham shunday. Asar yozi-
lishidan oldin daryo bo‘yiga bordim, baliq yetishti-
ruvchilar, brakonyerlar bilan gurunglashdim.
Xullas, aksariyat qismi o‘zim ko‘rgan-bilgan 
qahramonlar, o‘zimni hayajonlantirgan hodisotlar 
bo‘lgani uchunmi, asar quyulib kela boshladi. Yoza-
verdim, hajm katta bo‘lib ketdi. Shubhasiz, asar 
qimmati hajmda emas, aytiladigan gapda. Qahra-
monlaring hayotini ochib berish orqali ko‘ngildagi 
gaplarni o‘quvchiga yetkaza olsang. O‘quvchi buni 
qabul qilsa, his etsa, unga ham yuqsa tuyg‘ularing... 
Ancha vaqt tashlab qo‘yib, so‘ng o‘qib chiqsam, 
nazarimda, roman janriga mosdek.
Roman asosida ko‘p qismli serial ham 
yaratildi, tasvirga olish jarayonlarida o‘zim 
ishtirok etishga harakat qildim.
Bundan oldin “Bankir” va “Kasofat raqam-
lar” deb atalgan romanlar yozgandim. Birinchisi 
kitob bo‘lib chiqqan, ikkinchisi yaqinda “Yangi asr 
avlodi” nashriyotida chop etiladiganga o‘xshab 
turibdi.
– Ijodingizni fantastik asarlardan boshla-
gansiz. Keyinchalik realizmga o‘tib ketishingizga