O’rta asrlarda Frasiya shaharlari Fransiyada gotika uslubi

O’rta asrlarda Frasiya shaharlari

Fransiyada gotika uslubi

Fransiyada gotika uslubi XII asr shimoliy Fransiyda davrida paydo bo’lib, XIII asrning I yarmida eng rivojlangan davriga chiqgan Gotika (ital.gotika german qabilalarida gotlar nomidan) uslubi G’arbiy, Markaziy, Sharqiy Yevropa mamlakatlarida o’rta asrlar san’atida hukumron badiy uslub bo’lgan. Gotika termini uyg’onish qo’llanilgan. XII asrlarda Roman uslubi o’rniga kelgan bo’lib, bu uslubdagi ibodatxonalar quyidagicha ko’rinishda bo’lgan.

Fransiyada gotika uslubidagi XII asr monastir ichki ko’rinishi.

Gotika uslubidagi inshootlar:

• Bibi Maryam ibodatxonasi. (1163-1257)
• Shartr (1194- 1260)
• Reyms (1211-1311)
• Amen (1220-1288)

Gotika uslubidagi vetraj namunalari

Gotika uslubi tavsifi:

Bosh tarzi uchli raboqli va gumbazlari qobirg’ali, og’irligi akbutanlar orqali tashqari devor va tayanch ustunlarga o’tkazilgan sinchli tuzilma. Ustun oralaridagi yirik oynalar vetrajlar bilan bezatilgan. Ichki va tashqi haykallar va nafis tosh o’ymakori bezaklar bilan bezatilgan.

X- XI asrga tegishli Roman uslubidagi me’morchilik namunasi

Fransiyada IX-XI asrlarda qurilish va me’morchilik namunalari

Fransiya shaharlarining rivojlanishi:

• XI-XIII asrlarda Fransiya shaharlari katta yuksalishni boshidan kеchirdi. Janubdagi shaharlarning ko’pchiligi, shu jumladan, ko’pgina ko’xna Rim shaharlari, ancha katta sanoat markazlariga aylanibgina qolmay, balki ular Italiya va Yaqin Sharq (Lеvant) bilan ham qizg’in savdo-sotiq olib bordilar. Bular orasida Marsеl, Tuluza, Mopеlе, Narbonna alohida ajralib turardi. Ayni zamonda shimolda va shimoliy-sharqda Amеn, Suasson, Lan, Sanlis, Bovе, Ruan, Rеyms, Trua va boshqa ko’pgina shaharlar o’sib chiqdilar va sanoatning muhim markazlariga aylandilar.

Fransiya shaharlarining rivojlanishi:

• Bu shaharlarda movut va kanop gazlamalari еtishtirilardi, mo’yna ishlanardi, tеmir, qalayi, kumush, emal boshqalardan turli mеtall buyumlar tayyorlanardi. Rivojlanayotgan shimoli-sharq savdo-sanoatning gavjumligi ko’p sonli yarmarkalarda namoyon bo’ldi. Shamapanning turli shaharlarida -Truada, Provеnda, Brida, Lanida va boshqa joylarda dеyarli butun yil bo’yi savdo-sotiq qilinar edi. Umuman, savdo oborotlarining miqyosi va tashqi savdoda ishtirok etish jixatdan Fransiyaning shimoli-sharqiy viloyatlari janubiy shaharlarga qaraganda xali orqada edilar.