O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi u. I. Inoyatov, S. D. Yusupova, F. R. Salimbekova buxgalteriya hisobi

t/r	Muomalalar mazmuni	Schyotlar aloqasi
		D	K
1	Chorva mollaridan hisob davrida olingan nasllar yil
	davomida reja baholarida kirimga olindi	1110	2010
2	Hisobot davrida chorva mollaridan o‘sish vaznlari
	kirimga olindi	1110	2010
3	O‘stirilayotgan chorva mollari asosiy poda tarkibiga
	haqiqiy tannarx bahosida o‘tkazildi	0840	1110
4	Asosiy poda mahsuldor mollar tarkibiga o‘tkazildi	0170	0840
5	O‘stirilayotgan va boquvdagi yosh chorva mollari
	tabiiy ofat natijasida yoki moddiy javobgar shaxslar-
	ning aybisiz nobud bo‘ldi	9720	1110
6	O‘stirishdagi va boquvdagi yosh chorva mollari
	shartnoma asosida boshqa tashkilotlardan sotib olindi:

132

	a) chorva mollari kirim qilindi (qo‘shimcha
	qiymati solig‘isiz)	1110	6990,
	b) chorva mollarini xo‘jalikka olib kelish xarajatlari		6990,
	(qo‘shimcha qiymati solig‘isiz)	1110	6010
	d) qo‘shimcha qiymat solig‘i hisoblandi	4410	6010,
			6990
7	Mahsuldor va ishchi hayvonlar boquvga qo‘yilganda		0170,
	balans qiymati bo‘yicha 2 ta provodka tuziladi:	9210	0171,
		1110	9210

1110-schyotining krediti 14-ASK jurnal orderida yil davomida hisobga olinadi. Yilning oxirida ma’lumotlari bosh daftarga ko‘chiriladi.

7.6. YORDAMCHI ISHLAB CHIQARISH XARAJATLARI VA XIZMATLARI HISOBI

Yordamchi ishlab chiqarish asosiy tarmoqlarning ish va xizmatlarini bajaradi. Yordamchi ishlab chiqarishlarga ta’mirlash ustaxonasi, avtomobil-transportlar, ot-arava transporti, elektroenergiya, issiqlik ta’minoti, mashina-traktor parki kiradi.

Yordamchi ishlab chiqarish xarajatlari faol kalkulyatsion 2310-«Yordamchi ishlab chiqarish» schyotida hisobga olinadi. Bu schyotda har bir yordamchi ishlab chiqarish uchun alohida subschyot ochiladi va xarajatlar 83-ASK shaxsiy schyotida hisobga olinadi. Schyotning debetida yordamchi ishlab chiqarishning ko‘rsatgan xizmatlari va bajargan ishlari uchun sarflangan xarajatlar, kreditida esa yil davomida reja tannarxida xarajatlarni dehqonchilik, chorvachilik, sanoat ishlab chiqarish tarmoq-lariga o‘tkazilishi aks ettiriladi. Yilning oxirida haqiqiy tannarx aniq-langanidan so‘ng ular o‘rtasida farq tarmoqlar tannarxiga o‘tkaziladi.

2310-schyotning boshqa schyotlar bilan aloqasi quyidagicha bo‘ladi:

t/r	Muomalalar mazmuni	Schyotlar aloqasi
		D	K
1	Yordamchi ishlab chiqarish uchun ehtiyot qismlar sarflandi	2310	1030
2	Yordamchi ishlab chiqarishdagi ishchilarga ish haqi
	hisoblandi	2010	6710

133

3	Yordamchi ishlab chiqarishdagi ishchilarning ish haqlari-		6510–
	dan ijtimoiy sug‘urta ajratmalari hisoblandi	2310	6520
4	Yordamchi ishlab chiqarishdagi asosiy vositalarga eskirish		0211–
	hisoblandi	2310	0299
5	Yordamchi ishlab chiqarishda boshqarish va tashkil qilish
	uchun umumxo‘jalik xarajatlari sarflandi	2310	2510
7	Yordamchi ishlab chiqarish xarajatlari asosiy ishlab
	chiqarishga o‘tkazildi	2010	2310
8	Yordamchi ishlab chiqarish xarajatlari chetga sotildi	9130	2310

7.7. SANOAT VA BOSHQA XIZMAT KO‘RSATUVCHI ISHLAB CHIQARISHLARDA XARAJATLAR HISOBI

Sanoat va boshqa xizmat ko‘rsatuvchi ishlab chiqarish va xo‘ja-liklarning ish faoliyati dehqonchilik va chorvachilikda yetishtirilgan mahsulotlarni, xomashyoni qayta ishlashdan iboratdir. Bu xo‘jaliklar konserva ishlab chiqarish, sutni qayta ishlash, terini, vino mahsulotlarini ishlab chiqarish va boshqa sanoat tarmoqlaridan iboratdir. Sanoat ishlab chiqarish tarmog‘ining xarajatlari aktiv kalkulyatsion 2010-«Asosiy ishlab chiqarish» schyotining alohida «Sanoat ishlab chiqarish» subschyotida hisobga olinadi.

Xarajatlar mahsulotlarning tannarxiga bevosita qo‘shiladigan quyidagi moddalarda hisobga olinadi:

1. 
   Moddiy xarajatlar.
   

2. 
   Mehnat haqi xarajatlari.
   

3. 
   Ijtimoiy sug‘urta ajratmalari uchun xarajatlar.
   

4. 
   Asosiy vositalar va nomoddiy aktivlarning amortizatsiyasi.
   

5. 
   Boshqa xarajatlar.
   

Bu xarajatlar 2010-schyotining debetida oy davomida hisobga olinadi. Schyotning kreditida oy oxirida aniqlangan tayyor mahsulot-larning tannarxini omborga qabul qilinishi yoki sotilishi hisobga olinadi. 2010- schyotining «Sanoat ishlab chiqarish» subschyoti quyidagi schyotlar bilan aloqada bo‘ladi.

134

t/r	Muomalalar mazmuni	Schyotlar aloqasi
		D	K
1	Mahsulotlarni ishlab chiqarish uchun xomashyo va
	materiallar sarflandi	2010	1090
2	Mahsulotni ishlab chiqarishdagi band bo‘lgan
	ishchilarga mehnat haqi hisoblandi	2010	6710
3	Hisoblangan ish haqidan ijtimoiy sug‘urta mab-
	lag‘lari ajratildi	2010	0230
4	Mahsulotlarni tayyorlashda bevosita qatnashgan
	asosiy vositalar va nomoddiy aktivlarning eskirish
	summasi hisoblanadi	2010	0230
5	Mahsulotlarning tannarxiga yordamchi sexlarning	2010	2310
	xarajatlari, umumishlab chiqarish xarajatlari brakdan		2510
	ko‘rilgan zararlar aks ettirildi		2610
6	Asosiy ishlab chiqarishdan tayyor mahsulot haqiqiy
	tannarxda omborga kirim qilindi yoki sotildi	2810	2010
7	Ombordan tayyor mahsulot xaridorga sotildi	9110	2810
		4010	9010
8	Xaridorlardan korxonalarning schyotiga pul kelib tushdi	5110	4010
9	Mahsulotlarni sotishdan olingan daromad hisobidan
	o‘chirildi	9010	9910