O‘rta maxsus professional ta’limning 50710101- kimyoviy texnologiya (ishlab chiqarish turlari bo‘yicha) mutaxassisligi bo‘yicha Kasbiy faoliyatida chet tili fanidan

O‘quv rejasiga muvofiq o‘zaro bog‘liq bo‘lgan fanning nomi
“Mutaxassislik fanlar” dasturi
O‘qitishni tashkiliy shakli	N – Nazariy ta’lim; A – Amaliy ta’lim; NA – Nazariy va amaliy ta’lim birgalikda tashkil etiladi; MX – Maxsus xonada o‘tkaziladigan mashg‘ulot.
Dasturga qo‘yilgan talab	Majburiy
O‘qitish tili	Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
Baholash tartibi	Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash	Og‘zaki, savol-javob, test, amaliy va grafik topshiriq

2. O‘quv dasturi mazmuni

1.	Dasturga kirish. Texnik chizmalarni grafik bajarishning asosiy qoidalari	Fanning maqsadi, mohiyati va vazifalari. konstruktorlik chizmalari yagona tizimi (YeSKD) haqida asosiy ma’lumotlar. YeSKD talablariga muvofiq chizma formatlari, burchak shtampi. Chiziqlar turlari. Masshtablar va yozuvlar. Chizmalarni rasmiylashtirish tartibi. Asosiy yozuvlarni shriftlarda bajarish	2	N	1
2	Chizma shriftlari va chiziqlar bajarish	Mashinasozlik standartida berilgan o‘lcham bo‘yicha shriftlar va chiziqlar bajarish.	2	A	1
3	M Geometrik yasashlar	untazam ko‘pburchaklarni yasash. Aylanaga urinmalar yasash. Tutashma turlari. Ikki to‘g‘ri chiziqni tutashtirish. To‘g‘ri chiziq va aylanani tutashtirish. Ikki aylanani ichki va tashqi tutashtirish. sirQo‘l va lekalo egri chiziqlarini	2	A	1

104

		yasash. Tutashmalar yasash Detalning ichki va tashki tutashmalarini yasash.
4	To‘g‘ri burchakli proeksiyalar.	Nuqta, to‘g‘ri chiziq va tekisliklar. Proeksiyalarni o‘zgartirish usullari. Detal ko‘rinishlari. Proeksiyalovchi tekisliklar.Ikki va uchta proeksiyalar tekisligiga to‘g‘ri burchakli proeksiyalash. Ko‘pyoqliklar va ularning sirtidagi nuqtalarning proeksiyalari. Aylanish jismlari va ularning sirtidagi nuqtalarning proeksiyalari.	2	A	1
5	Detalning kompleks chizmasini yasash.	Ikki va uchta proeksiyalar tekisligiga to‘g‘ri burchakli proeksiyalash. Detal sirtidagi nuqtalarning proeksiyalari.	2	A	1
6	Ak Aksonometrik proeksiyalar.	sonometriyalar. To‘g‘ri burchakli aksonometrik proeksiyalar. To‘g‘ri burchakli izometrik proeksiya, to‘g‘ri burchakli dimetrik proeksiya. Qiyshiq burchakli aksonometrik proeksiyalar. Frontal dimetrik proeksiya, frontal izometrik proeksiya, gorizontal izometrik proeksiya. Geometrik modelning izometriyasi. Detal yaqqol tasvirini chizish.	2	N	1
7	Mashinasozlik chizmalari proeksion chizmachilik va	Mashinasozlik chizmasi va uning vazifasi. Detallarning ish chizmalari, ularning turlari va vazifalari. Mashinasozlik chizmalarida shartlilik va soddalashtirishlar. Ko‘rinishlar. Qo‘shimcha, simmetrik va mahalliy ko‘rinishlar. Kesimlar. Chiqarilgan kesim. Ustiga chizilgan kesim. Qirqimlar. Pog‘onali, siniq va mahalliy qirqimlar. Sirtlarning kesishish chiziqlarini soddalashtirib tasvirlash.	2	N	1
8	Detalga qirqim tasvirlash oddiy berib	Detalning aksonometriyasiga qarab uch ko‘rinishini yasash va unga qirqim berish. Chizmaga ko‘rinishning yarmi bilan qirqimning yarmini birlashtirib tasvirlash usulini ko‘rsatish.	2	A	1
9	Bir Detallarning birikmalari. Boltli birikma tasvirlash.	ikmalar. Ajraladigan va ajralmaydigan birikmalar. Rezbalar, rezbali birikmalar.Rezbalar turlari. Rezbali biriktirish detallarni tasvirlashda yig‘ish chizmasida qo‘llanuvchi soddalashtirishlar. Boltli, shpilkali va vintli birikmalarni tasvirlash.Bolt, gayka, shayba va detal birikmasidan tuzilgan qurilmaning uch ko‘rinishini chizish. Detalga qirqim berish.	2	A	1
10	Detallarning ish eskizlari va chizmalari.	Detalning eskizi va ish chizmasi. Eskiz chizish bosqichlari. Eskizlarga qo‘yiladigan talablar. Ish chizmalari. Ish chizmalariga qo‘yiladigan talablar. Oddiy detal eskizini chizish.	2	A	1
11	Har qanday murakkablikdagi	Yig‘ish chizmasi. Yig‘ish chizmalarini o‘qish va ajratish Yig‘ish chizmasi uning vazifasi, ishlab	2	N	1

105

	yig‘ish chizmalarini chizish va o‘qish qoidalari.	chiqarishdagi o‘rni. Yig‘ish chizmasining turlari. Yig‘ish chizmasini bajarilish tartibi. Yig‘ish chizmasi uchun detall eskizlarni chizish Yig‘ish va qismlarga ajratish tartibi. Yig‘ma birligi detallari eskizlarni asliga qarab Standartga muvofiq chizish. Yig‘ish chizmasini eskizga asosan chizish tartibi. Proeksiyalar soni va masshtabini tanlash. Format tanlash. Yig‘ish chizmasiga o‘lchamlar qo‘yish, qirqimlarda shtrixlash. Buyum yig‘ish chizmasini o‘qish.
12	Tishli uzatmalar haqida tushuncha	Uzatmalar va ularning turlari. Silindrik tishli g‘ildiraklar. Ichki ilashmalar. Konussimon tishli g‘ildiraklar. Reykali ilashmalar. Chervyakli ilashmalar. Tishli uzatmalarning chizmada tasvirlanishi. Tishli uzatmalarning chizmadagi o‘lchamlari.	2	N	1
13	Dastgohlar tarkibidagi detallarning joylashkvi chizmasini chizish.	Dastgohlar tarkibidagi detallarning joylashuvi chizmasini chizish Ishchi va yigma chizmalarni chizish. Uskuna nechta va qanday detallardan tarkib topganligi. Detallar haqida ma’lumotlar.Ishchi va yig‘ma chizmalarni chizish tartibi.	2	A	1
14	Murakkab bo‘lmagan detallar eskizlarini bajarish.	Detallarni eskizlarini chizish, ularda qirqim va kesimlarni tasvirlash. Chizmada yuza g‘adir budirliklarini ko‘rsatish. Apparatlar va texnologik qurilmalar, murakkab bo‘lmagan detallari.	2	A	1
15	Payvandlash birikmalarining chizmada tasvirlanishi	Payvandlash turlari. Payvand choklarining chizmada tasvirlanishi. Chizmalarda soddalashtirishlar. Payvand choklarining chizmadagi o‘lchamlari. Ildiz (koren) tuldiruvchi va yuza qismi.	2	N	1
16	Payvandlanadigan detallarning shartli belgilari va payvand chokining chizmada tasvirlanishi	Detallarning shartli belgilarni chizmalarini grafik bajarishning asosiy qoidalari. Murakkab ish va montaj chizmalarini o‘qish qoidalari. Detallarning soddalashtirilgan holdagi chizmalarni chizish usullari. Detallarni payvandlashda nuqsonlarning chizmada tasvirlanishi. Detallar, uzellar, konstruksiyalar elementlarini payvandlash uchun payvand chokining chizmada tasvirlanishi. Payvand choklarini chizishda soddalashtirishlar. Birikmalarning fazoviy holatlarda ko‘rinishi (pastki, gorizontal, vertikal va shift).	2	A	1
17	Sxemalar haqida ma’lumot	Sxemalar turlari haqida ma’lumot. Sxemalarni o‘qish usuli va qoidalari. Jihozlarning gidravlik, pnevmatik, kinematik sxemalarini o‘qish. Sxemalar bajarishda shartliliklar va soddalashtirishlar. Sxema bajarishda spesifikatsiya tuzish. Texnologik qurilmalarning kommunikatsion sxemasini tuzish.	2	N	1

106

18	Payvandlash manbalarining sxemasini chizish	Payvandlash manbalarining sxemasini chizish. Transformator, o‘zgartirgich va to‘g‘rilagichlarning sxemada tasvirlanishi.	2	A	1
19	Balonlar va reduktorlarning sxemada tasvirlanishi.	Balonlar va reduktorlarning sxemasini chizish. Sxemalar bajarishda shartliliklar va soddalashtirishlar. Balon konstruksiyasining tuzilishi. Reduktor konstruksiyasining tuzilishi. Ularning boshqa qurilmalar bilan ulanishi.	2	A	1
20	Chizmalar sxemalarga va Yi muvofiq qismlardan iborat konstruksiyasini yig‘ish	Yig‘ma konstruksiyalarning markalash sxemalari. Tishli uzatmalar bilan ishlash usullari. Konstruksiya elementlarining yig‘ish chizmalari.Spesifikatsiyasini tuzish.	2	A	1