Ortiqova dilbar ortiqovna obidjanova feruza abdullayevna masharipova gularam kamilovna

 
Qo‘l berib so‘rashish qoidalari 
 
Qo‘l berib salomlashish muloqot etiketining bir qismi sifatida shakllagan 
jarayondir. Qo‘l berib so‘rashish odatda erkaklarga xos xususiyat hisoblansada, 
hozirda u barcha yoshdagi va jinsdagi insonlar uchun ham birdan amal qilmoqda. 
Chunki, qo‘l berib so‘rashish orqali inson insonning kayfiyatini, sog‘ligini, hatto fe’l-
atvorini ham bilib olishi mumkin. Qo‘l berib salomlashishning ushbu xususiyatlari 
ikkitomonlama muloqotning boshlanish belgisidir. Qo‘l berib so‘rashish asosan 
tanishish va tanishtirish marosimida, shartnoma va bitim imzolaganda, g‘oliblik va 
mag‘lublikni tan olganda, minnatdorchilik izhor etganda, tabriklaganda, 
hayrlashganda va hokazo holatlarda qo‘llaniladi.

---

33 
Quyida 
e’tiboringizga havola qilinadigan tavsiyalar qo‘l berib 
so‘rashishning odobiga tegishlidir:
 uzatilgan qo‘l albatta muallaq qolmasligi kerak, bu – insonni yerga urish bilan 
barobar bo‘lib qoladi. 
 ikki qo‘l bilan qo‘lni siqib so‘rashish haddan tashqari xursand holatda, 
minnatdorchilik belgisi sifatida qabul qilinadi. 
 ikki qo‘l berib so‘rashish paytida albatta so‘z bilan ifodalanadi, bunda 
minnatdorchilik so‘zlari va boshqa iliq so‘zlar qo‘llash mumkin. 
 qo‘l berib so‘rashish tez va qisqa bo‘lishi lozim. 
 qo‘l berib so‘rashish davomida ozgina egilib qo‘yish, so‘rashayotgan insonga 
nisbatan hurmatni belgilaydi. 
 ostonada, stol ustidan qo‘l berib so‘rashish xunuk ko‘rinadi. 
 tanishini ko‘rib qolgan taqdirda ham binoning boshidan bu boshiga qo‘lni 
cho‘zib kelish insonni kulgili holatga solib qo‘yadi.
 ayol kishi bilan uchrashib qolganda, ayol birinchi bo‘lib qo‘l uzatmaguncha 
erkak qo‘l uzatmaydi. 
 ayol kishini qo‘lini ko‘p ushlab turish mumkin emas, bu uni noqulay vaziyatga 
solib qo‘yishi mumkin.
Salomlashganda jargon, ko‘cha so‘zlarini, buzib talaffuz etiladigan “privetik”, 
“salyutik”, “chao”, “poka”kabi so‘zlarni ishlatmaslik maqsadga muvofiq. Odatda, 
ro‘paradan keluvchi kishiga u yetib kelguncha, ya’ni orada 3-4 qadam qolgach salom 
beriladi. 
Sizga mutlaqo tanish bo‘lmagan kishi salom bersa, albatta “alik” olish va uning 
yanglishganligini sezdirmaslik kerak. Bunday holatda yelka qisish yoki hayron bo‘lib 
qarash odobsizlik hisoblanadi. 
Umuman, o‘zbekchilikda salomlashishni o‘zi hamsuhbatingizning sizga bo‘lgan 
munosabatini shakllantiradi. G‘arb odatiga ko‘ra yoshi katta ayollar bilan 
ko‘rishayotganda o‘rnidan turib, tavoze’ bilan boshni silkitib salomlashiladi. Bizda 
esa bu nafaqat katta yoshlilar, balki umuman xotin-qizlarga nisbatan ham 
qo‘llaniladi. Zero, har bir qiz yoki ayol o‘sha xonadon egasining nomusi hisoblanadi. 
Bu bilan erkak boshqa bir erkakni oriyati va hurmatini o‘z joyiga qo‘yayotgan hamda 
boshqalardan ham o‘ziga nisbatan shuni talab qilayotgan bo‘ladi. Agar ayollar 
qurshovida bo‘lsangiz, unda umumiy ravishda bir marta salomlashib qo‘yiladi. 
Etiketni buzilishi ko‘rishuvning shovqinli tarzi hisoblanadi. Odamlar oldida hozir 
bo‘lishingiz bilan salomlashuvingiz u darajada o‘zingizga qaratadigan tarzda 
bo‘lmasligi lozim. Salomlashuv, tanishuv yoki suhbatdoshlik uchun eng qulay 
madaniyatli usuli hisoblanadi.