O`rtnatilgan tizimlar arxitekturasi
“ШИМ”-Широтно-Импульсная Модуляция rus tilidan
Download 1.55 Mb. Pdf ko'rish
|
O'TDICH-4
- Bu sahifa navigatsiya:
- Fotorezistor, termorezistor va infraqizil qabul qilgich qurilmalari bilan tanishish
|
“ШИМ”-Широтно-Импульсная Модуляция rus tilidan
o’zbek tiliga tarjima qilganda “IKM”-Impuls Kengligi Modulatsiyasi, inglizcha “PWM”-Pulse-Width Modulation • “IKM”– bu analog (o’zgaruvchan) signalni impuls (to’g’riburchakli) ko’rinishdagi raqamli(“цифровой”) signalga o’tkazishdir. IKM “kuchlanishni boshqarishdir”. Hozirgi elektronikada IKM atamasi juda keng qo’llanilmoqda. • IKMda asosiy kattalik impuls kengligi - “davomiylik” (ruscha tilida ”скважность”) hisoblanadi. Davomiylik vaqti qancha uzun bo’lsa, kuchlanish shuncha katta bo’ladi. Aksincha (impuls kengligi) davomiylik qancha qisqa bo’lsa, kuchlanish shuncha kichik bo’ladi. • Masalan: Arduino platasida svetodiod yorug’ligini boshqarmoqchimiz bunda biz pindagi kuchlanishni pasaytirib ko’tarishimiz kerak. Buni dastur yordamida quyidagicha amalga oshiramiz. Arduinoda IKM kontrolleri(boshqaruvi) uchun analogWrite( ) funksiyasidan chaqiriladi. Bu funksiyaning qavsi ichiga “IKM pini raqami” va “IKM qiymati” 0-dan 255-gacha bo’lgan sonlardan biri yoziladi. Qavs ichida “0” soni 0 Voltni, “255” soni +5 Voltni bildiradi. 0-dan 255-gacha bo’lgan sonlar oralig’ida kuchlanish mos ravishda 0%- 100% foizgacha o’zgarib boradi. Fotorezistor, termorezistor va infraqizil qabul qilgich qurilmalari bilan tanishish • Fotorezistor-deb yorug’lik kuchi ta’sirida o‘z qarshiligini o‘zgartiradigan yarimo’tkazgichli qurilmalarga aytiladi. Fotorezisorga yorug‘lik tushmaganda ya’niy yorug‘lik kuchi 0 ga teng bo‘lganda uning qarshligi cheksiz katta bo‘ladi yorug‘lik sekin ortirganimiz sayin uning qarshli kamayib boradi va yorug‘lik maksimal darajada tushganda qarshlik 0 teng bo‘ladi. • Fotorezistorning bir oyog’iga arduinoning 5V ni ulandi,ikkinichi oyog’iga A0 pinga ulanadi va shu oyog’ini qarshlik orqali GNDga ulanadi. fotorezistorning arduino qanday ulanishi • Termorezistor-deb temperatura o’zgarganda qarshlik ham o’zgaradigan qurilmalarga aytiladi. Temperatura ortgani sari termorezistorning qarshligi ham ortib boradi va aksincha. Termorezistorning qarshlik o’zgarishga qarab turlari juda ko’p ulardan ba’zilarni ko`rib chiqamiz. • Infraqizil nur –bu ko’zga ko’rinmaydigan nur bo’lib , tabiatda har qanday qizdirilgan jism o’zidan shunday nur chiqaradi. Uning to’lqin uzunligi qizil nurdan katta bo’lgani uchun bu nurni inson ko’zlari ko’ra olmaydi. Lekin infraqizil nur qabul qilish uchun turli qurilmalar yasalgan ular bir nom bilan infraqizil nur chiqaruvchi va qabul qiluvchi qurilmalar deyiladi. Infraqizil nur chiqaruvchi va qabul qiliuvchi qurilamalar birgalikda ko’plab ishlab chiqarish jaryonlarida ishlatiladi. • Infraqizil nur chiqaruchi va qabul qiluvchi qurilmalarning ko’rinshi quydagicha: Download 1.55 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|