Osi modelining fizik va kanal pog‘onalarida ma’lumotlarni xato qabul qilish ehtimolligini tahlil qilish

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

Bajardi: 413-19-guruh talabasi Nasulloyev Zuxriddin

№ 1 laboratoriya ishi
OSI MODELINING FIZIK VA KANAL POG‘ONALARIDA MA’LUMOTLARNI XATO QABUL QILISH EHTIMOLLIGINI TAHLIL QILISH

1. 
   ISHDAN MAQSAD
   

Ushbu laboratoriya ishi quyidagilarni o’rganishga mo’ljallangan:

• 
  Ma’lumot uzatish tizimida paketlarni to‘g‘ri uzatish holatini o‘rganish;
  
• 
  Ma’lumot uzatish tizimida teskari aloqa algoritmlarini bilan tanishish.
  

2. 
   QISQACHA NAZARIY MA’LUMOT
   

O‘zaro ochiq tizimlar etalon modeli bo‘yicha tarmoq sathidan paketlar kanal sathiga uzatiladi (1.1-rasm).

1.1-rasm. O‘zaro ochiq tizimlar etalon modeli

Paketlar kanallar sathida kadrlarga, fizik sathda razryadlarga o‘zgaradi.

Kadrlarda nazorat qilish nazorat summasi orqali amalga oshiriladi, agarda kadrlarni uzatuvchi kanal binomial diskret kanal bilan ifodalansa, u holda n razryadli kadrda k-karrali xatoni paydo bo‘lishi ehtimolligi quyidagicha aniqlanadi:

<sub>, (1.1)
bu yerda, r – uzatilgan bitta razryadni xato bo‘lish ehtimolligi.

Yuqoridagi ifodaga nisbatan kadrni to‘g‘ri qabul qilish ehtimolligi quyidagicha aniqlanadi:
. (1.2)</sub>

Yuqoridagi ifodalarga nisbatan xato bo‘lgan kadrdan xatoni aniqlay olmaslik ehtimolligini taqribiy qiymatini quyidagicha aniqlash mumkin:

, (1.3)
bu yerda, t_o – aniqlangan xatolik karraligi;
r – kadrdagi nazorat summasidagi razryadlar soni.
Unda kadrda xatoni aiqlash ehtimolligi quyidagicha aniqlanadi:

. (1.4)
Kadrda xatolik paydo bo‘lsa, u holda bu kadr qayta uzatiladi. Kadrni qayta uzatish ehtimolligi qiyidagicha aniqlanadi:

. (1.5)
Kadrni qayta uzatishdan keyin ham xato bo‘lish ehtimolligi quyidagiga teng:
, (1.6)
bu yerda, N_p – bitta kadrni qayta uzatishni maksimal soni.

Yuqoridagi ma’lumot uzatish tizimlaridagi jarayonlarni 1.2-rasmdagi model sxemasi asosida ko‘rib chiqishimiz mumkin.

Modeldagi jarayonlarini ko‘rib chiqar ekanmiz. Fizik sathdagi razryadlar kanal sathiga kadr bo‘lib yig‘iladi. Kelib tushgan kadrni nazorat summasi tekshiriladi. Agarda kadrda xatolik aniqlansa, kadrni qayta uzatishni maksimal qaytarilish soniga qadar qayta talab qiladi. Agar kadr to‘g‘ri qabul qilinmasa kadrni tashlab yuboradi.
Keyingi ikki holatda kadr to‘g‘ri qabul qilinadi. Birinchi holatda kadr to‘liq to‘g‘ri qabul qilinadi. Qabul qilingan kadr to‘g‘ri kadr deb ro‘yxatdan o‘tkaziladi.
Agarda kadrda xatolik bo‘lsa-yu, lekin aniqlanmasa kadr xato kadrni qabul qilish deb ro‘yxatga olinadi. Bunday qabul qilish ishonchsiz qabul bo‘lib so‘ngi terminalga yetganda o‘z aksini ko‘rsatadi.

1.2-rasm. Ma’lumot uzatish tizimlarida kadrlarni nazorat qilish jarayoni modeli sxemasi
Topshiriq boyicha berilganlar:

Xulosa:
Biz bugungi laboratoriya ishida Matlab dasturiy ta’minotni o’rnatish va undan faydalanish haqida ko’nikmalarga ega bo’ldik. Dastur yordamida o’zimizga berilgan variatdagi topshiriqlarni bajarib nazariy bilimlarimizni mustahkamlab oldik.

№ 2 laboratoriya ishi