O‟simlik va hayvonot dunyosi va uni muhofaza qilish Reja 1


Download 362.48 Kb.
Pdf ko'rish
bet6/13
Sana02.01.2022
Hajmi362.48 Kb.
#184471
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
'manba

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-jadval 

Bioxilma-xillikning boyligi 

№ 

Tiplar 

Turlar soni 

Baktriyalar 



1942 

7,19 


Viruslar 

200 

0,7 


Soda organizmlar 

870 

3,2 


Yassi chuvalchanglar 

300 

1,1 


Yumaloq chuvalchanglar 

930 

3,4 


Mollyuskalar 

140 

0,5 


Bo‟g‟imoyoqlilar 

11300 

41,8 


Umurtqalilar 

664 

2,5 


Suv o‟tlari 

2008 

7,4 



1

Yuqori o‟simliklar 



4146 

4500 

15,3 

16,6 


 

 

 

O‟zbekiston asosiy tabiiy-hududiy majmuasi florasining  

xilma-xilligi 

2-jadval 

Majmualar 

Maydoni 

km

2

 



Turla

r soni 

Cho‟llar 

Qumli cho‟llar 

Taqirlar 

Shag‟alli cho‟llar 

Sho‟rxok cho‟llar 

9870 

13185 


1700 

1310 


22 

29 


320 



400 

566 


304 

Namlanga


n maydonlar 

Daryo qayirlari va 

ko‟llar 

1541,3 


3,5 

285 


Dashtlar 

Tog‟oldi yarim 

cho‟l 

Tog‟ quruq 



dashtlari 

459 


365 

0,7 



1180 

634 


O‟rmon-

o‟tloq dashtlar 

Tog‟ bargli o‟rmon 

va butazorlar 

Archazorlar 

218 


85,6 

0,4 


0,2 

248 


235 

 

 

О„zbekiston Respublikasi hududida 4,5 mingga yaqin yovvoyi о„simlik va 

2000  dan  ziyod  zamburug„  turlari  mavjud.  Shundan  577  tasi  dorivor,  103  turi 

bо„yoqbop,  560  turi  efir  moyli  о„simliklar  hisoblanadi.  Ular  orasida  jiddiy 

muhofazaga  muhtoj  kо„pgina  kamyob,  endem  va  relikt  turlar  ham  bor.  Bunday 

turlarning  soni  400  ta  atrofida  bо„lib,  ular  О„zbekiston  florasining  10-12  %  ini 

tashkil etadi.  

Aholining  tabiatga  notо„g„ri  munosabati  ham  о„simliklarning  kamayib 

ketishiga sabab bо„lmoqda. Ayniqsa, keyingi yillarda  qizil lola, sallagul, shirach 

va  shunga  о„xshash  nafis  gulli  о„simliklarning  juda  kamayib  ketganligining  

guvohi bо„lib turibmiz.  

О„simlik  turlarini  saqlash  va  muhofaza  qilish  uchun  1979  yilda 

О„zbekiston  “Qizil  kitobi” ta‟sis  etildi.  Qizil  rang  -  xavfli,  ta‟qiqlovchi  va  ma‟n 

qiluvchi  ramziy  ma‟noni  anglatadi.  “Qizil  kitob”  nabotot  olamining  kamyob, 

yо„qolib  ketish  xavfi  ostidagi  turlari  haqida  mukammal  ma‟lumot  beradi.  Uning 

vazifasi  -  jamoatchilik  va  davlat  idoralarini  tabiat  muhofazasi  masalasiga  jalb 

etishdan va turlar genofondini saqlab qolishga kо„maklashishdan iborat.  

О„zbekiston florasining yо„qolib ketish xavfi ostida turgan 163 turi “Qizil 

kitob”ning 1984 yilgi nashriga kiritilgan. Shuni esda tutish kerakki, “Qizil kitob” 

ning  birinchi  jildi  (tomi)  hayvonlar  bо„yicha  bо„lib,  1983  yilda  nashr  qilingan.  

1998 yilga kelib, О„zbekiston “Qizil kitobi” ga kiritilgan о„simlik turlarining soni 



301  taga  yetdi.  2009  yilda  nashr  etilgan  О„zbekiston  Respublikasining  «Qizil 

kitobi» ga esa 321 ta о„simlik va 3 ta zamburug„ turlari kiritilgan.  

О„simlik dunyosini muhofaza qilish jarayonida keng omma ishtirok etgan 

taqdirdagina  ijobiy  natijalarga  ega    bо„lish  mumkin.  Shundagina,  biz  kelgusi 

avlodlar uchun nabotot olamining bebaho boyligini saqlab qoldirgan bо„lamiz. 

 

 


Download 362.48 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling