O‘simliklarning atrof muhit va ekologik omillar bilan o‘zaro munosabati


Download 1.53 Mb.
bet1/4
Sana17.02.2023
Hajmi1.53 Mb.
#1204626
  1   2   3   4
Bog'liq
o`simliklarning atrof muhit bilan munosabati

O‘SIMLIKLARNING ATROF MUHIT VA EKOLOGIK OMILLAR BILAN O‘ZARO MUNOSABATI

Muhit va ekologik omillar

  • Muhit va ekologik omillar
  • Yashash muhiti deb tabiatning bir-biriga ta’sir qiluvchi tirik mavjudotlar bilan qoplangan qismiga aytiladi.
  • Yashash sharoiti hayot uchun kerakli omillar yig‘indisidan iborat bo‘lib, bularsiz organizmlar yashay olmaydi.
  • Muhit elementlarining turlar moslashish reaksiyasini chaqiruvchi omillari ekologik omillar deyiladi.
  • Organizmlar murakkab va o‘zgaruvchan dunyoda yashab, ular o‘z hayotini asta-sekin shunga moslashtirib boradi.

Evolutsion taraqqiyot davomida organizmlar to‘rtta asosiy hayot muhitini o‘zlashtirgan.

  • Evolutsion taraqqiyot davomida organizmlar to‘rtta asosiy hayot muhitini o‘zlashtirgan.
  • Ulardan birinchisi-suv muhiti. Hayot suvda paydo bo‘lgan va tarqala boshlagan.
  • Keyinchalik tirik organizmlar yer-havo muhitini egallagan.
  • Tuproq alohida hayot muhiti hisoblanadi.
  • Hayotning o‘ziga xos to‘rtinchi muhiti bu tirik organizm tanasidir
  • Organizmlarning muhitga moslashuvi adaptatsiya deyiladi (lotincha "adaptasio" — moslashuv).
  • Moslashuv tiriklikning asosiy xususiyatlaridan biri bo‘lib, mavjudotlarning yashab qolishi va ko‘payishini ta’minlaydi.
  • Sharoitga moslashuv hujayradan tortib har xil ekologik sistema faoliyatigacha bo‘lgan darajada vujudga keladi.

Muhit-ayrim organizmlar, populatsiyalar yashaydigan, ularning holatiga, rivojlanishiga kо‘payishiga bevosita yoki bilvosita ta’sir kо‘rsatadigan tirik va о‘lik tabiatning barcha sharoitlariga aytiladi.

  • Muhit-ayrim organizmlar, populatsiyalar yashaydigan, ularning holatiga, rivojlanishiga kо‘payishiga bevosita yoki bilvosita ta’sir kо‘rsatadigan tirik va о‘lik tabiatning barcha sharoitlariga aytiladi.
  • Ekologik omillar deb, muhitning mavjudodlarga ta’sir qiluvchi ayrim elementlariga aytiladi.
  • Ekologik omillar quyidagi guruhlari ajratiladi:
  • Abiotik omillar.
  • a) iqlim omillari-yorug‘lik, harorat, namlik;
  • b) edafik omillar-tuproqning mexanik va kimyoviy tarkibi, uning fizik xususiyatlari;
  • v) orografik omillar-relef sharoitlari

Download 1.53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling