O‘smirlarga oid badiiy asarlarga qo’yilgan talablar

O‘smirlarga oid badiiy asarlarga qo’yilgan talablar

O‘smirlarga oid badiiy asarlarga qo’yilgan talablar

Bu yoshdagi bolalar o’zlari mustaqil ravishda kitob o’qib qolmay, balki o’qigan kitoblaridagi qahramonlarning xatti-harakatlarini baholashga o’rganadilar,zarurat bo’lsa, ular ko‘rsatadigan mardlik va jasoratlarni takrorlashga hozirlanadilar.

Sharq mutafakkirlaridan Al-Xorazmiy,Al-Farg‘oniy,Ahmad Yugnakiy,Al-Buxoriy,Forobiy,Beruniy,Yusuf Xo Hojib,Ahmad Yassaviy,Alisher Navoiy kabilarni yaratgan asarlari bu davr bolalar dunyoqarashini shakllantirishga ijobiy ta’sir ko’rsatadi.

• Sharq mutafakkirlaridan Al-Xorazmiy,Al-Farg‘oniy,Ahmad Yugnakiy,Al-Buxoriy,Forobiy,Beruniy,Yusuf Xo Hojib,Ahmad Yassaviy,Alisher Navoiy kabilarni yaratgan asarlari bu davr bolalar dunyoqarashini shakllantirishga ijobiy ta’sir ko’rsatadi.

Bu yoshdagi bolalarga xalqimizning shonli tarixi,bugungi hayoti haqida yozilgan turli janrdagi asarlarni tavsiya etish mumkin.

• Bu yoshdagi bolalarga xalqimizning shonli tarixi,bugungi hayoti haqida yozilgan turli janrdagi asarlarni tavsiya etish mumkin.

O’zbek ilmiy-badiiy fantastikasi 20-yillarda Abdurauf Fitrat va Abdulla Qodiriylar ijodida kurash yozgan bo‘lsa-da,asosan, 60-yillardan e’tiboran chinakam jonlanish jarayoniga kirdi. Bunday asarlar o‘smirlar tafakkurini taranglashtirdi,dunyoqarashlarining shakllanishiga, xayol qila bilish salohiyatlarining takomillashuviga, taxayyulotlarining uchqurlashuviga kuchli ta’sir ko’rsatadi.

• O’zbek ilmiy-badiiy fantastikasi 20-yillarda Abdurauf Fitrat va Abdulla Qodiriylar ijodida kurash yozgan bo‘lsa-da,asosan, 60-yillardan e’tiboran chinakam jonlanish jarayoniga kirdi. Bunday asarlar o‘smirlar tafakkurini taranglashtirdi,dunyoqarashlarining shakllanishiga, xayol qila bilish salohiyatlarining takomillashuviga, taxayyulotlarining uchqurlashuviga kuchli ta’sir ko’rsatadi.

Ko’rib o‘tganimizdek,bolalar adabiyoti o’ziga xos xususiyatlari bilan o‘smirlar adabiyotidan farq qiladi. Bolalar adabiyotida didaktikada ohangi ustun turadi.

Ko’rib o‘tganimizdek,bolalar adabiyoti o’ziga xos xususiyatlari bilan o‘smirlar adabiyotidan farq qiladi. Bolalar adabiyotida didaktikada ohangi ustun turadi.

O‘smirlar hayotga mustaqil nazar solishga intiladilar. Ular hayotdagi har bir voqea va hodisaning ijtimoiy-axloqiy mohiyatini anglashga, undan o’zlariga saboq chiqarishga harakat qiladilar. Shu jarayonda ularda fuqarolik tuyg’ulari teranlasha va takomillasha boradi, jamiyat va Vatan oldidagi burch va mas’uliyatlarini anglash istagi uyg‘ona boshlaydi.

• O‘smirlar hayotga mustaqil nazar solishga intiladilar. Ular hayotdagi har bir voqea va hodisaning ijtimoiy-axloqiy mohiyatini anglashga, undan o’zlariga saboq chiqarishga harakat qiladilar. Shu jarayonda ularda fuqarolik tuyg’ulari teranlasha va takomillasha boradi, jamiyat va Vatan oldidagi burch va mas’uliyatlarini anglash istagi uyg‘ona boshlaydi.

Modomiki, o‘smirlar kattalar safini to‘ldiruvchi avlod sifatida tarix sahnasiga chiqib borisharkan, kattalar olamiga xos ma’naviy fazilatlarini kasb etmoqlari zaruriyatiga aylanadi. Shu ma’naviy zaruriyat tufayli ular o‘qishi doirasiga kattalar adabiyoti namunalari ham kira boradi va o‘smirlar kitobxonligi doirasini kengaytiradi.

• Modomiki, o‘smirlar kattalar safini to‘ldiruvchi avlod sifatida tarix sahnasiga chiqib borisharkan, kattalar olamiga xos ma’naviy fazilatlarini kasb etmoqlari zaruriyatiga aylanadi. Shu ma’naviy zaruriyat tufayli ular o‘qishi doirasiga kattalar adabiyoti namunalari ham kira boradi va o‘smirlar kitobxonligi doirasini kengaytiradi.

Bunda nafaqat o’zbek adabiyoti vakillari, balki jahon adabiyotining barcha zabardast namoyandalarining kishilik ma’naviyati taraqqiyotida muhim qimmat kasb etgan asarlarini o‘qish,ulardan saboq va zavq olish, shu asosda jahon xalqlari turmushi, orzu-intilishlari, kurashi va mag‘lubiyatlaridan ogoh bo’lish—o‘smirlar dunyoqarashi o’sishining asosiy omiliga aylanadi.

• Bunda nafaqat o’zbek adabiyoti vakillari, balki jahon adabiyotining barcha zabardast namoyandalarining kishilik ma’naviyati taraqqiyotida muhim qimmat kasb etgan asarlarini o‘qish,ulardan saboq va zavq olish, shu asosda jahon xalqlari turmushi, orzu-intilishlari, kurashi va mag‘lubiyatlaridan ogoh bo’lish—o‘smirlar dunyoqarashi o’sishining asosiy omiliga aylanadi.

O‘smirlar adabiyoti muayyan g’oyalarni mavhum tushunchalarda emas, balki o’smirlarning “predmetli” tafakkuriga va tasavvuriga mos badiiy obrazlardan ifodalab, ular ongiga his-tuyg‘ulariga va xayolotiga ta’sir ko’rsatadi, ularning kelajagi buyuk ozod va obod Vatanning, erkin va demokratik jamiyat qurayotgan xalqning bunyodkor va kurashchi farzandlari qilib tarbiyalashga xizmat qilaveradi.

• O‘smirlar adabiyoti muayyan g’oyalarni mavhum tushunchalarda emas, balki o’smirlarning “predmetli” tafakkuriga va tasavvuriga mos badiiy obrazlardan ifodalab, ular ongiga his-tuyg‘ulariga va xayolotiga ta’sir ko’rsatadi, ularning kelajagi buyuk ozod va obod Vatanning, erkin va demokratik jamiyat qurayotgan xalqning bunyodkor va kurashchi farzandlari qilib tarbiyalashga xizmat qilaveradi.