Основы пакета

 

---

 
186
Talabalarga mustaqil bajarish uchun vazifalar: 
****Berilgan variant boyicha tarmoq konfiguratsiyasini baholang: 
- Jismoniy cheklovlar bo'yicha: tarmoq uzunligi bo'yicha, tarmoqning 
uzunligi bo'yicha, «4 markaz» (10Base-FB uchun «5-hub») qoidasi; 
- tarmoqdagi signalning ikki marta aylanishi vaqtini; 
- kadrlar orasidagi intervalini kamaytirish uchun. 
Variant 1 
10 Base-FB 
10 Base-FL 
 10 Base-T 
Uzunligi, m 
Segment 1 
+ 
500 
Segment 2 
+ 
300 
Segment 3 
+ 
400 
Segment 4 
+ 
1000 
Segment 5 
+ 
300 
Segment 6 
+ 
400 
Segment 7 
+ 
100 
Segment 8 
+ 
50 
Segment 9 
+ 
100 
 

---

 
187
 
 
Variant 2 
10 Base-FB 
10 Base-FL 
 10 Base-T 
Uzunligi, m 
Segment 1 
+ 
700 
Segment 2 
+ 
400 
Segment 3 
+ 
400 
Segment 4 
+ 
700 
Segment 5 
+ 
200 
Segment 6 
+ 
500 
Segment 7 
+ 
80 
Segment 8 
+ 
100 
Segment 9 
+ 
80 
 

---

 
188
 
Variant 3 
 
10 Base-FB 
10 Base-FL 
 10 Base-T 
Uzunligi, m 
Segment 1 
+ 
1000 
Segment 2 
+ 
200 
Segment 3 
+ 
200 
Segment 4 
+ 
400 
Segment 5 
+ 
300 
Segment 6 
+ 
200 
Segment 7 
+ 
100 
Segment 8 
+ 
100 
Segment 9 
+ 
40 
 

---

 
189
 
Variant 4 
 
10 Base-FB 
10 Base-FL 
 10 Base-T 
Uzunligi, m 
Segment 1 
+ 
600 
Segment 2 
+ 
400 
Segment 3 
+ 
200 
Segment 4 
+ 
800 
Segment 5 
+ 
500 
Segment 6 
+ 
800 
Segment 7 
+ 
50 
Segment 8 
+ 
100 
Segment 9 
+ 
50 

---

 
190
 
Variant 5 
 
10 Base-FB 
10 Base-FL 
 10 Base-T 
Uzunligi, m 
Segment 1 
+ 
400 
Segment 2 
+ 
500 
Segment 3 
+ 
1100 
Segment 4 
+ 
1100 
Segment 5 
+ 
600 
Segment 6 
+ 
100 
Segment 7 
+ 
100 
Segment 8 
+ 
100 
Segment 9 
+ 
100 
 
Nazorat va muhokama savollari
1. Axborot uzatish muhiti tushunchasining ta‘rifi.
2. Kabel turlarini sanab bering. 
3. O‗ralgan juftlik kabeli qanday tuzilgan?
4. O‗ralgan juftlik kabel afzalliklari va qo‗llanilishi?
5. EIA/TIA 568 standartiga ko‗ra kabellar qanday toifalarga ajratilgan?
6. Kabellar qanday tashqi g‗ilofda ishlab chiqariladi?

---

 
191
7. Koaksial kabel tuzilishini tushuntirib bering. 
8. Koaksial kabelning afzalliklari va kamchiliklari nimalardan iborat?
9. Koaksial kabelning texnik ko‗rsatkichlari va qo‗llanilishini tushuntirib 
bering.
10. 
Koaksial kabellar necha turga bo‗linadi?
11. Shisha tolali kabel tuzulishi va texnik ko‗rsatkichlarini batafsil ko‗rib 
chiqing.
12. Shisha tolali kabel necha xil bo‗ladi?
13. Himoyalangan (ekranlangan) kabellar haqida ma‘lumot bering.
14. Simsiz aloqa kanallari. 
15. Aloqa kanallari va liniyalari. 
16. Axborotlashtirish kodlari. 

---

 
192
III BO‗LIM 
TARMOQLARNI 
QURISH ASOSLARI 
 
3.1§ Kompyuter tarmoqlarining asosiy turlari 
Axborotni bir kompyuterdan ikkinchi kompyuterga uzatish muammosi 
hisoblash texnikasi paydo bo‗lgandan beri mavjuddir. Axborotlarni bunday uzatish 
alohida foydalanilayotgan kompyuterlarni birgalikda ishlashini tashkil qilish, bitta 
masalani bir necha kompyuter yordamida hal qilish imkoniyatlarini beradi. Bundan 
tashqari har bir kompyuterni ma‘lum bir vazifani bajarishga ixtisoslashtirish va 
kompyuterlarning resurslaridan birgalikda foydalanish hamda ko‗pgina boshqa 
muammolarni ham hal qilish mumkin bo‗ladi.
Oxirgi vaqtda axborotlarni almashish usullari va vositalarini ko‗p turlari 
taklif qilinmoqda: eng oddiyi fayllarni disklar yordamida kompyuterdan 
kompyuterga o‗tkazishdan tortib, to butun dunyo kompyuterlarini birlashtira olish 
imkoniyatini beradigan Internet tarmog‗igacha.
Ko‗pincha ―mahalliy tarmoqlar‖ (lokalniye seti, LAN, Local Area Network) 
atamasini aynan, katta bo‗lmagan, mahalliy o‗lchamli, yaqin joylashgan 
kompyuterlar ulangan tarmoq, ya‘ni mahalliy tarmoq deb tushiniladi. Lekin ba‘zi 
mahalliy tarmoqlarning texnik ko‗rsatkichlariga nazar solsak, bunday atama aniq 
emasligiga ishonch hosil qilish mumkin. Misol uchun, ba‘zi bir lokal tarmoqlar bir 
necha kilometr yoki bir necha o‗n kilometr masofadan oson aloqani ta‘minlay olish 
imkonini beradi. Bu hol esa, bir xonaning, bir binoning yoki bir-biriga yaqin 
joylashgan binolarninggina emas, balki bir shahar doirasidagi o‗lchamdir. Boshqa 
bir tomondan olib qaraganimizda global tarmoq orqali (WAN, Wide Area Network 
yoki GAN, Global Area Network) bir xonada joylashgan ikki yonma-yon stoldagi 

---