Основы пакета

Vaqt bo‗yicha multipleksirlash. Vaqt bo‗yicha multipleksirlash (Time 
Division Multiplexing, TDM- vremennoye multipleksirovaniya) tamyoili shundan 
iboratki, unda kanalga har bir ulanishga ma‘lum vaqt oralig‗ini ajratishdan iborat 
va ko‗p texnologiyalarda ishlatiladi. Vaqt bo‗yicha multipleksirlashning ikki turi 
mavjud: asinxron va sinxron. 
Asinxron ish tartibli TDM bilan biz tanishmiz – u paketlarni 
kommutatsiyalash tarmog‗ida ishlatiladi. Har bir paket kanalni oxirgi 
nuqtalarigacha uzatishga zarur bo‗lgan ma‘lum vaqt band qiladi. Turli axborot 
oqimlari o‗rtasida sinxronlash yo‗q, har bir foydalanuvchi axborot uzatishga 
zarurat hosil bo‗lgan vaqtda kanalni band qilishga harakat qiladi. 
Sinxron ish tartibli TDM (TDM qisqartmasi ishlatilganda ish tartibini 
aytib o‗tilmasa, u holda har doim TDM sinxron ish tartibili bo‗ladi) kanallarni 
kommutatsiyalash tarmoqlarida o‗z tatbiqini topadilar, ularga PDH tarmoqlari ham 
kiradi. Bu holda barcha axborot oqimlari kanalga ega bo‗lishini sinxronlash 

---

 
321
quyidagicha amalga oshiriladi, har bir axborot oqimi davriy ravishda kanalni o‗z 
ixtiyoriga ma‘lum belgilangan oraliqdagi vaqtga oladi. 
TDM qurilmalarini sinxronlash qurilmaning ishlash siklida kadrni vaqtdagi 
holatini boradigan manzili sifatida ishlatishga imkon beradi – shu jihati bilan TDM 
tarmoqlari paketlarni kommutatsiyalash tarmoqlaridan farqlanib turadi. Paketlarni 
kommutatsiyalash tarmoqlarida jo‗natiladigan manzili kadrda aniq ko‗rsatilishi 
kerak bo‗ladi. 
Bu texnologiya asosida T-1 qurilma ishini 4.39-rasm namoyish etadi, unda 
ikki multipleksordan (M1 va M2) (TDM multipleksorlari multipleksorlash va 
demultipleksorlash vazifalarini bajarib, bir qurilma sifatida ishlab chiqariladi) va 
bir kommutatordan S1 (shuningdek u yana kross-konnektor ham deb ataladi) 
tashkil topgan tarmoqning bir qismi keltirilgan.