Ovozli identifikatsiya xususiyatlari va tahlili sayftdinov Islombek Zoir o‘gli


VOICE IDENTIFICATION FEATURES AND ANALYSIS


Download 0.88 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/5
Sana04.04.2023
Hajmi0.88 Mb.
#1325394
1   2   3   4   5
Bog'liq
Sayftdinov Islombek Zoir o‘gli

 
VOICE IDENTIFICATION FEATURES AND ANALYSIS 
 
Sayftdinov Islombek Zoir ugli 
Graduate student of Termiz State University 
Abstract: Voice recognition is the process of recognizing speech and data by 
comparing the voice biometrics of a voice with a stored voice model. Voice recognition 
technologies have taken a new direction due to advances in artificial intelligence and are 
widely used in various areas. Feature extraction is one of the most important aspects of 
voice recognition and has a significant impact on the identification process and 
performance. Voice recognition involves the analysis of specific features of speech related 
to anatomical features (size and shape of the throat and oral cavity, structure of vocal 
cords) and acquired habits (pitch, style, speed of speech) is based on The voice undergoes 
significant changes under the influence of emotional factors (human mood) and health 
conditions (tonsillitis, runny nose, bronchitis, etc.). The quality of identification can be 
affected by external conditions (for example, extraneous noise in traffic, conversations of 


Международный научный журнал № 4 (100), часть 2 
«Научный импульс» Ноябрь, 202
2002 
other people). If communication lines are used to transmit voice data, interference can also 
make it difficult to identify the user. This research has shown that the current trend in 
identification is to develop a reliable universal voice identification system to address the 
critical challenges of flexibility, consistency, multilingual recognition, and stability. 
Key words: biometrics, biometric authentication, voice authentication, speech 
technologies, voice biometrics, voice identification, voice recognition. 
Jismoniy ob’ektlar va axborot resurslariga kirish xavfsizligini ta’minlash zarur 
bo‘lganda biometrika ajralmas bo‘lib qoladi. Biometrik texnologiyalar huquqni muhofaza 
qilish, fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish, bank xavfsizligi, investisiya, sog‘liqni 
saqlash va faoliyatning ko‘plab sohalarida muvaffaqiyatli qo‘llanilmoqda. Eng ko‘p 
ishlatiladigan biometrik xususiyatlar barmoq izlari, yuz shakli, koz sechatkasi, ovoz, imzo, 
qo‘l geometriyasi. Biz u yoki bu xususiyatni boshqalardan yaxshiroq deb ayta olmaymiz. 
Tegishli biometrik identifikatsiya usulini tanlash uchun uni qo‘llash doirasi, zarur xavfsizlik 
darajasi, maqsadni belgilash (tekshirish yoki identifikatsiya qilish), kutilayotgan 
foydalanuvchilar soni, amaliylik va boshqalar kabi omillar hisobga olinishi kerak. Biometrika 
- bu biologiya fanlarida muammoli ma’lumotlarni tahlil qilishda qo‘llaniladigan statistik va 
matematik usullarni ishlab chiqish. Ushbu texnologiyaning joriy etilishi kompyuter 
tizimlariga yangi xavfsizlik yondashuvlarini taqdim etadi. Identifikatsiya va tekshirish 
biometrik ma’lumotlardan shaxsni identifikatsiya qilish uchun ishlatilishi mumkin bo‘lgan 
ikkita usuldir. Biometrika jismoniy yoki fiziologik, biologik yoki xulq-atvor xususiyatlaridan 
shaxsning shaxsini aniqlash uchun foydalanishni anglatadi. Bu xususiyatlar har bir inson 
uchun o‘ziga xosdir va hayot davomida qisman o‘zgarmaydi. 
Biometrika mukammal yechim bo‘lmasa-da, u bilim va egalikka asoslangan 
yondashuvlarga nisbatan bir qator afzalliklarni taqdim etadi, chunki hech narsani eslab 
qolishning hojati yo‘q, biometrik fakt, chunki bu atributlarni qalbakilashtirish juda qiyin va 
atributlardan foydalanishni talab qiladi. Yo‘qolib qolmasligi, o‘tkazilmasligi yoki 
o‘g‘irlanmasligi, eng yaxshi himoyani taklif eting – ma’lum resurslarga kirish huquqini 
berishda haqiqiy foydalanuvchining mavjudligi. 1883 yilda Bertillon tizimi va 1903 yilda ser 
Jon Galtonning barmoq izini aniqlashning oddiy tizimidan ilhomlangan tadqiqot 
hamjamiyati o‘z sa’y-harakatlarini bir nechta biometrik usullarni kashf etishga bag‘ishladi. 
Har qanday fiziologik yoki xulq-atvor atributi, agar u quyidagi mezonlarga javob bermasa, 
biometrik xususiyat sifatida tasniflanishi mumkin: 
- universallik: barcha odamlarga xos; 
- farqi: aholi o‘rtasida kamsitish; 
- o‘zgarmaslik: tanlangan biometrik xususiyat vaqt o‘tishi bilan o‘zgarmasligini 
ko‘rsatishi kerak; 
- yig‘ish imkoniyati: populyatsiyadan xususiyatlarni yig‘ish, raqamlashtirish va ajratib 
olish nuqtai nazaridan to‘plash oson; 


Международный научный журнал № 4 (100), часть 2 
«Научный импульс» Ноябрь, 202
2003 
- mahsuldorlik: resurslarning mavjudligi va ma’lumotlarni to‘plash va yuqori aniqlikka 
erishish kafolati nuqtai nazaridan real cheklovlarni o‘rnatishni anglatadi; 
- maqbullik: aholining ushbu atributni tan olish tizimiga o'tkazish va chetlab o'tishga 
tayyorligi; 
- tan olish tizimiga soxta hujumlar sodir bo'lgan taqdirda taqlid qilish yoki taqlid 
qilishga moyillik. 
Ovozni aniqlash tasnifi. Nutq muloqotning universal shaklidir. Ovozni aniqlash - bu 
ma’lum bir nutqning ovoz xususiyatlariga ko‘ra ma’ruzachini aniqlash jarayoni. Bu nutqni 
aniqlashdan farq qiladi, bunda identifikatsiya jarayoni ma’ruzachi bilan emas, balki 
mazmun bilan chegaralanadi. ovozni aniqlash jarayoni ma’ruzachi nutqining o‘ziga xos 
xususiyatlarini aniqlash va ajratib olishga asoslangan. Inson ovozining xususiyatlari ham 
ovozli biometrika deb ataladi. ovozni aniqlash tizimi dinamiklarni aniqlash va farqlash va 
foydalanuvchini tekshirish yoki autentifikatsiya qilish uchun ishlatilishi mumkin bo‘lgan 
noyob xususiyatlarni olish uchun ishlatiladi. Ovozni identifikatsiyalash ma’lum bir 
ma’ruzachi namunasining vokal biometriklarini solishtirish orqali ma’lum bir nutqdan 
ma’ruzachini aniqlash jarayoni sifatida tanilgan. Avtorizatsiya uchun ovoz ishlatilsa, u 
Nutqni tekshirish deb ataladi. ovozni identifikatsiyalashni qo‘llashning asosiy sohasi 
xavfsizlik va sud ekspertizasidir. ovozni identifikatsiyalash tizimlari parol va boshqa 
foydalanuvchi autentifikatsiya jarayonlari (ovozli parol) o‘rnini bosuvchi sifatida ham 
qo‘llaniladi. Sud-tibbiyot fani, masalan, telefon yoki boshqa qayd etilgan dalillar orqali 
olingan odamning ovozini solishtirish uchun ovozni identifikatsiyalashdan foydalanadi. Bu 
jarayon karnayni aniqlash deb ham ataladi. ovozni identifikatsiyalash tizimlaridan 
foydalanishning eng muhim jihati mijozning xatlarini toʻgʻri pochta qutisiga yoʻnaltirish, 
suhbatda suhbatdoshlarni tanib olish, maʼruzachi oʻzgarganda nutqni tasdiqlash kadrlarini 
ogohlantirish, mijozning kadrda roʻyxatdan oʻtganligini tekshirish va hokazo jarayonlarni 
avtomatlashtirishdan iborat. ovozni identifikatsiyalash tizimlari mijozning ovoz namunasini 
bilmasdan ishlashi mumkin, chunki ular faqat mavjud dinamiklar bazasidan kiruvchi 
karnayni identifikatsiyalashga tayanadi. 
Bizning tizimli tahlilimiz ovoz identifikatsiyasi tizimlarining asosiy turlaridan biri 
sifatida ovoz identifikatsiyasi bilan cheklangan. Xususiyatlarni ajratib olish ovoz 
identifikatsiyasining muhim jihatlaridan biri bo‘lib, ovoz identifikatsiyasi sifatiga sezilarli 
ta’sir qiladi. Xususan, mos xususiyatni ajratib olish usullarini tanlash juda muhim, chunki 
identifikatsiya ovozli kiritishning o‘ziga xos xususiyatlarini solishtirish orqali amalga 
oshiriladi. Shu sababli, ushbu maqolaning maqsadi: 
1) so‘nggi olti yil ichida muhim xususiyatlarni ajratib olishga yondashuvlarni aniqlash
2) ovoz identifikatsiyasi uchun xususiyatlarni ajratib olish yondashuvlari bo'yicha 
tadqiqotlarning tizimli tahlilini taqdim etish; 
3) xususiyatlarni ajratib olishning turli yondashuvlarini tasniflash va tadqiqot asosida 
tavsiyalar berish. Ovozli identifikatsiya ilovalarini ikki turga bo'lish mumkin va ular 1-
rasmda ko‘rsatilgan: 


Международный научный журнал № 4 (100), часть 2 
«Научный импульс» Ноябрь, 202
2004 

Download 0.88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling