Ovozli identifikatsiya xususiyatlari va tahlili sayftdinov Islombek Zoir o‘gli
VOICE IDENTIFICATION FEATURES AND ANALYSIS
Download 0.88 Mb. Pdf ko'rish
|
Sayftdinov Islombek Zoir o‘gli
VOICE IDENTIFICATION FEATURES AND ANALYSIS Sayftdinov Islombek Zoir ugli Graduate student of Termiz State University Abstract: Voice recognition is the process of recognizing speech and data by comparing the voice biometrics of a voice with a stored voice model. Voice recognition technologies have taken a new direction due to advances in artificial intelligence and are widely used in various areas. Feature extraction is one of the most important aspects of voice recognition and has a significant impact on the identification process and performance. Voice recognition involves the analysis of specific features of speech related to anatomical features (size and shape of the throat and oral cavity, structure of vocal cords) and acquired habits (pitch, style, speed of speech) is based on The voice undergoes significant changes under the influence of emotional factors (human mood) and health conditions (tonsillitis, runny nose, bronchitis, etc.). The quality of identification can be affected by external conditions (for example, extraneous noise in traffic, conversations of Международный научный журнал № 4 (100), часть 2 «Научный импульс» Ноябрь, 202 2002 other people). If communication lines are used to transmit voice data, interference can also make it difficult to identify the user. This research has shown that the current trend in identification is to develop a reliable universal voice identification system to address the critical challenges of flexibility, consistency, multilingual recognition, and stability. Key words: biometrics, biometric authentication, voice authentication, speech technologies, voice biometrics, voice identification, voice recognition. Jismoniy ob’ektlar va axborot resurslariga kirish xavfsizligini ta’minlash zarur bo‘lganda biometrika ajralmas bo‘lib qoladi. Biometrik texnologiyalar huquqni muhofaza qilish, fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish, bank xavfsizligi, investisiya, sog‘liqni saqlash va faoliyatning ko‘plab sohalarida muvaffaqiyatli qo‘llanilmoqda. Eng ko‘p ishlatiladigan biometrik xususiyatlar barmoq izlari, yuz shakli, koz sechatkasi, ovoz, imzo, qo‘l geometriyasi. Biz u yoki bu xususiyatni boshqalardan yaxshiroq deb ayta olmaymiz. Tegishli biometrik identifikatsiya usulini tanlash uchun uni qo‘llash doirasi, zarur xavfsizlik darajasi, maqsadni belgilash (tekshirish yoki identifikatsiya qilish), kutilayotgan foydalanuvchilar soni, amaliylik va boshqalar kabi omillar hisobga olinishi kerak. Biometrika - bu biologiya fanlarida muammoli ma’lumotlarni tahlil qilishda qo‘llaniladigan statistik va matematik usullarni ishlab chiqish. Ushbu texnologiyaning joriy etilishi kompyuter tizimlariga yangi xavfsizlik yondashuvlarini taqdim etadi. Identifikatsiya va tekshirish biometrik ma’lumotlardan shaxsni identifikatsiya qilish uchun ishlatilishi mumkin bo‘lgan ikkita usuldir. Biometrika jismoniy yoki fiziologik, biologik yoki xulq-atvor xususiyatlaridan shaxsning shaxsini aniqlash uchun foydalanishni anglatadi. Bu xususiyatlar har bir inson uchun o‘ziga xosdir va hayot davomida qisman o‘zgarmaydi. Biometrika mukammal yechim bo‘lmasa-da, u bilim va egalikka asoslangan yondashuvlarga nisbatan bir qator afzalliklarni taqdim etadi, chunki hech narsani eslab qolishning hojati yo‘q, biometrik fakt, chunki bu atributlarni qalbakilashtirish juda qiyin va atributlardan foydalanishni talab qiladi. Yo‘qolib qolmasligi, o‘tkazilmasligi yoki o‘g‘irlanmasligi, eng yaxshi himoyani taklif eting – ma’lum resurslarga kirish huquqini berishda haqiqiy foydalanuvchining mavjudligi. 1883 yilda Bertillon tizimi va 1903 yilda ser Jon Galtonning barmoq izini aniqlashning oddiy tizimidan ilhomlangan tadqiqot hamjamiyati o‘z sa’y-harakatlarini bir nechta biometrik usullarni kashf etishga bag‘ishladi. Har qanday fiziologik yoki xulq-atvor atributi, agar u quyidagi mezonlarga javob bermasa, biometrik xususiyat sifatida tasniflanishi mumkin: - universallik: barcha odamlarga xos; - farqi: aholi o‘rtasida kamsitish; - o‘zgarmaslik: tanlangan biometrik xususiyat vaqt o‘tishi bilan o‘zgarmasligini ko‘rsatishi kerak; - yig‘ish imkoniyati: populyatsiyadan xususiyatlarni yig‘ish, raqamlashtirish va ajratib olish nuqtai nazaridan to‘plash oson; Международный научный журнал № 4 (100), часть 2 «Научный импульс» Ноябрь, 202 2003 - mahsuldorlik: resurslarning mavjudligi va ma’lumotlarni to‘plash va yuqori aniqlikka erishish kafolati nuqtai nazaridan real cheklovlarni o‘rnatishni anglatadi; - maqbullik: aholining ushbu atributni tan olish tizimiga o'tkazish va chetlab o'tishga tayyorligi; - tan olish tizimiga soxta hujumlar sodir bo'lgan taqdirda taqlid qilish yoki taqlid qilishga moyillik. Ovozni aniqlash tasnifi. Nutq muloqotning universal shaklidir. Ovozni aniqlash - bu ma’lum bir nutqning ovoz xususiyatlariga ko‘ra ma’ruzachini aniqlash jarayoni. Bu nutqni aniqlashdan farq qiladi, bunda identifikatsiya jarayoni ma’ruzachi bilan emas, balki mazmun bilan chegaralanadi. ovozni aniqlash jarayoni ma’ruzachi nutqining o‘ziga xos xususiyatlarini aniqlash va ajratib olishga asoslangan. Inson ovozining xususiyatlari ham ovozli biometrika deb ataladi. ovozni aniqlash tizimi dinamiklarni aniqlash va farqlash va foydalanuvchini tekshirish yoki autentifikatsiya qilish uchun ishlatilishi mumkin bo‘lgan noyob xususiyatlarni olish uchun ishlatiladi. Ovozni identifikatsiyalash ma’lum bir ma’ruzachi namunasining vokal biometriklarini solishtirish orqali ma’lum bir nutqdan ma’ruzachini aniqlash jarayoni sifatida tanilgan. Avtorizatsiya uchun ovoz ishlatilsa, u Nutqni tekshirish deb ataladi. ovozni identifikatsiyalashni qo‘llashning asosiy sohasi xavfsizlik va sud ekspertizasidir. ovozni identifikatsiyalash tizimlari parol va boshqa foydalanuvchi autentifikatsiya jarayonlari (ovozli parol) o‘rnini bosuvchi sifatida ham qo‘llaniladi. Sud-tibbiyot fani, masalan, telefon yoki boshqa qayd etilgan dalillar orqali olingan odamning ovozini solishtirish uchun ovozni identifikatsiyalashdan foydalanadi. Bu jarayon karnayni aniqlash deb ham ataladi. ovozni identifikatsiyalash tizimlaridan foydalanishning eng muhim jihati mijozning xatlarini toʻgʻri pochta qutisiga yoʻnaltirish, suhbatda suhbatdoshlarni tanib olish, maʼruzachi oʻzgarganda nutqni tasdiqlash kadrlarini ogohlantirish, mijozning kadrda roʻyxatdan oʻtganligini tekshirish va hokazo jarayonlarni avtomatlashtirishdan iborat. ovozni identifikatsiyalash tizimlari mijozning ovoz namunasini bilmasdan ishlashi mumkin, chunki ular faqat mavjud dinamiklar bazasidan kiruvchi karnayni identifikatsiyalashga tayanadi. Bizning tizimli tahlilimiz ovoz identifikatsiyasi tizimlarining asosiy turlaridan biri sifatida ovoz identifikatsiyasi bilan cheklangan. Xususiyatlarni ajratib olish ovoz identifikatsiyasining muhim jihatlaridan biri bo‘lib, ovoz identifikatsiyasi sifatiga sezilarli ta’sir qiladi. Xususan, mos xususiyatni ajratib olish usullarini tanlash juda muhim, chunki identifikatsiya ovozli kiritishning o‘ziga xos xususiyatlarini solishtirish orqali amalga oshiriladi. Shu sababli, ushbu maqolaning maqsadi: 1) so‘nggi olti yil ichida muhim xususiyatlarni ajratib olishga yondashuvlarni aniqlash; 2) ovoz identifikatsiyasi uchun xususiyatlarni ajratib olish yondashuvlari bo'yicha tadqiqotlarning tizimli tahlilini taqdim etish; 3) xususiyatlarni ajratib olishning turli yondashuvlarini tasniflash va tadqiqot asosida tavsiyalar berish. Ovozli identifikatsiya ilovalarini ikki turga bo'lish mumkin va ular 1- rasmda ko‘rsatilgan: Международный научный журнал № 4 (100), часть 2 «Научный импульс» Ноябрь, 202 2004 Download 0.88 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling