Ovozli ma’lumotlarni kiritish vositalari, raqamli kamеralar, tyunеrlar

Ovozli ma’lumotlarni kiritish vositalari, raqamli kamеralar, tyunеrlar.
Kundalik turmushda ovozli(audio) yoki video ma’lumotlardan keng foydalanamiz. Ya’ni musiqa eshitamiz, kino, kliplar va biror bir dasturni, yangiliklarni tomosha qilamiz. Bunday axborotlar aniq bir ssenariy asosida audio va video tahrirlagichlar yordamida yaratilgandir. Shu singari chet tillarini o’qitishda, o’rgatishda yoki o’qitish jarayonini samarali olib borishda ham ko’pincha bunday ma’lumotlarga murojaat qilamiz. Chunki audio va video uyg’unlashgan holda yaratilgan materiallarni qo’llash ya’ni elektron resurslardan foydalanish til o’rganish va til o’rgatishda, umuman darsni tashkil qilish sifatini oshiradi.
Interaktiv vositalar axborotni taqdim qilishning turli xil vositalarini - tekst, statik va dinamik grafiklar, video va audio yozuvlarni bir butun majmuaga birlashtirish imkoniyatini yaratadi, bu esa ta’lim oluvchini o’quv jarayonida faol ishtirokchi bo’lishiga yo’l beradi, modomiki, axborotlarni taqdim qilish ta’lim oluvchining harakatiga muvofiq javob sifatida yuz beradi.
Multimediadan foydalanish axborotni o’zlashtirishning o’ziga xos hususiyatlarini maksimal darajada hisobga olishga imkon beradi, bu pedagog tomonidan ta’lim oluvchiga komypyuter vositasida o’quv axborotlarini etkazib berishda juda ham muhimdir. Yaratilayotgan ko’pchilik elektron ta’lim resurslari axborotlarning turli-tuman tiplari bilan ishlashga yo’naltirilgan. Ular fotosur’atlar, tovushli fragmentlar va albatta, animatsiya va video bo’lishi.



Audio va video fayllarni yaratish yoki qayta ishlash ya’ni ularga ishlov berish uchun maxsus dasturlar(tahrirlagichlar) kerak bo’ladi. Hozirgi kunda bunday dasturlarning turi juda ko’p. Quyida biz ularning ayrimlari bilan tanishib chiqamiz.
Odatda audio fayillar - WMA Audio (.wma), WAVE Audio (.wav), MPEG-4 Audio (.m4a), Free Lossles Audio Codec (.flac), Digital Surround Audio (.dts), SUN AU Format(.au), Monkey’s Audio Format (.ape), Apple Lossles Audio (.m4a), AIFF Audio (.aiff), AC3 Audio (.ac3), AAC Audio (.aac), OGG Vorbis Audio (.ogg), MP3 Audio (.mp3), MP2 Audio(.mp2) va hakazo kengaytmadan iborat bo’lishi mumkin. Maxsus daturlar (“video convertor” lar yoki audio tahrirlagichlar) yordamida bir kengaytmadan boshqasiga o’tkasish mumkin bo’ladi.
WAVE (.wav) - juda keng tarqalgan ovozli fayl formatlaridan biri. Windows operatsion muhitida ovozli ma’lumotlarni saqlashda qo’llaniladi.
AU (.au, .snd) - Sun firmasi ishchi stansiyalarida (.au) va NeXT operatsion tizimida (.snd) qo’llaniladigan ovozli fayllar formati.
MPEG-3 (.mp3) - Bugungi kundagi eng ommabop ovozli fayllar formati. Inson nutqidan farq qiluvchi tovushlarni saqlash uchun yaratilgan. Musiqiy yozuvlarni raqamlashtirishda qo’llaniladi.
MIDI (.mid) - Musiqa asboblarining raqamli interfeysi (Musical Instrument Digital Interface). Bu standart 1980 yillar boshida elektron musiqa asboblari va kompyuterlar uchun ishlab chiqilgan
MOD (.mod) - alohida notalar uchun shablon sifatida ishlatish mumkin bo’lgan raqamlangan ovoz namunalari saqlanuvchi musiqali format.
IFF (.iff) - Interchange File Format - dastlab Amiga kompyuter platformasi uchun yaratilgan format.
AIFF (.aiff) - Audio Interchange File Format - ovozli ma’lumotlar almashish uchun format, Silicon, Graphics va Mac kompyuter platformalarida qo’llaniladi.
RealAudio (.ra, .ram) - Internetda ovozni real vaqtda ijro etish uchun Real Networks (www.real.com) firmasi tomonidan ishlab chiqilgan format.
Ovozli fayllarga maxsus dasturlar yordamida ishlov berish uchun yuqorida keltirilgan kengaytmali fayllar mavjud bo’lish kerak. Agar mavjud bo’lmasa ularni yozish kerak bo’ladi. Masalan, Windows 7 muhitida ovozlarni yozishda o’zining standart dasturidan foydalanish mumkin. Uni “Пуск” - “Все программы” - “Стандартные” - “Звукозапись” ketma - ketlikni bajarib ishga tushiriladi. vozni yosish uchun “Начать запись” tugmasini yoki “Alt+S” tugmalarini bosish kerak bo’ladi. Agar shaxsiy kompyuterdan foydalansak unda ovoz yozish uchun mikrofon qurilmasidan foydalanishiz kerak bo’ladi. Agarda foydalanayotgan kompyuterimiz Noutbook bo’lsa, u holda uning mikrofoni o’zida joylashgandir. Yuqoridagi vazifalarni bajarib yetarli ma’lumot yozib bo’lingandan so’ng rasmdagi oynadan “Остановить запись” tugmasini yoki “Alt+S” tugmalarini bosiladi.
Ovozingizni yozib olish yoki uzatish uchun mikrofon kerak. Ko'pgina veb-kameralar va mikrofonli minigarnituralar mavjud.
USB xotira qurilmalari
USB xotira qurilmalari - bu flesh-disk va qattiq disklardan ma'lumotlarni saqlaydigan kichik qurilmalar. Bunday qurilma universaldir, ehtimol u har qanday kompyuterga USB port orqali ulanishi mumkin.
Fleshli disklarning hajmi har xil, ular 128 Megabaytdan boshlanib, 1 Terabaytgacha tugaydi. USB qattiq disklari, albatta, kattaroq xotira hajmiga ega.
Bugun biz kompyuterning qurilmasi va uning haqida batafsil gaplashdik periferik komponentlar sichqoncha, klaviatura, monitor, karnay va minigarnituralar, modem, veb-kamera, mikrofon, USB drayvlar, printer, skaner, UPS, joystik va o'yin manipulyatorlari.
Raqamli va raqamli kino kameralar odatda a yordamida optik tizimni baham ko'ring ob'ektiv o'zgaruvchiga ega diafragma tasvirni yig'ish moslamasiga yorug'likni yo'naltirish.[3] Diafragma va deklanşör xuddi plyonkada bo'lgani kabi, tasvirga kerakli miqdorda yorug'likni tan oling, ammo tasvirni yig'ish moslamasi kimyoviy emas, balki elektron. Biroq, kino kameralaridan farqli o'laroq, raqamli kameralar tasvirni yozib olingandan so'ng darhol ekranda aks ettirishi va rasmlarni saqlashi va o'chirishi mumkin xotira. Ko'pgina raqamli kameralar, shuningdek, harakatlanuvchi videolarni yozib olishlari mumkin tovush. Ba'zi raqamli kameralar mumkin hosil va tikish rasmlar va boshqa boshlang'ich sinflarni bajarish rasmlarni tahrirlash.

Qo'shimcha ma'lumotlar: Kamera tarixi § Raqamli kameralar, Raqamli tasvirlash, Raqamli bitta linzali refleksli kamera va Kamera telefoni
Raqamli kamera uchun asos tasvir sensorlari bu metall-oksid-yarim o'tkazgich (MOS) texnologiyasi,[4][5] ixtirosidan kelib chiqadigan MOSFET (MOS maydon effektli tranzistor) tomonidan Mohamed M. Atalla va Devon Kanx da Bell laboratoriyalari 1959 yilda.[6] Bu raqamli rivojlanishiga olib keldi yarim o'tkazgich tasvir sensorlari, shu jumladan zaryad bilan bog'langan qurilma (CCD) va keyinroq CMOS sensori.[5] Birinchi yarimo'tkazgichli tasvir sensori tomonidan ixtiro qilingan zaryad bilan bog'langan qurilma Uillard S. Boyl va Jorj E. Smit 1969 yilda Bell Labs-da,[7] asoslangan MOS kondansatörü texnologiya.[5] The NMOS faol pikselli sensor keyinchalik Tsutomu Nakamura jamoasi tomonidan ixtiro qilingan Olimp 1985 yilda,[8][9][10] rivojlanishiga olib keldi CMOS faol-pikselli sensor (CMOS sensori) tomonidan Erik Fossum jamoasi NASA Reaktiv harakatlanish laboratoriyasi 1993 yilda.[11][9]
1960-yillarda, Eugene F. Lally Reaktiv harakat laboratoriyasining xodimi raqamli tasvirlarni olish uchun mozaik fotosensordan qanday foydalanish haqida o'ylardi. Uning fikri kosmonavtlarning mavqei to'g'risida ma'lumot berish uchun kosmosda sayohat qilish paytida sayyora va yulduzlarning suratlarini olish edi.[12] Xuddi shunday Texas Instruments xodim Uillis Adkokning 1972 yildagi plyonkasiz kamerasi (AQSh patenti 4 057 830),[13] texnologiya hali ham kontseptsiyaga etishmasligi kerak edi.