|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bosh sahifa
|
Ovqat hazm qilish murakkab fiziologik jarayon bo'lib, bunda ovqat fizik va kimyoviy o'zgarishlar natijasida mayda zanrachalarga parchalanib, oshqozon va ichak bo`shlig`idan qon hamda limfa tomirlariga so'riladi.
Ovqat og'iz bo'shlig'ida tishlar yordamida, oshqozonda va ichakJarning mayatniksimon hamda peristaltik harakati natijasida maydalanishi fizik o'zgarish deb ataladi. Ovqat tarkibidagi oqsil, yog', uglevodlaming fermentlar ta'sirida parchalanishi kimyoviy o'zgarish deb ataladi. Ovqatni parchalovchi fermentlar uch guruhga bo'linadi:
I. Proteazalar - oqsillarni parchalovchi fermentlar.
2. Lipaza - yog'lami parchalovchi ferment.
3. Karbogidrazalar - uglevodorodlarni parchalovchi fermentlar.
Bu fermentlar til osti, jag' osti, quloq oldida, oshqozon va
|
|
Nerv sistemasi
|
|
Sezgi a`zolar
|
|
Ovqat hazim qilish
|
|
Nafas olish
|
|
Qon aylanish sistemasi
|
|
Tayanch - harakatlanish sistemasi (muskul, suyak)
|
|
Ayirish
|
|
Ko`payish va rivojlanish
|
|
Ichki sekretsiya bezlari
|
Teri
|
Mehmonxona
|
|
|
|
ichaklarning shilliq qavati ostida joylashgan bezlardan hamda oshqozon osti bezidan ishlab chiqariladi.
Fizik va kimyoviy o'zgarishlar natijasida ovqat tarkibidagi oqsillarning parchalanishidan aminokislotalar, yog'larning par¬chalanishidan glitserin va yog' kislota, uglevodlarning parchalanishidan monosaxaridlar hosil bo'ladi. Ular oshqozon-ichakJar devoridagi qon va limfa tomirlariga so'riladi.
LP. Pavlovning ovqat hazm qilish a'zolari funksiyasini o'rganishning ahamiyati
|
LP. Pavlovdan ilgari ovqat hazm qilish funksiyasini o'rganishda o'tkir usul qo'llanilgan. Bunda tekshiriladigan hayvon operatsiya qilinib, shuoperatsiya vaqtida me'da, ichak kabi a'zolari funksiyasi o'rganilgan. Lekin operatsiyaning o'zi sag'lom hayvonda ham og'riq va kasallikni yuzaga keltirganligi sababli olingan natijalar aniq bo'lmagan. 1842-yilda moskvalik jarroh V. A. Basov birinchi bo'lib, me'daning shira ajratishini o'rganish uchun itlarda operatsiya yo'li bilan me'daga fistula, ya'ni zanglamaydigan metalldan yasalgan naychao'rnatish usulini qo'lladi. It operatsiyadan tuzalgandan keyin ham uzoq vaqt davomida uning me'dasi shira ajratishni o'rganishga imkon berdi. Lekin Basov usulining kamchiligi shundaki, me'da shirasiga ovqat aralashib qolishi tufayli shira tarkibidagi fermentlarni toza holda ajratib, ularning fiziologik xossalarini to'liq o'rganishning iloji bo'lmadi.Pavlov me'daning shira ajratishini o'rganish usulini yuqori darajada takomillashtirdi. U me'da shirasini toza holda olish maqsadida soxta ovqatlantirish operatsiyasini yaratdi. Buning uchun u operatsiya yo'li bilan me'daga fistula o'rnatdi va unga ovqat tushib shiraga aralashmasligi uchun qizilo'ngachni kesib, uning ikkala uchini itning bo'ynidan tashqariga chiqarib, terisiga tikib qo'ydi. Natijada it ovqatlanganda uning og'iz bo'shIig'idagi ta'm biluvchi retseptorlar
|
|
| |
Do'stlaringiz bilan baham: |
