Oxirgi yangilangan

Parazitlar orasida sinflar yoki tasniflar ham mavjud. Bu taksonlar xulq-atvori jihatidan oʻxshash boʻlib koʻrinsa-da, ularning barchasi bir xil emas va bir xil faoliyat koʻrsatmaydi. Xost ichidagi joylashuvi va unga bog’liqlik darajasiga qarab ikki xil tasnif taklif etiladi.
Joylashuvi bo’yicha
Agar patogen xostdan tashqarida bo’lsa, u ektoparazit deb ataladi. Agar u ichkarida bo’lsa, u endoparazit sifatida tanilgan. Endoparazit hujayralarda (hujayra ichida) yoki interstitsialda (hujayra tashqarisida) yashashi mumkin. Masalan, itlarning qoni bilan oziqlanadiganburga ektoparazitdir, chunki u uy egasidan tashqarida joylashgan. O’z navbatida, tasmasimon qurt yoki Taenia solium endoparazitdir, chunki u tanada, xususan, ichakning bo’shlig’ida joylashgan. Tasmasi ichak endoparaziti
O’zining qaramlik darajasiga ko’ra
Parazit xo’jayin bilan oziqlanishidan mustaqil ravishda o’zini oziqlantirishga qodir bo’lsa, u ixtiyoriy deb tasniflanadi. Boshqacha qilib aytganda, u mustaqil, lekin agar kerak bo’lsa, xostni o’zi olishi mumkin. Biroq, agar uni topa olmasa, u hech qanday muammosiz o’z-o’zidan yashashga qodir. Masalan, Strongyloides stercoralis nematodalari quruqlikda yovvoyi holda yashashi mumkin, lekin odamlarga ham yuqtirishga qodir. U uy egasining ingichka ichaklarida joylashadi va ochlik kasalligi deb ataladigan kasallikni keltirib chiqaradi. Agar boshqa tomondan, patogen xostsiz yashay olmasa, bu majburiy deb ataladi. Bu parazitning mavjudligi faktiga taalluqlidiragar va faqat uy egasi ham mavjud bo’lsa.Boshqa burchakdan qaralsa, u mustaqil bo’lishga qodir emas. Bu odamning ichak paraziti Cryptosporidium hominis protozoaniga xosdir. INFEKTSION yutishni kutayotgan parazitar kistalar bilan to’lgan ifloslangan oziq-ovqat orqali sodir bo’ladi. Nihoyat, agar biror sababga ko’ra parazit boshida xo’jayin bo’lmagan yangi turni yuqtirgan bo’lsa, u tasodifiy deyiladi. Nomidan ko’rinib turibdiki, bu o’zaro ta’sir noto’g’ri sodir bo’ladi, garchi keyinchalik bu turda qat’iy xatti-harakatlarga aylanishi mumkin. Bunga misol qilib, Eristalis tenax pashshasini keltirish mumkin, u odamda miyoz, terini pashsha lichinkalari bilan yuqtiradi. Bu tasodifiy parazitizmning bir turi, chunki lichinkalar xostga muhtoj emaslekin tasodifan ochiq yaralarga tushib qolganda uni yuqtirishadi.
Parazitizm va parazitoid
Parazitlar uy egasini o’ldirishi mumkin degan noto’g’ri tushuncha mavjud. Biroq, bu har doim ham sodir bo’lmaydi, hech bo’lmaganda uy egasi normal immunitetga ega bo’lgan hollarda. Bir zum o’ylab ko’ring: o’z uyingizni yoqib yubormaysiz, shunday emasmi? Parazitizm faqat uy egasi omon qolsa samarali bo’ladi, chunki aks holda ikkalasi ham yo’q bo’lib ketishi mumkin. Shu sababli, rasmiy parazit hech qachon o’z xo’jayinini o’ldirmaydi. Xo’jayinni o’ldiradigan turlar “parazitoidlar” deb nomlanadi. Ularga uy egasi kerak emasligi sababli, birinchi marta uni o’ldirishadi. Mana parazitoidlarga misollar:

•