Operaning qisqacha mazmuni. Maysaraxolaning kichkina haovlisiga yosh sevishganlar Maysaraning jiyani podachi CHо‘ponali va gо‘zal Oyxon uchrashadilar. - Ikki yoshning hovlida uchrashganini qari Qozi va mirshab Xо‘ja Darg‘a kо‘rib sharoitga xilof ish qilgani uchun CHо‘ponalini xibisga olmoqchi bо‘ladilar va shu bilan yosh qizcha bilan uchrashmoqga imkon tug‘dirmoqchi edilar. Ular tomonidan yuborilgan soqchilar Maysara hovlisiga kirib keladi. Soqchilar Maysarani olib ketgach Qozi sandiqga yashirib turgan Oyxonni о‘garlab olib ketadi. Qozi zindonida Maysara qutilish yо‘llarini rejalashtiradi. Shu mahal CHо‘ponali xolasini topib unga qochishni taklif etadi. Lekin Maysara to Oyxonni qutqazmaguncha hej yerga bormasligini aytadi. Qozi Maysaraning oldiga tushib pul bilan Oyxonni gapga olishni taklif etadi. Maysara rozi bо‘ladi. Qozi uyida Oyxon qayg‘urib Qoziboboning yupatishlaridan achchiklanadi. Qozi Maysaraga Oyxonning о‘jarligini aytadi. Maysara Oyxonga о‘z maxfiy rejalarini aytib unga Qozi bilan uchrashishga va Oyxon Qozining hamma shartlariga rozi bо‘lishini tushuntiradi. Maysara о‘z hovlisida «Ulug‘ mehmonlarni» kutishga hozirgarlik kо‘radi. Birinchi bо‘lib Qozi keladi va hali о‘tirishga ulgurmasdan hovli eshigi taqkdpaydi.
- Maysara Qoziga jiyani kelganini aytadi va qо‘rqib turgan Qozi ustiga xо‘kkiz terisini tashlaydi. Shunday qilib Maysara Oyxonga «Oshiq» bо‘lgan Hidoyatxonga ayol kuylagini, Xо‘ja Darg‘aga un qopini ustiga yopadi. Xalq bu shariat peshvolari ustidan kuladi va opera Maysaraning donoligidan, ikki yosh maqsadlariga erishganlari va xursandchilik bilan tugaydi.«Maysaraning ishi» operasi bu haqiqiy komik (hajviy) janrda ijod qilingan asar bо‘lib bu asarda kuychan, yengil, obrazlar xarakteriga moye keladigan musiqalar bastalangan. Ayniqsa Maysara obrazini ifodalaydigan-ba’zan о‘zining oilasi davrasida mehribon xola, jonkuyar ayol, ba’zan, sharoitlarga kо‘ra talabchan va о‘tkir kishi, dovyurak, qо‘rqmas, о‘z sо‘zini ustidan chiqadigan shaxe sifatida operaning asosiy obrazi bо‘lib turli musiqalar vositalari bilan ifodalab kо‘rsatilgan^ Maysaraxola ijro etadigan kuy va qо‘shiqlar Hamzaning «Hoy ishchilar» qо‘shig‘i asosida bastalangan. Chunki bu kuy Maysara obraziga xos bо‘lib ayolning ichki qiyofalarini ochib tashlashga yordam berishni kompozitor S.Yudakov yaxshi bilgan.
- Masalan Maysaraning «Bolalarim hammasi yaxshi bо‘ladi» nomli ariyasi sо‘zimiz isboti bо‘laoladi. Shu bilan birga Oyxon, CHо‘ponali, Qozi, Xо‘ja Darg‘a, Xidoyatxon obrazlari musiqalari ham asar mazmunini ifodalaydigan kuy va qо‘shiqlar bilan tasvirlangan. Opera musiqalari orasida xalq kuy va qо‘shiqlari ham mustahkam о‘rin olgan. Masalan: «Oromijon», «Ushshoq», «Bilakuzuk», «Yor-yor» va boshqalar.
- 70-80 yillar davomida opera janri yana bir necha asarlar bilan boyidi va shular orasida bolalarga bagishlangan operalar-S.Boboyevning «Yoriltosh» va V.Xaetning «Etikli mushuk» asarlaridir.
- Shunday qilib opera teatri va opera asarlari oxirgi vaqtda о‘z rivojini topadi va bu janr respublika musiqa san’atining yuksalishiga salmokli hissa qо‘shadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
