O`zbekistan respublikasi` xali`q bilimlendiriw ministrligi a`JİNİyaz ati`ndag`I` no`kis ma`mleketlik
Pavlin shoq juldi’zi’ haqqi’nda mag’li’wmat
Download 0.68 Mb. Pdf ko'rish
|
3 ж протфолио-папка
Pavlin shoq juldi’zi’ haqqi’nda mag’li’wmat.
Pavlin juldi’zi’ shi’g’i’s yari’m shari’nda jaylasqan. Wol 377,7 kv.gradus maydandi’ iyeleydi. Juldi’zg’a qarag’anda 79 juldi’zdi’ a’piwayi’ ko’zben ko’rip bolmaydi’. Pavlin juldi’zi’n golland astronomi’ Peter Plantsius juld’izlar qatari’na qosqan. Juldi’zlardi’n’ payda boli’wi’nda si’pati’ jag’i’nan u’lkenligi jag’i’nanda pari’q qi’li’nadi’. Bul juldi’z XVI-a’sirde shoq juldi’zlar qatari’na kiritilgen. Juldi’zlardi’n’ sonday ani’q ko’riniwin juldi’zli’ atlasta ko’riwge boladi’. Nemis kartografi’ Ioganna Bayer 1603-ji’li’ birinshi Pavlin dep kiritip, woni’ lati’n a’lipbesine birneshe juldi’zlardi’ asterism atli’ “Kostriyl” shi’g’armasi’nda berilgen.
7
Pavlin juldi’zi’ni’n’ jaylasi’wi’. Lati’nsha ayti’li’wi’: Pavo. Qasqarti’lg’ani’: Pav Belgisi: Pavlin. Tuwri’ shi’g’i’wi’: 17 h 30 m dan 21
h 20 m . Qiyali’g’i`’: 75 o tan -57
o qa shekem. Maydani’: 378kv.gradus ( 44-wori’n) Jaqti’ juldi’zi’: Pikok Pav-1,94 m . Ushar juldi’z ag’i’mi’ delta Pavlin. Qon’i’si’ juldi’zlari’ – Oktant , Ja’nnet qusi’, Teleskop, h t.b. Juldi’zlar qatari’nan +15 o tan-90
o arali’g’i’nda ko’rinbeydi.
8
A’yyemgi a’psanalarda Pavlin qusi’ ilahiy qus yesaplang’an. Yen’ jari’q juldi’z Pavlin - spiral ta’rizli yeki ma’rte u’lken juldi’z. Ataqli’ Pavlin juldi’zi’ wo’zinin’ toli’q ati’na 1930- ji’li’ Ulli’ Britaniyada hawa ku’shinde yeristi. Ja’ne bir ataqli’ juldi’z delta Pavlin bul subgigant, wol qi`zi`l gigant qorg’ani’ bolg’ani’na shama menen 19,9 ji’l jerden aldinda. Bul juldi’z Quyashqa uqsaydi’, sebebi wol gigant juldi’z bolg’anli’g’i’ ushi’n Quyashqa uqsaydi’ dep yesaplanadi’. Jer tiykari’nan turaqli’ quramg`a iye ko’p juldi’zli’ sistemadan ibarat. Ulli’ astronom Margaret Ternvill ha’m Djill Tarterler delta Pavlindi “yen’ jaqsi’ maqset ” dep atap wo’tken.
Pavlin juldi’zi’ni’n’ a’yyemgi ko’rinisi. Pavlin juldi’zi’nin’ tu’ngi ko’rinisi. |
ma'muriyatiga murojaat qiling