O’zbekiston respublikasi aloqa, axborotlashtirish va telekommunikatsiya texnologiyalari davlat qo’mitasi

O’TV ning boshqa fanlar bilan boglanishi va nazariy asoslari.

Hozirgi vaqtda O‘zbekistonda milliy kadrlarni tayyorlashga katta ahamiyat berilmoqda. O‘zbekiston Respublikasi Oliy majlisining IX sessiyasida tasdiqlangan kadrlar tayyorlash milliy dasturi, «Akademik litseylar va kasb - hunar kollejlarini tashqil etish va ularning faoliyatini boshqarish to‘g‘risida» O‘zbekiston Vazifasiga ko‘ra

Tuzilish prin- tsipiga ko‘ra

Tahlim turiga ko‘ra

Dastur turiga ko‘ra

Sezgi organlarga tahsiriga ko‘ra

Informatsiy a uza- tuvchi

Tovush texnika- si

Yakka

Chiziqli

Ko‘rish, eshitish

Ko‘rish va eshitish

Tekshiruvch i

Proektsion apparatlar

Juft

Tarmoklang an

Diaproektor , kodoskop

Kinofilg‘m

Trenajerlar

Kichik kibernetika ko‘rilmalari

Guruxli

Kombinatsi yalashgan

Magnitofon

Televidenie

Kombinatsi

EDM

Potokli

Qisman

Elektrofon

Video-

yalashgan		adaptiv		magnitofon
Tahlim majmuasi	Elektron mo- dellash ko‘rilmalari	Adaptiv	Diktofon	Vidio - pro- igrevatelg‘
Erxamchi texnik ko‘rilmalar	Uxshash xisoblash mashinasi	TSiklli	Radio	Elektron dars- lik

Mavzu: O'quv kabineti jihozlari. O'quv kabinetlari. Tasviriy o'quv qo'llanmalari. Kolleksiya va modellar.
RЕJA :

1. 
   Doska, doska-bloknot, doska-stend, chizmakashlik kurilmalari.
   
2. 
   Ukituvchi pulti.
   
3. 
   Honani korongilatish vositalari, mikrokalkulyatorlar.
   
4. 
   Fototehnologiya.
   
5. 
   Lingofon honalari.
   

Yordamchi tehnik vositalari - dar hil kurilmalar, moslamalar ukituvchi pul'ti (markazlashgan boshkaruv), priborlar, honani korongulashtirish mosla- malari, yoritish chiroklari.
Yordamchi tehnik vositalarning asosiy vazifasi UTV ni samarali ishlatish- ga yordam beradi.
Yordamchi tehnik vositalarni yaratish ukituvchining uzining ijodiy ishi disoblanadi. dar bir ukituvchi ukuv honasining zamonaviy uzining didiga karab jidozlaydi. (loyihasini uzi tuzadi).
Yordamchi tehnik vositalaiga ukuv doskasi, magnitli doskalar, kalin parda- lar ukituvchi stolidan markazlashkan boshkaruv pulьti, honani yahshi yoritadigan elektr lampalari, tehnika vositalari kuyiladigan stol, stullar, ukazkalar va plakatlar kiradi.
Yordamchi tehnika vositalari

1. 
   Ukuv doskasi (lil).
   
2. 
   UKK Ushlab turish moslamasi.
   
3. 
   Elektr stendlar va tablolar.
   
4. 
   Modellar.
   

UKK - ukuv kurgazmali kurollar. MUP - markazlashgan ukituvchi pulti.

1. 
   Honani korongulashtirish moslamasi.
   
2. 
   Honani yoritish chiroklari.
   

2. 
   Masofadan turib boshkarish (MUP).
   
3. 
   Aloka vositalari.
   

Honani corongilashtirish moslamalari - Hona kancha yahshi korongilashtirilgan bulsa, shuncha yahshi ekranda sifatli tasvir dosil buladi.
Kinoproekcion apparatlar va kuyiladigan ukuv filimlari tushunarli va mazmunli utadi. Honani korongulashtirish moslamasini ikki hil usuli mavjud:

1. 
   Pardalarning gorizantal ochib yopilishining elektromehanika usuli.
   
2. 
   Pardalarning vertikal ochib yopilishining elektromehanika usuli.a - usuli
   

Pardalarning gorizantal ochib yopilishining elektromehanika usuli. Pardalarning vertikal ochib yopilishining elektromehanika usuli. 1-podishpnik, 2-truba, 3-parda, 4-elektrodvigatelь, A-pardani ochish, B-pardani yopish.

Honani yoritish chiroclari va ukituvchi pulьti - honani yoritishikki yul bilan amalga oshiriladi.

1. 
   tabbiy yoritgich (kuyosh).
   
2. 
   Suniy yoritgichlar (elektr lampalari).
   

O‘quv honasi yahshi yoritilgan bulishi lozim. Yoruglik o‘quvchi kayfiyatiga yahshi tasir kursatadi va uning dikkatini oshiradi. Honaning yoritilganligini disoblash va uni normativga mos dolda yoritish kuyidagi formuladan aniklanadi. bu erda, Е - yoritilganlik (1 lk).
J - yoruglik kuchi (1 ld).
g - ukuv honasining yuzasi (1 m2).
cosa - yoritgich va hona yuzasi urtasidagi burchak. lk - lyuks, kd - kaddela.
Ukuv honasining yoritilganligi 600 dan 1100 lk bulishi kerak. Е = (600 - 1100) lk
Ucituvchi pulьti - barcha tehnika vositalari ukituvchi stolidan markazlash- gan dolda boshkarilishi kerak. Ukituvchini pulьtini ukituvchining uzi yaratadi.
Sinf doskasi - ukuv materialini vizual namoyish kilishning anьanaviy va kulay vositasidir. Undan ukuv materialining asosiy tayanch nuktalarini belgi- lashda, yoki biror narsani tez yozish lozim bulganda foydalanish juda kulaydir. Bundan tashkari sinf doskasi taьlim muassasasininghar bir ukuv honasida mav- juddir.
Kamchiligi: yangi materiallni tushintirish uchun doskada yozilganlarni uchi- rishga tugri keladi va avval yozilganlarni kayta kursatish imkoni bulmaydi. Bundan tashkari ukituvchi doskaga yozayotganda tahsil oluvchilarga nisbatan teskari dolatda buladi va uni eshitish kiyin buladi.
Doska-stend - mashgulotlarda ukuv munozaralari, akliy hujum guruh ishla- ri va boshka muhokamalar natijalarini dujjatlashtirishda foydalaniladigan
O‘qitishning tehnik vositasidir. Bunda stendga usha kattalikdagi qog‘oz quyiladi va unga turli rangdagi damda shakldagi kartochkalar yopishtiriladi. Trening vaktida stendda mazkur kartochkalar yordamida shemalar, tuzilmalar, sharhlar va shu kabilarni tuzish mumkin.
Doska-bloknot - bu varaklanadigan kogozli doska bulib, unga marker bilan yoziladi. U turli muhokamalar yakunlari va natijalarni yakkol namoyish etishda kullaniladi. Uning afzalligi shundaki, hohlagan vaktda oldingi yozilgan materi- allarga kaytish mumkin va datto ukuv honasiga osib kuyish dam mumkin.
Tarqatma materiallar - ta'lim oluvchilar uchun urganilayotgan mavzuga oid asosiy ma'lumotlarni uz ichiga olgan, dajmi uncha katta bulmagan (1-2 varaq) yozma ukuv materiali disoblanadi. Mazkur materiallar trening ishini qiziqarli qilish imkonini berib, ko‘p dollarda ta'lim oluvchilar uchun mustaqil ravishda ukib chiqib muhokama kilish uchun muljallangan buladi. Tarkatma materiallarni tayyorlash va kullashda quyidagi qoidalarga rioya kilish lozim:

• 
  Ta'lim oluvchilarga daddan tashkari kup tarkatma materiallar bermang
  
• 
  Sarlavdalarni bosh darflar bilan yozing, bir mashgulot uchun ikkita tarkatma material zarur bulsa, ularga kod-nom berib ularni ajratishni osonlashtiring
  
• 
  Matn shrifti 12 dan kichik bulmasligi kerak
  
• 
  Bir betda 80 tadan kup belgi (darf, kavs, undov belgisi va h.k.) ishlatmang
  
• 
  Matnlar tushunarli, kiska va oddiy bulishi kerak
  
• 
  Varak dizayni e'tiborni uziga tortishi kerak
  

Ishchi varaclar - guruhlarda, juft bulib va individual Mashklar baja- rishda kullaniladi. Ular turli jadvallar shaklida bulib, ta'lim oluvchilar to- monidan tuldirish talab kilinadi.
Nazorat varaclari - mashgulot yakunida ta'lim oluvchilarning uzlashtirgan bilimlarini tekshirishda kullanilib, ular test savollari, masalalar va shu kabi shakllarda bulishi mumkin.
Matnlar - trening mavzusi buyicha mashgulotga tayyorgarlik kurishda, mashgulot davomida, shuningdek bilimlarni mustahkamlashda foydalanish uchun ta'lim oluvchilarga takdim etiladi.