O’zbekiston respublikasi axborot texnalogiyalari va komunikatsiyalarni

3-BOB. Brauzer va veb-xizmatlar interfeysi portlari
3.1 Xizmatga kirish portlari
Kutubxona uchun xizmat foydalanuvchisi yaratilgan yoki yo'qligiga qarab kutubxona xizmat portlarini yoqadi yoki o'chiradi.
Oddiy kutubxona operatsiyalarida kutubxonaga faqat mijoz tomonidan yaratilgan foydalanuvchilar kirishi mumkin Biroq, administrator kerak bo'lganda xizmatga kirishni yoqishi mumkin (qarang: Xizmat foydalanuvchisini qo'shish). Eskalatsiya roliga ega xizmat foydalanuvchisini yaratish odatda ruxsat etilmagan kutubxonaga kirish imkonini beradi. Xususan, Escalation foydalanuvchisi 22-portda SSH yordamida kutubxonada Linux tizimiga kirishi va HTTP uchun 7104 yoki HTTPS uchun 7105 portidan foydalangan holda WebLogic konsol funksiyasiga kirishi mumkin. Xizmat foydalanuvchilari yaratilgandan keyin 72 soat o'tgach tugaydi. Agar yoqilgan xizmat foydalanuvchilari bo'lmasa, kutubxona 22-portni o'chiradi. Kutubxona har doim 7104 va 7105 portlarini yoqadi, lekin agar Escalation foydalanuvchisi mavjud boʻlmasa, WebLogic konsoliga kira oladigan yaroqli foydalanuvchilar yoʻq.
GUI va SCI protokollari konfiguratsiya ustasi yordamida o'zgartirilishi mumkin bo'lgan standart portlardan foydalanadi.
GUI ham HTTP, ham HTTPS dan foydalanishi mumkin. SCI protokoli har bir so'rovda berilgan hisob ma'lumotlarini himoyalash uchun faqat HTTPS-dan foydalanadi. Odatiy bo'lib, ushbu ikkita protokol HTTP uchun 80 va HTTPS uchun 443 standart port raqamiga ega. Siz ushbu portlarni GUIda o'zgartirishingiz mumkin (qarang: Konfiguratsiya ustasini ishga tushirish).

3.2 DNS portlari

DNS 53-portdan foydalanadi.
DNS konfiguratsiyasi ixtiyoriy. Agar manzillar xost nomlaridan foydalansa, DNS-ni sozlashingiz kerak (maqsadga SNMP, E-mail, Outbound SCI kiradi). Siz uchta DNS serverini qo'shishingiz mumkin (qarang: Konfiguratsiya ustasini ishga tushirish).
NTP portlari
Kutubxona NTP uchun 123-portdan foydalanadi.
Kutubxona soatini boshqarish uchun kutubxona tashqi NTP serveridan foydalanishi mumkin (Vaqt sozlamalarini sozlash-ga qarang). Agar tashqi NTP serveridan foydalansangiz, 123-portni ochishingiz kerak.
Oracle Key Manager (OKM) portlari
Qaysi port raqamlaridan foydalanish haqida ma'lumot olish uchun OKM hujjatlariga qarang.
OKM klasterini kutubxonaning OKM interfeysiga ulashingiz mumkin. Siz kutubxonani tarmoq konfiguratsiyasi paytida interfeysni tanlaysiz (qarang: Konfiguratsiya ustasini ishga tushirish). Eski lenta kutubxonalaridan farqli o'laroq, SL4000 har bir shifrlangan lenta diskiga alohida ulanishlarni emas, faqat OKM ga bitta ulanishni talab qiladi. Tanlangan ulanishda OKM qurilmasi tomonidan ishlatiladigan portlarni ochishingiz kerak.

XULOSA
Men bu mavzuda port raqamlari haqida ko’p malumotlarga ega bo’ldim. Masalan: port raqamlarining yaratilish tarixi, ochiq va yopiq port raqamlari, DNS port raqamlari haqida malumotga ega bo’ldim. Ularni qaysi sohada va qayerda ishlatilishini ham o’rgandim.

Bu kurs ishida word dasturida jadval yaratish va ular ustida amallar bajarishni o’rgandim. Word dasturi imkoniyati katta dastur ekanini bildim. Hujjat ishlari qilishda jadval asosiy ro’l o’ynaydi. Dars ishlanma tayyorlashni o’rgandim. Dars ishlanma tayyorlash davomida metodlardan foydalaishni o’rgandim. “Aqliy hujum”, “Bemerang” texnologiyasidan foydalandim. Kurs ishi qilish davomida kompyuterlar turlarini o’rgandim. Ulardan qanday to’g’ri foydalanishni bildim. Kompyuter xonasida qanday sharoit yaratish kerakligini o’rganib chiqdim.