O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali tt va kt fakulteti ats-11-20


Download 0.88 Mb.
Pdf ko'rish
bet1/3
Sana18.12.2022
Hajmi0.88 Mb.
#1030256
  1   2   3
Bog'liq
7-laboratoriya ishi



O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT 
TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI 
RIVOJLANTIRISH 
VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT 
TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI 
QARSHI FILIALI
TT VA KT FAKULTETI
ATS-11-20
 
GURUH TALABASINING
Ma’lumotlar bazasini boshqarish
FANIDAN
7 - Laboratoriya ishi
 
 
 
 
 
 
 
Bajardi:
Lutfullayev Ilhombek
Qabul qildi:
Xo’jaqulov N
 
 
 


Tranzaksiyalarni boshqarishda so‘rovlar yaratish va qayta ishlash 
Reja: 
1. 
SQL muhitida tranzaksiya tushunchasi
2. 
SQL muhitida tranzaksiyalani boshqarish
3. 
Arifmеtik jarayonlar
4. 
Hisoblash tartibini bеlgilash
5. 
Triggеrlar va ulardan foydalanish
6. 
POSITION() funksiyalaridan foydalanib pastki satrni qidirish
7. 
CASE ifodasini ishlatib shartli qiymatlarni ifodalash
8. 
Joriy satsiyasi
 
Tayanch so‘zlar: tranzaksiya, himoyalanish, ROLLBACK, Commit.
SQL muhitida tranzaksiva tushunchasi. SQL tilida tranzaksiya deb
ma’lumotlami tiklashga nisbatan ajralmas bo‘lgan operatorlar ketma - ketligiga 
aytiladi. SQL tilidagi har bir chaqirish moduli tranzaksiyadir. SQL tili 
tranzaksiyalari biror-bir modulning protseduralarini bajarishdan boshlanadi. 
COMMIT yoki ROLLBACK operatorining bajarilishi bilan tugaydi. Agar 
tranzaksiya ROLLBACK operatori bilan tugasa, prtoseduradagi barcha qilingan 
amallar bekor qilinadi.
Har bir tranzaksiyaning “faqat o‘qish” yoki “o‘qish va yozish” tartiblari 
mavjud. Tranzaksiya tartiblari SET TRANSACTION operatori yordamida 
o‘rnatiladi. Kutish qoidasiga nisbatan ''o‘qish va yozish” tartibi o‘rnatiladi. “Faqat 
o‘qish" tartibi doimo saqlanadigan bazaviy ma’lumotlarga qo‘llaniladi.
Har bir SQL tranzaksiyasi himoyalanish darajasiga ega: READ
UNCOMMITTED, 
READCOMMITTED, 
REPEATABLEREAD 
yoki 
SERIALIZABLE. SQL tranzaksiyasi himoyalanish darajalari bajarilayotgan 
tranzaksiyaning boshqa parallel bajarilayotgan tranzaksiyalarga ta’sir etish 
darajasini aniqlaydi. Tranzaksiyaning aniq darajasini o‘rnatish uchun 
SETTRANSACTION operatoridan foydalanishadi. Kutish qoidasiga nisbatan 
SERIALIZABLE tartibi o‘rnatiladi.
Himoyalanish darajalari tranzaksiyalarning parallel bajarilishida yuz berishi 
mumkin bo‘lgan hodisalarni aniqlaydi. Quyidagi ko‘rinishdagi hodisalar bo‘lishi 
mumkin:
 
PI (“Dirtyread" - "Yomon o‘qish"): T1 tranzaksiya qatorni yaratadi. Keyin 
T2 tranzaksiya T1 COMMIT amalini bajarmasdan bu qatorni o‘qiydi. Shundan 
so‘ng T1 ROLLBACK amalini bajarsa, T2 tranzaksiya umuman mavjud bo‘lmagan 
qatorni o‘qigan bo‘lib chiqadi.
 
P2 (“Non-repeaiableread” - “Takrorlanmaydigan o‘qish"): T1 tranzaksiya 
qatorni o‘qiydi. Shundan so‘ng T2 tranzaksiya bu buyruqlar qatorini o‘zgartiradi 
yoki olib tashlaydi va COMMITni bajaradi. Shundan so‘ng T1 shu qatorni yana 


o‘qishga harakat qiladi, ammo bu qator birinchi holatdagi qator emas yoki olib 
tashlangani uchun topolmaydi.
 
РЗ ("Phantom" - "Fantom"): T1 tranzaksiya biror-bir shartni 
qanoatlantiradigan N qatorni o‘qiydi. Shundan so‘ng T2
tranzaksiya bu qatorlar ichidan bir yoki bir nechta qator shartlarini generatsiya 
qiladi. Agar shu ishlardan keyin T1 o‘qishni qaytarsa, u butunlay boshqa qatorlarga 
ega bo‘ladi.
To‘rtala himoyalanish darajalari P1, P2 va P3 hodisalarga nisbatan quyidagicha 
ta’sirga ega:

Download 0.88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling