O’zbekiston respublikasi bojxona ishining hozirgi holati Reja: Kirish

2. Erkin muomilaga tovarlar chiqarish rejimi.
Tovarlarning bojxona chegarasi orqali olib o‘tilishi vakolatli shaxslarning tovarlarni bojxona rejimlaridan biriga joylashtirish va mazkur bojxona rejimi talablari hamda shartlariga rioya etish majburiyatini keltirib chiqaradi.
Vakolatli shaxs tovarlarning va transport vositalarining xususiyati, miqdori, ishlab chiqarilgan mamlakati yoki qaysi maqsadga mo‘ljallanganligidan qat’i nazar, istalgan bojxona rejimini tanlashga yoki uni boshqa bojxona rejimiga o‘zgartirishga haqli.
Tanlangan bojxona rejimi bojxona rasmiylashtiruvini amalga oshirish uchun bojxona organiga taqdim etiladigan bojxona deklaratsiyasida deklarant tomonidan ma’lum qilinadi.
Qonunchilik buzilgan taqdirda, bojxona rejimida turgan tovarlar belgilangan tartibda olib qo‘yilishi mumkin. Tegishli bojxona rejimida turgan tovar olib qo‘yilayotganda ushbu bojxona rejimining amal qilishi tovar olib qo‘yilgan kunning ertasidan boshlab to‘xtatib turiladi va ushbu tovarni davlat daromadiga o‘tkazish nazarda tutilmagan qaror (hal qiluv qarori) kuchga kirgan kunning ertasidan boshlab qayta tiklanadi.
Agar olib qo‘yilgan tovarlar davriy bojxona to‘lovi to‘langan holda vaqtincha olib kirish bojxona rejimiga joylashtirilgan bo‘lsa, bojxona rejimi to‘xtatib turilgan davr uchun davriy bojxona to‘lovi to‘lanmaydi.
Bojxona rejimining amal qilishi quyidagi hollarda bojxona to‘g‘risidagi qonunchilik buzilganligiga doir ish bo‘yicha tegishli qaror (hal qiluv qarori) kuchga kirgan kunning ertasidan boshlab o‘n besh ish kuni ichida tugatilishi kerak, tovarning olib qo‘yilishi bojxona rejimi talablari va shartlariga rioya etmaslik bilan bog‘liq bo‘lsa va bu uni kelgusida qo‘llashning imkoniyati bo‘lmasligiga olib kelsa;
jismoniy shaxsning ma’muriy yoki jinoiy javobgarlikka tortilishi bojxona rejimi talablari va shartlariga rioya etmaslik bilan bog‘liq bo‘lsa va bu uni kelgusida qo‘llashning imkoniyati bo‘lmasligiga olib kelsa.
Bojxona rejimi talablari va shartlariga rioya etilishi uchun javobgarlik tovarni tegishli bojxona rejimiga joylashtirgan shaxsning zimmasida bo‘ladi.
Vaqtincha saqlash, bojxona ombori yoki erkin ombor bojxona rejimlariga joylashtirilgan tovarlar bojxona nazoratini chetlab berilgan yoki yo‘qotilgan taqdirda javobgarlik:

• 
  agar tovar bojxona omborida turgan bo‘lsa, bojxona ombori egasining;
  
• 
  agar tovar bojxona ombori bo‘lmagan omborlarda va boshqa joylarda turgan bo‘lsa, tovarlarni mazkur joylarga bojxona ombori rejimiga joylashtirgan shaxsning;
  
• 
  agar tovar erkin omborda turgan bo‘lsa, erkin ombor egasining zimmasida bo‘ladi.
  
• 
  Bojxona tranziti bojxona rejimi talablari va shartlariga rioya etilishi uchun tashuvchi javobgar bo‘ladi.
  

Boj olinmaydigan savdo bojxona rejimi talablari va shartlariga rioya etilishi uchun boj olinmaydigan savdo do‘konining egasi javobgar bo‘ladi.Eksport bojxona rejimi shunday rejimki, bunda O‘zbekiston tovari uni qaytarib olib kirish majburiyatisiz bojxona hududidan tashqariga olib chiqiladi.Eksport bojxona rejimiga joylashtirilgan va amalda bojxona hududidan olib chiqilgan tovar O‘zbekiston tovari maqomini yo‘qotadi.Tovarni eksport bojxona rejimiga joylashtirish talablari va shartlari bojxona to‘lovlarini to‘lash hamda iqtisodiy siyosat choralariga rioya etishdan iboratdir.Tovarni eksport bojxona rejimiga joylashtirish qonunchilikka muvofiq boshqa talablar va shartlarga rioya etgan holda ham amalga oshirilishi mumkin.)
Eksport bojxona rejimiga muvofiq chiqarilgan tovar bojxona deklaratsiyasi ro‘yxatdan o‘tkazilgan kuni qanday holatda bo‘lsa, amalda shunday holatda bojxona hududidan olib chiqilishi lozim, bundan tovar holatining tabiiy eskirishi yoki tashish va (yoki) saqlash normal sharoitlarida kamayishi oqibatida ro‘y bergan o‘zgarishlari mustasno.
Eksport bojxona rejimiga nisbatan bojxona rasmiylashtiruvi uchun zarur bo‘ladigan hujjatlarning ro‘yxati O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.
Tegishli ruxsat etish xususiyatiga ega hujjatlar mavjud bo‘lgan taqdirda eksport qilinadigan tovarlarga nisbatan bojxona organlarining axborot tizimida bunday hujjatlarning mavjudligini bojxona organi mustaqil ravishda tekshiradi.
Reeksport bojxona rejimi shunday rejimki, bunda bojxona hududiga ilgari olib kirilgan tovar yoxud bojxona hududida qayta ishlash bojxona rejimiga joylashtirilgan tovarni qayta ishlash mahsuloti bojxona hududidan bojxona bojlari va soliqlar to‘lanmagan, tovarga nisbatan iqtisodiy siyosat choralari qo‘llanilmagan holda, ushbu Kodeksning 35-moddasida nazarda tutilgan hollarda esa, uni olib kirishda to‘langan bojxona bojlari va soliqlar summalari qaytarilgan holda olib chiqiladi.
Tovarni reeksport bojxona rejimiga joylashtirish bojxona organi tomonidan ushbu Kodeks 21-bobining qoidalariga muvofiq beriladigan ruxsatnoma asosida amalga oshiriladi.
Bojxona hududida qayta ishlash bojxona rejimida yoki vaqtincha olib kirish bojxona rejimida turgan tovarlarni reeksport qilish tovarni reeksport bojxona rejimiga joylashtirishga ruxsatnoma olinmagan holda amalga oshiriladi.
Reeksport bojxona rejimiga joylashtirilgan tovarlarni bojxona hududidan amalda olib chiqish bojxona deklaratsiyasi qabul qilingan kundan e’tiboran olti oydan kechiktirmay amalga oshiriladi.
Tovar yoki uni qayta ishlash mahsuloti bojxona organi identifikatsiya qila oladigan taqdirdagina tovar reeksport qilinishiga yo‘l qo‘yiladi, bundan ushbu Kodeks 74-moddasining uchinchi qismida nazarda tutilgan hollar mustasno.
Avariya yoki yengib bo‘lmas kuch ta’siri oqibatida shikastlangan yoki buzilgan tovarning reeksportiga yo‘l qo‘yiladi, bunday holat vakolatli organ tomonidan tasdiqlangan bo‘lishi lozim.
Ilgari erkin muomalaga chiqarish (import) bojxona rejimiga joylashtirilgan tovarni reeksport bojxona rejimiga joylashtirishga ayni bir vaqtning o‘zida quyidagi talablar va shartlarga rioya etilgan taqdirda yo‘l qo‘yiladi:
kontrakt (shartnoma, kelishuv) shartlari bajarilmagan bo‘lsa;
tovar bojxona hududida ishlatilmagan va ta’mirlanmagan bo‘lsa, bundan tovarni qaytarishga sabab bo‘lgan nuqsonlarni yoki boshqa holatlarni aniqlash uchun tovardan foydalanish zarur bo‘lgan hollar mustasno;
tovar o‘zgarmagan holatda turgan bo‘lsa, bundan uning nuqsonlari aniqlangan hollar mustasno. Tovarni reeksport bojxona rejimiga joylashtirish uchun zarur bo‘ladigan hujjatlar.Tovarni reeksport bojxona rejimiga joylashtirish uchun deklarant bojxona organiga bojxona yuk deklaratsiyasini va tovarning kuzatuv hujjatlarini taqdim etadi.Ruxsat etish xususiyatiga ega tegishli hujjatlar bo‘lgan taqdirda reeksporti amalga oshiriladigan tovarlarga nisbatan bojxona organlarining axborot tizimida bunday hujjatlarning mavjudligini bojxona organi mustaqil ravishda tekshiradi.Reeksport bojxona rejimiga joylashtiriladigan tovar bojxona bojlari va soliqlar to‘lashdan ozod etiladi. Ilgari erkin muomalaga chiqarish (import) bojxona rejimiga joylashtirilgan tovar reeksport qilinayotganda, tovarning amalda reeksport qilinayotgan qismiga nisbatan to‘langan bojxona bojlari va soliqlar summalarini qaytarish ushbu Kodeksning49-bobida nazarda tutilgan tartibda, ayni bir vaqtning o‘zida quyidagi talablar va shartlarga rioya etilgan taqdirda amalga oshiriladi:
tovarning reeksporti uni erkin muomalaga chiqarish (import) bojxona rejimiga joylashtirish ma’lum qilingan kundan e’tiboran ikki yil ichida amalga oshirilayotgan bo‘lsa;
tovar bojxona hududida ishlatilmagan va ta’mirlanmagan bo‘lsa, bundan tovarni qaytarishgasabab bo‘lgan nuqsonlarni yoki boshqa holatlarni aniqlash uchun tovarni ishlatish zarur bo‘lganhollar mustasnoTovarni amalda olib chiqish ushbu Kodeksning 32-moddasida taqdirda, mazkur tovar oshirilmagan taqdirda, mazkur tovar erkin muomalaga chiqarish (import) bojxona rejimiga joylashtirilgandagi kabi bojxona bojlari va soliqlar to‘lanadi.