O’zbеkistоn rеspublikаsi хаlq tа’limi vаzirligi

3. 
Iqtisodiy jarayonlarni bilishning uslublari 
Haqiqiy fanning amalda vujudga kelishi faqatgina tadqiqot predmetining shakllanishi 
bilan emas, balki uning bilish usulining qaror topishi bilan ham bog`liqdir. 
 
Uslubiyat- bu ilmiy bilishning printsiplar tizimi, yo`llari, qonun-qoidalari va aniq 
hodisalaridir. Bu ob'ektiv reallikni bilish dialektikasi, mantiqi va nazariyasini o`z ichiga oluvchi 
bir butun ta'limotdir. Uslubiyat umummilliy xarakterga ega, lekin har bir fan o`zining 
predmetidan kelib chiqib, o`zining ilmiy bilish usullariga egadir. Shuning uchun uslubiyat 
umummilliy va ayni vaqtda xususiy bo`ladi. 
Dialektik usul printsiplari ilmiy bilishning umumusuli bo`lib xizmat qiladi. Bu 
printsiplar quyidagilardan iborat: 
-iqtisodiyot bir-biri bilan aloqada, chambarchas bog`liqlikda, ziddiyatda, o`zaro ta'sir 
qilib turadigan turli bo`g`inlardan, bo`laklardan iborat yaxlit bir jarayonki, u doimo harakatda,
rivojlanishda bo`ladi. 
- iqtisodiy jarayonning har bir bo`lagini alohida olib uning o`ziga xos xususiyatlarini,
kelib chiqish va yo`q bo`lish sabablari hamda oqibatlarini, uning ijobiy va salbiy jihatlarini,
ichki va tashqi aloqadorlik, shuningdek bog`liqlik tomonlarini makon va zamonda o`rganish; 
- iqtisodiy jarayonlarni oddiydan murakkabga, pastdan yuqoriga rivojlanishda deb qarash 
muhimdir. Bu yerda son jihatdan o`zgarishlar to`plana borib, sifat jihatdan o`zgarishga olib 
kelishini hisobga olish zarur; 
-ichki qarama-qarshiliklar birligiga va ularning o`zaro kurashiga erishishini 
rivojlanishning manbai deb hisoblash. 
Shu bilan birga, iqtisodiyot nazariyasi fanining o`ziga xos tadqiqot usullari ham 
mavjuddir, ulardan eng muhimi ilmiy abstraktsiya usulidir. 
- Ilmiy abstraktsiya usuli- tahlil paytida halal berishi mumkin bo`lgan ikkinchi darajali 
narsalar, voqea - hodisalarni fikrdan chetlashtirib, o`rganilayotgan jarayonning asl mohiyatiga 
e'tiborni qaratishdir. Bu usul yordamida o`rganilayotgan voqea va hodisaning ichki, ko`zga 
ko`rinmaydigan mohiyati, uning asl mazmuni bilib olinadi. 

---