O’zbekiston respublikasi ichki ishlar vazirligi akademiya m. A. Rustamov ingliz tili darslik

Bosh (mustaqil) gap 
Ergash (tobe) gap 
When the alarm clock rang, 
(Soat jiringlaganda) 
Mark got up. 
(Mark (uyqudan) turdi.)
After Mark cooked breakfast, 
(Nonushtani tayyorlab bo‘lgach,
he ate it. 
(Mark uni yedi.) 
2. Ba’zi ergashtiruvchi bog‘lovchilar predloglar bo‘lishi mumkin. 
Bunday hollarda gapning qurilishiga qarang, so‘ngra fe’lning qaysi 
shaklini ishlanish va qanday tinish belgisini qo‘yishni hal qiling. 
Predlogli birikma: 
Since my arrival here, I have made many friends. (Bu yerga 
kelganimdan beri ko‘p do‘stlar orttirdim.) 
Tobe gap:
Since I arrived here, I have made many friends. (Bu yerga 
kelganimdan beri ko‘p do‘stlar orttirdim.) 
Because bog‘lovchisining predlog shakli because of dir. Bu 
shakllarni chalkashtirmaslik kerak. Predlogdan keyin ot, olmosh yoki 
otlashgan so‘z (masalan, -ing qo‘shimchali fe’l) keladi: 
Because the alarm clock rang, Mark got up. (Soat jiringlagani 
uchin Mark uyg‘ondi.) 
Because of the ringing of the alarm clock, Mark got up. (Mark 

---

- 270 - 
soatning jiringlashidan uyg‘ondi.) 
Ko‘p ishlatiladigan ergashtiruvchi bog‘lovchilar quyidagilardir: 
*after
how 
although even 
though 
If 
as 
except that 
in case 
as far as 
in order that 
*till 
as if 
once 
*until 
as long as 
rather then 
When 
as though 
*since 
Whenever 
because so 
that Where 
*before sooner 
than 
Wherever 
-er + than 
though 
While 
Yulduzcha (*) qo‘yilgan so‘zlar predlog bo‘la oladilar. Boshqalari predlog 
bo‘la olmaydi. 
 
We’ll arrive after you’ve left. (Sen ketgach, biz kelamiz.) 
Although everyone played well, we lost the game. (Hamma yaxshi 
o‘ynaganiga qaramay, biz o‘yinda yutqazdik.) 
I watched her as she combed her hair. (U sochini tarayotganida 
men unga qarab turdim.) 
As you were not there, I left a massage. (Sen u yerda 
bo‘lmaganliging sababli xat qoldirdim.) 
Try as he might, he couldn’t open the door. (Qanchalik harakat 
qilmasin, u eshikni ocha olmadi.) 
Do as I say and sit down. (Aytganimdek qilginda, o‘tir.) 
As you know, Cyprus is an island in the Mediterranean. (Bilasizki, 
Kipr Tinch okeanida joylashan oroldir.) 
She is unusually tall, as are both her parents. (U (qiz) ota-onasiga 
o‘xshab, haddan tashqari novcha.) 

---

- 271 -