O’zbekiston Respublikasi mustaqillikni qo’lga kiritgach, bozor iqtisodiyotiga bosqichma-bosqich o’tish jarayonida, xalq-xo’jaligida xom ashyo resurislariga bo’lgan munosabat o’zgardi

priborlarni tanlash.

Loyihalashtirilayotgan laboratoriyaga o’rnatilishi zarur bo’lgan priborlar tanlash undagi olib boriladigan sinov turiga va ilmiy-tadqiqot izlanishlarini inobatga olgan holda amalga oshiriladi. ‘riborlarni tanlashda adabiyotlardan, standartlardan va ‘riborlar ishlab chiqaruvchi zavod va firmalarning kataloglaridan foydalanish tavsiya etiladi. Birinchi navbatda, o’zimizda tayyorlanadigan ‘riborlarni, etishmagan taqdirda chet el ‘riborlarini tanlash maqsadga muvofiq bo’ladi. Ayrim hollarda, yuqori sifatli ko’rsatkichga ega bo’lgan va kam xatolikda ishlovchi ‘riborlarni xarid qilib olib o’rnatish mumkin.

Masalan: Matolarning yirtilishga chidamliligini aniqlash TA-1 pribori,

matoni uzish mashinasi Autograph AG va h.k. bo’lishi mumkin.

Priborlarni tanlashda, fabrikada o’tkazilishi zarur bo’ladigan tadqiqot ishlari va sinovlarni o’tkazish ko’zda tutilishi lozim. Ushbu ishlarni o’tkazish uchun, xom ashyo va tayyor mahsulotlarni to’dalar bo’yicha sinash hamda texnik nazoratga ishlatiladigan ‘riborlardan tashqari qo’shimcha priborlar olish mumkin.

4-jadval

T/r №	Sinovlar turi	Priborning nomi	Priborni ishlab chiqaruvchi zavod yoki firma	Priborlar turi	qisqacha ma’lumot (o’lchamlari, quvvati Vt h.k.)	o’rnatilishi zarur bo’lgan priborning soni
1	2	3	4	5	6	7
	Mustaxkamligi
	Mikroneyr ko’rsatkichi
	chiziqli zichligi	perimetri 1m charx
	nisbiy uzilish kuchini	texnik, elektron, kvadrant, torsion torozilar,	RM-3 uzish mashinasi
	buramlar soni	KU-500
	xaqiqiy namlik	kondentsion apparatda quritish yo’li bilan

Tanlangan priborlarni asoslab berish loyiha mavzusida (adabiyotlar va kataloglar man’basini ko’rsatilgan holda) yozma ravishda bayon etiladi.

Shundan so’ng, ko’p ishlatiladigan (ommaviy) priborlarning hisoblash kerak bo’ladi. hisoblash uchun, yuqorida qayd etilgandek, laboratoriyani bir smenada ishlashni tashkil etish taklif qilinadi.
Korxona hafta 5 kun ishlaydi, ish vaqti 8,2 soatni tashkil etadi. Laboratoriyadagi asbob-uskunalarni hisoblashda mehyordan foydalanamiz. Bu mehyorlarga m ta namunani sinash uchun sarflangan T_a, smenaning davomiyligi T, asbob-uskunalarni tekshirish uchun ketgan vaqt T_a, laborantlarning shaxsiy ishlari uchun ketgan vaqt T_v kiradi.

n ta namunani uzish uchun kerakli vaqt quyidagi formula yordamida hisoblanadi.

T_n=T-(T_a+T_b+T_v)

T_a=T_b=T_v=10 minut deb qabul qilamiz.

T=8,260=492minut

T_n=492-(10+10+10)=462 minut
1.Xom ashyo laboratoriyasini hisoblash

Xom ashyo laboratoriyasi korxonaga olib kelinayotgan xom ashyoning fizik-mexanik xossalarini nazorat qiladi. Xom ashyo to’da bo’yicha qabul qilinadi. Har bir to’dadagi xom ashyoning sifat ko’rsatkichlari laborantlar tomonidan aniqlanadi. Katta laborant xodimlarni joy-joyiga qo’yish, hujjatlarni rasmiylashtirishni nazorat qilish, texnologik kartalarni yaratish bo’yicha shug’ullanadi.

Xom ashyo laboratoriyasini hisoblash

Xom ashyo laboratoriyasi korxonaga olib kelinayotgan xom ashyoning fizik-mexanik xossalarini nazorat qiladi. Xom ashyo to’da bo’yicha qabul qilinadi. Har bir to’dadagi xom ashyoning sifat ko’rsatkichlari laborantlar tomonidan aniqlanadi. Katta laborant xodimlarni joy-joyiga qo’yish, hujjatlarni rasmiylashtirishni nazorat qilish, texnologik kartalarni yaratish bo’yicha shug’ullanadi.

-- smenada, namuna xossasini aniqlash uchun sarflangan vaqt .

t_n=N t N₁ = (minut)

N – tajriba soni;

t – bitta namuna xossasini aniqlash uchun sarflangan vaqt, min;

N₁ – smena soni.

1. 
   Sаrаlаnmаgаn quruq pillаlаrni O’zRST 630-95 dаvlаt stаndаrti, hamda xalqaro davlat standarti GOST 31256-2004 bo’yichа qаbul qilinаdi.Standartga binoan bita namuna tanlashga ajratilgan __________ tashkil etadi.
   
2. 
   t₁=1∙472=94 minut
   
3. 
   Chiziqli zichligini o’tkaziladi. GOST 6611.1-80 (Motovilla, tarozi, kvadrant)
   
4. 
   Eshilgan ipak uchun talablar GOST 7052 –70
   
5. 
   I’ning tashqi ko’rinishi bo’yicha va tozalik sifatini baholash.
   

GOST 15818-8

6.Xom lpakning sifati O'zDSt 993-2011

-- umumiy xamma xossalarni aniqlash uchun sarflangan vaqt.

( a) kvadratik notekisligini aniqlash uchun ketgan vaqt-60 min;

b) bita namunaning sifatini aniqlash uchun ketgan vaqt -68 min.)

∑ t_n =t₁ +t₂ +.....+ t_n (min)
Umumiy vaqt-1045 minutni tashkil etdi.

Laborantlar soni – 1045:462(7,7soat)=2,6 bo’lib, laborantlar sonini 3 ta deb qabul qilamiz.

1.9.Xom ashyo laboratoriyasidagi asbob-uskunalar sonini hisoblash

--Sinov uchun olingan (n) namunani o’lchashga zarur bo’lgan priborlarning soni (K) quyidagicha hisoblanadi

Bu yerdan – sinovlar soni;

Tm-bitta namunani sinash uchun ketgan vaqt ;

m- namunalar soni;

Tn- ishchi bir smenada sarflangan vaqti, 1 kunda.

Xisoblash uchun 1 ta kompyuter

Ishlаb chiqаrish lаbоrаtоriyasi

Lаbоrаtоriya vаzifаlаrigа quyidаgilаr kirаdi:

1. Quruq pillаrni аrаlаshtirish, kаlibrlаsh, sаrаlаsh, pillаni pishirish,

silkitishdаgi tехnоlоgik rеjimlаrni ishlаb chiqish;

2. O’rnаtilgаn tехnоlоgik rеjimlаrni nаzоrаt qilish;

3. Ilmiy tаdqiqоt ishlаrini оlib bоrish.

Lаbоrаtоriya uchun аsbоb uskunаlаr

Asboblar	Soni
1	2
1. Pillаni pishirish, silkitish vа chuvish dаstgоhi (birgаlikdа 6 tоz)	1
2. Elеktrоchаrх	2
3. Kvаdrаt	3
4. Tехnik tarоzi	1
5. Sаrаlаsh stоli (o’rin sоni)	2
6. Tеrmоmеtr	5
7. Psiхrоmеtr yoki gigrоmеtr	2
8. Dyuplаn	1

Lаbоrаtоriya mаydоni 75 m2

1.13.Tayyor mahsulotni sinash uchun ketgan vaqtni aniqlash

Laborantlarning umumiy sonini topish uchun asbob-uskunalarda sinash vaqtini bilish kerak.

1. Ipning mustahkamligini aniqlash uchun ketgan vaqt

minut

2. Kvadrantda sinash uchun ketgan vaqt

minut

3. Konditsion apparatda sinash uchun ketgan vaqt

minut

8. Umumiy sinash uchun ketgan vaqt

minut
Laborantlar shtati

T=2 ta deb qabul qilamiz.

Laborantlar shtati

t/r	Lavozimi	Odamlar soni	Qabul qilamiz
1.	Laboratoriya mudiri	1	muhandis-texnik xodimlar
2.	Texnik nazorat bo’limi boshlig’i	1	muhandis-texnik xodimlar
3.	MSB boshlig’i	1	muhandis-texnik xodimlar
4.	Hisobli ishchilar	1	muhandis-texnik xodimlar
5.	Katta laborant	1	muhandis-texnik xodimlar
6.	Asbob-uskunalar bo’yicha mexanik	1	ishchilar
7.	Texnik nazorat	1	ishchilar
8.	Farrosh	1	ishchilar

Mundarija.

Kirish.

I. TEXNOLOGIK QISM

1.1. Laboratoriyani loyihalash uchun qurilish maydonini tanlash

va tahlil etish

1.2. Laboratoriyaning vazifasi

1.3. Ishlab chiqarish laboratoriyasi

1.4. Laboratoriya boshlig’ining vazifasi

1.5. tukuv korxonasida texnik nazorat bo’limi

1.6. …..art. tukuv fabrikasining sinov laboratoriyasini loyihalash.

1.7. Sinov laboratoriyasiga o’rnatilgan asbob-uskunalar

va ishlaydigan laborant xodimlarning sonini hisoblash

1.8. Xom ashyo laboratoriyasini hisoblash

1.9. Xom ashyo laboratoriyasidagi asbob-uskunalar sonini hisoblash

1.10. Xomaki mahsulotlar laboratoriyasi hisobi

1.11. Xomaki mahsulotlar laboratoriyasidagi asbob-uskunalar sonini

hisoblash

1.12. Tayyor mahsulotni sinash uchun asbob-uskunalar soni

1.13. Tayyor mahsulotni sinash uchun ketgan vaqtni aniqlash.

Foydalanilgan adabiyotlar:

1.Karimov I.A. Barkamol avlod O’zbekiston taraqqiyotining ‘oydevori. T. 1997y.

2.Kukin G.N., Solov’yov A.N. «Tekstil’noye materialovedeniye». I II III. M.: Leg’rombitizdat. 1986, 1987, 1991.

3.Teryushnov A.V. Osnovi ‘royektirovaniya xlo’ko’ryadilnix fabrik. M. Leg’rombitizdat. 1979.

4.Koblyakov A.N. i dr. Laboratorniy ‘raktikum ‘o tekstil’nomu materialovedeniyu. M. Leg’rombitizdat. 1986.

5.Alimbayev va boshqalar: O’zbekistonda to’qimachilik sanoati mahsulotlar’i va ularning ishlab chiqarish texnologiyasi. T. «Nozoila» nash. 2002.

6.B.Azimov. Yigirish korxonalarini loyihalash. T. «O’qituvchi» 1994.

7.Sbornik normativno-texnicheskix dokumentov ‘o otsenke urovnya kachestva ‘roduksii. M.: 1977

8.Shirokov V.’. i dr. S’ravochnik ‘o xlo’ko’ryadeniyu. M.: 1985.

9.Sbronik GOSTov, 1-2-3 chasti. M.: 1978.

10”CentexUz” laboratoriyasi ‘riborlari katologi.

11.“Internet” yangiliklari

2.ilova.

O’ZBEKISTON RES’UBLIKASI OLIY VA

O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI.
Namangan muxandislik – texnologiya institute.
«Avtomatika va Energetika» fakulteti.
5310900 «Metrologiya, standartlashtirish va sifatni boshqarish» ta’lim yonalishi

Sinov laboratoriyalarini loyihalash

«________________________________________________

_________________________________________________

______________________________________________»

mavzusidagi

KURS ISHI

Bajardi:­­­­­­­­­­­­­­­­­ Uzakov Xumoyun ________________

^{(ismi sharifi) (imzo)}

Raxbar: Qosimov Axtam ________________

^{(ismi sharifi) (imzo)}

Namangan - 2018 yil.