О`збекистон республикаси олий ва о`рта махсус

Empatiya – insoning o‘zini xayolan suhbatdoshi o‘rniga qo‘yish orqali uning kechinmalari va hissiyotlarini tushunishga intilishi. Bunda insonning emotsional muammolariga yondashishi tushuniladi. Bu boshqa odam hissiyotlari va kechinmalariga hamdard bo‘la olishdir. Bir tomondan ob’ektni tushunishda uni o‘rniga o‘zini qo‘ya olishi muhim bo‘lsa, ikkinchi tomondan uning ichki hissiyotlarini tushunish unga hamdard bo‘la olish ham muhimdir.
Insonning inson tomonidan idrok etilishida yo‘naltirishning roli kattadir. Bu ayniqsa inson haqida, noma’lum inson haqida ilk fikrlarni olishda muhimdir. Bu borada A.A.Bodalevning o‘tkazgan tadqiqotlari nihoyatda ahamiyatlidir. Ikki guruh talabalariga bir inson rasmi beriladi. Birinchi rasmda berilgan inson jinoyatchi deb, ikkinchi guruhda esa rasmdagi kishi yirik olim deb e’lon qilinib, ularga portretni yozma ifodalash vazifasi beriladi. Birinchi holatda quyidagi tavsiflar beriladi, ya’ni ko‘zlarini ichiga kirib ketgani, ichki alam, qasosdan uzun dahan boshlagan ishi, jumladan jinoyatni yakuniga yetkazish kabilar ekanligi qayd etiladi.
Ikkinchi guruhda ichiga kirgan ko‘zlari fikrning chuqurligi haqida gapirib, bunda uzun dahan qiyinchiliklarga bardoshlilik, irodalilik sifatida baholangan.
Keltirilgan mulohazalardan ko‘rinadiki, insonni inson tomonidan idrok qilinishida tashqi tomondan berilayotgan ko‘rsatma, shaxsning bu boradagi bilim, ko‘nikma va malakalari muhim rol o‘ynaydi. Muloqotning qonuniyatlarini, malaka va qobiliyatlarining shakllanishini bilish pedagog uchun g‘oyat muhimdir. Bu to‘laqonli pedagogik muloqotni yoki muomalani yo‘lga qo‘yishni ta’minlaydi. Pedagogik muloqot pedagog va o‘quvchilarning o‘zaro ta’sir etish usullari yig‘indisidir. Muloqotning mazmuni axborot almashish, o‘qituvchi tomonidan turli kommunikativ vositalar yordamida o‘quvchilar bilan o‘zaro tushunish va o‘zaro munosabatlarni tashkil etishdir. Pedagoglarning tarbiyaviy va didaktik vazifalarni o‘qituvchilar hamda o‘quvchilar jamoasi o‘rtasida munosabatlarni ta’minlamay turib amalga oshirib bo‘lmaydi.
Pedagogik faoliyatdagi muloqat

• 
  o‘quv vazifalarni bajarish vositasi
  
• 
  tarbiyaviy jaryonini ta’minlashning ijtimoiy-psixologik tizimi
  
• 
  ta’lim-tarbiya jarayoni muvaffaqiyatini ta’minlovchi o‘qituvchi va o‘quvchilarning o‘zaro munosabatini tashkil qilish usuli
  
• 
  o‘quvchining individual xususiyatlarini tarbiyalash jarayoni sifatida namoyon bo‘ladi.