O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar


Download 243.09 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/10
Sana09.06.2023
Hajmi243.09 Kb.
#1470166
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
kurs ishi aholi

 
 


14 
1.3.Aholi migratsiyasi. 
Respublika aholisining ko’payishida tashqi migratsiyaning ham roli bor. 
Ammo bu omilning ijobiy ta’siri ko’proq avvalgi yillarga to’g’ri kelgan. 70 va, 
xususan, 80-yillar oxiridan boshlab ushbu jarayon O’zbekiston uchun manfiy 
natijaga ega bo’lgan. Bu, asosan, bir vaqtlar O’zbekistonga ko’chib kelganlarning 
yana o’z vatanlariga kaytib ketishlari natijasida yuz bergan. 
Shuningdek, keluvchilar soni muntazam ravishda kamayib borgan, 
ketuvchilar miqdorida esa aniq, bir yunalishdagi jarayon uncha sezilmaydi. Masalan, 
respublikamizdan tashqariga ketganlarning eng ko’p miqdori 1990 yilda ko’zatilgan. 
Biroq, shu yili kelganlar soni ham nisbatan ko’p bo’lgan. Buning natijasida 
migratsiya qoldig’i (saldosi) minus 121 ming kishini tashkil qilgan. 1994 yilda 
ketganlar soni avvalgi yillarga qarag’anda uncha ko’p bo’lmasada, ammo kelganlar 
juda ozchilikni tashkil qilgan (mos ravishda 179 va 38 ming kishi), oqibatda
migratsiya qoldig’i ko’rilayotgan davrda eng yuqori bo’lgan (minus 141 ming kishi). 
2010-yilda kelganlar 139,8 ming, ketganlar 183,9 ming, migratsiya qoldig’i minus 
44,1 ming kishi bo’lgan. 2012-yilda esa bu ko’rsatkichlar 169,7; 210,6 va minus 
40,9 ming kishiga teng bo’lgan.L.P.Maksakova va O.B.Ota-Mirzaev 
ma’lumotlariga qaraganda, 1991-1997 yillarda respublika shahar joylari bo’yicha 
netto-migratsiya, ya’ni sof salbiy migratsiya qoldigi rus millatiga mansub 
bo’lganlarda 302 ming, tatarlarda 95, yahudiylarda 50, ukrainlarda 28, nemislarda 
20 ming kishini tashkil etadi. Ketuvchilarning asosiy qismi Rossiya Federatsiyasiga 
tug’ri keladi. O’zbekiston Ukraina va Qozog’iston davlatlari bilan ham bo’lgan aholi 
aloqalarida ancha ko’p manfiy migratsiya qoldig’iga ega, uning musbat natijasi esa 
ko’proq Tojikiston hisobidan yuzaga kelgan. 
Qayd etish lozimki, tashqi migratsiyada eng avvalo shahar aholisi qatnashadi. 
Binobarin, migratsiyaning salbiy oqibati ham ayni shaharlarda va jumladan
rusiyzabon xalqlar ko’prok joylashgan sanoat markazlarida ko’zatiladi. Shuning 
natijasida, masalan, Chirchiq, Olmaliq, Angren kabi shaharlarda aholi soni 1991 
yilga qaraganda kamaygan yoki juda oz darajada ortgan. qolaversa, Toshkent 
shahrida ham aholi soni uncha ko’p o’smagan. 


15 
Tashqi migratsiyadagi vaziyat shahar joylardagi mehnat resurslarining miqdor 
va sifat jihatlariga o’z ta’sirini ko’rsatadi. Chunonchi, migratsiyada asosan katta 
yoshdagilar va malakali ishchi kadrlarning qatnashganlari sababli mehnat 
resurslaridan 
foydalanishda 
muvaqqat 
muammolar 
vujudga 
kelishi 
muqarrar.Aholining tabiiy va mexanik harakatidagi o’zgarishlar uning milliy, jins 
va yosh tarkibiga ham ta’sir ko’rsatadi.

Download 243.09 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling