O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti

III 
MUSTAQIL TA’LIM MASHG’ULOTLARI 
161 
IV 
GLOSSARIY 
163 
V 
ILOVALAR 
167 
5.1 
TARQATMA MATERIALLAR 
169 
5.2 
TESTLAR 
170 
5.3 
BAHOLASH MEZONI 
171 
5.4 
SILLABUS 
173 
5.5 
ADABIYOTLAR RO’YHATI 
174 
5.6 
HAR BIR MAVZU UCHUN TAQDIMOTLAR 
(elektron shaklda) 
175 
5.7 
FAN BO’YICHA XORIJIY ADABIYOTLAR
(elektron shaklda) 
176 
5.8 
QO’SHIMCHA O’QUV VA ILMIY MATERIALLAR (elektron shaklda) 
176 

---

 
 
Kirish 
 
“Mashinasozlik 
texnologiyasi, 
mashinasozlik 
ishlab 
chiqarishini 
jihozlash 
va 
avtomatlashtirish” ta’lim yo’nanishi bo’yicha bakalavriat talabalari uchun “Moslanuvchan ishlab 
chiqarish tizimlari” fanidan ishchi dastur uchun O’zbekiston Respublikasining Davlat ta’lim 
standartlarining talablari asosida va Namangan muhandislik qurilish instituti mashinasozlik 
texnologiyasi soxasida mutaxassislar tayyorlash borasida ko’p yillik yig’ilgan tajribalarga 
tayangan holda O’zbekiston Respublikasida rivojlanayotgan mashinasozlikdagi ishlab 
chiqarishning yangi talablarini inobatga olib tuzilgan.
 
2. Fanning dolzarbligi va oliy kasbiyta’limdagi o’rni 
 
Zamonaviy mashinasozlik ishlab chiqarishini intensifikatsiyalash, uning samaradorligini 
oshirish, mahsulot raqobatbardoshligini ta’minlash, texnologik jihozlarning aniqligi va 
mahsuldorligini oshirish, hamda uni keng avtomatlashtirish bilan bog’liq. Ushbu talabni raqamli 
dasturda boshqariladigan dastgohlar negizida tashkil topgan moslanuvchan ishlab chiqarish 
tizimlari (MICHT) yuqori texnik- iqtisodiy ko’rsatkichlar bilan (operatorning minimal 
qatnashishida uzluksiz ish tartibi, jumladan tungi smenada odamsiz ishlay olishi va uning 
intellektual taraqqiyoti darajasiga mos mehnat xarakteri) to’lik ta’minlab bera oladi. 
Mashinasozlikda avtomatlashtirilgan mexanika-yig’uv ishlab chiqarishning texnologik 
jihozlarining eng muhim turlarini raqamli dastur bilan boshqariladigan metall qirqish, 
shuningdek, ko’p operatsiyali dastgohlar, sanoat robotlari tashkil etadi. Mazkur dastur raqamli 
dasturda boshqariladigan (RDB) dastgohlarning xususiyatlari, ularning tizimlari, yuritmalari, 
holat va tezlik datchiklari, asbob va zagotovkalarni avtomatik almashtirish qurilmalari, raqamli 
dasturda va mikroprotsessor boshqarish qurilmalari haqida mavzularni o’zichiga oladi. O’quv 
fani oldiga qo’yilgan maqsad va vazifalarni bajarish ma’ruza, amaliy mashg’ulotlarida talabalarni 
faol ishtiroki, amaliy masalalar yechimida ijodiy yondoshish hamda ustozlar kuzatuvida mustaqil 
ishlash yo’li bilan amalga oshiriladi.