O’zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi farg’ona davlat universiteti sirtqi bo’lim

Yigirma tо‘rt sekund qoidasi.
3,1 Xar bir vaqtda agarda о‘yinchi maydonchada jonli tо‘p ustidan nazorat qilishni urnatsa, uning jamoasi yigirma tо‘rt sekund (24) ichida savatga tо‘p tashlashni bajarish shart.
3,2 Yigirma tо‘rt sekund davomida jamoa bо‘lib tо‘pni savatga tashlashni nazorat qila olmasa, unda tovushli signal qurilmasida 24 sekunda qayt qilinadi.
3,3 Tо‘pni savatga tashlanganligini bajarilganligini xisoblash uchun quyidagi shartlarga rioya qilishi kerak:
- 24 sekundli signal qurilmasini chalinishidan oldin, tо‘pni xalqaga tashlashda о‘yinchini qо‘lini tark etish kerak.
- xalqaga tashlashda tо‘p о‘yinchini qо‘lini tark etgandan keyin, tо‘p xalqaga tegishi kerak.
3,4 Qachonki 24 sekund vaqtini tamom bо‘lishiga ozgina qolganda tо‘pni xalqaga otilgan bо‘lsa va tо‘pni xalqaga tashlash о‘yinchini qо‘lini tark etgandan keyin tо‘p xavoda bо‘lgan vaqtda signal chalinadi:
- agarda tо‘p xalqaga tushsa, tо‘p tо‘shgan xisoblaniladi.
- agarda tо‘p xalqaga tegsa, lekin xalqaga tushmasa, unda tо‘p о‘yinda qoladi. Bunda xech qanday qoida buzilmaydi, о‘yinni tо‘xtatmasdan davom ettirish kerak.


Basketbol о‘yinining rasmiy
qoidalaridagi о‘zgarishlar 1,09,2004y.
1,1 Barcha toifadagi erkaklar musobaqalari uchun tо‘pning aylana usunligi kamida 74,9 sm va 78 sm dan kо‘p bо‘lmasligi kerak. Tо‘pni og‘irligi 567 grammdan to 650 grammgacha bо‘ladi.
1,2 Barcha ayollar musobaqalari uchun tо‘pning aylana usunligi kamida 72,4 smdan va 73,7 smgacha bо‘ladi. Tо‘pni og‘irligi 510 grammdan to 567 grammgacha bо‘ladi.
Xakam, stoldagi xakam va komissar.
2,1 Xakamlar esa katta xakam va xakam xisoblanadi. Agarda qatnashayotgan bо‘lsa, ular stolda о‘tirgan xakam va komissar yordam beradi.

2,2 FIBA strukturasiga mos keladigan qо‘shimcha uchta xakam uchun xakamlik sistemasidan foydalanishi xuquqiga aynan katta xakam va ikkita xakamdan iborat bо‘ladi.

2,3 FIBA о‘zlarining musobaqalari uchun 2004-2005 yildan boshlab musobaqalarda uchta xakam bilan xakamlik qilish sistemasi qо‘llaniladi.
2,4 FIBA tomonidan birinchi marta 2005 yil Argentinada yoshlar о‘rtasida о‘tkazilgan 4 jaxon chempionatida va 2005 yil Tunisda qizlar о‘rtasida о‘tkazilgan jaxon chempionatlarida uchta xakam bilan xakamlik qilishda foydalaniladi.