O‘zbеkistоn rеspublikаsi оliy tа’lim fan vа innovatsiyalar vаzirligi abu rayhon beruniy nоmidаgi

I BOB MIKROKONTROLLERLAR HAQIDA TUSHUNCHA, ULARNING TURLI MODELLARI VA FUNKSIYALARI, MIKROKONTROLLERLARNI BOSHQARISH USULLAR
1.1 Segmentli indikatorlar haqida tushunchalar, ulardagi
segmentlar va bog'lanishi, belgilash rejasi,
indikatordagi raqam va harflarni belgilash, qo'llanma tarqatish
Mikrokontrollerlar elektronik qurilmalar bo'lib, xizmat qilganida yaratilgan amalga oshirish tizimlarini boshqarishga mo'ljallanganlar. Ularning asosiy vazifalari ma'lumotlarni qabul qilish, ma'lumotlarni ishlash va belgilash, harakatni boshqarish, xabarlar almashish, kuchni ta'minlash va boshqalar.
Mikrokontrollerlarning turli modellari mavjud bo'lib, ularning turli xususiyatlari va funksiyalari bo'ladi. Bunday modellarga misol sifatida Arduino, PIC, STM32, AVR va boshqalar kiritiladi.
Mikrokontrollerlarni boshqarish usullari:
Dasturlash: Mikrokontrollerlarni boshqarish uchun ularni dasturlash kerak. Dasturlash uchun turli dasturlash tillaridan (masalan, C, C++, Assembly) foydalaniladi. Mikrokontrollerning yuklangan dasturi o'z ichida algoritm va boshqa kerakli funksiyalarni o'z ichiga oladi va ularni amalga oshiradi.
Pinlarni sozlash: Mikrokontrollerning chiptagi pinlarni belgilash va ularga mos funktsiyalarni tayinlash mumkin. Kirish va chiqish pinlarini, aloqali pinlarini, taymerlarni, interrupslarni, analog-to-digital va digital-to-analog converterlarni sozlash imkoniyatiga ega bo'lishi mumkin.
Aloqa: Mikrokontrollerlar orqali tarmoq, UART, SPI, I2C, CAN, USB va boshqa protokollarni ishlatish imkoniyatiga ega bo'lishi mumkin. Bu, boshqa qurilmalar bilan ma'lumot almashish, boshqaruv qilish, uzatish va boshqalarni amalga oshirish uchun yoki bir-biriga bog'liq qurilmalar orasida ma'lumot almashish uchun foydalaniladi.
Timerlar va interrupslar: Mikrokontrollerlar timerlarga (vaqt chegaralarga) va interrupslarga (nazorat chegaralarga) ega bo'lishi mumkin. Timerlar, belgilangan vaqt oralig'ida buyruqlarni bajarish, sinxronizatsiya qilish va boshqarish imkoniyatiga ega bo'lish uchun ishlatiladi. Interrups esa amalga oshirilgan harakatlarda (masalan, tugma bosilganda yoki tarmoq paketini qabul qilganda) avtomatik ravishda amalga oshiriladigan tuzilishlardir.
Energiya boshqaruv: Mikrokontrollerlar tomonidan kuchni ta'minlash va boshqarish
Ba'zi xususiyatlarni qo'llash: Mikrokontrollerlar kameralar, ekranlar, sensorlar, shu jumladan GPS, akselerometr, gyroscope, temperatur sensorlari, kompaslar va boshqalar bilan ham ishlashga mo'ljallangan. Ular bilan xizmat qilish orqali mahsulotlarni IoTga (Internet of Things) bog'lash, avtomatlashtirish va boshqa texnologik vazifalarni bajarish mumkin.
Mikrokontrollerlarni boshqarish usullari va funksiyalari model va proizvoditeldan qarab o'zgarishi mumkin. Shuning uchun tanlagan mikrokontrollerning dokumentatsiyalarini o'rganing va o'zaro aloqani amalga oshiring.