O’zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va inovatsiyalar vazirligi andijon davlat pedagogika instituti pedagogika


Download 58.31 Kb.
bet1/5
Sana17.06.2023
Hajmi58.31 Kb.
#1526289
  1   2   3   4   5
Bog'liq
Kurs ishi Mohiraxon


O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INOVATSIYALAR VAZIRLIGI
ANDIJON DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI PEDAGOGIKA FAKULTETI
BOSHLANG’ICH TA’LIM YO’NALISHI

2-kurs talabasi Qobilova Mohiraxon Ilhomjon qizining Matematika o’qitish metodikasi fanidan yozgan


KURS ISHI


Mavzu: Kichik maktab yoshidagi oʻquvchilarda uzunlik haqidagi tasavvurlarni shakllantirish
Ilmiy rahbari: B.Marasulov
Andijon– 2023


MUNDARIJA


KIRISH………........................................................................................................3
1. O'quvchilarning o'lcham haqida tasavvurlarini shakllantirishning zaruriyati .....6
2. Boshlang’ich sinf o’quvchilariga uzunlik va yuza o’lchov birliklarini o’rgatish usullari.....................................................................................................................10
3. Uzunlikdagi yuza o’lchov birliklari . Massa va sig’im o’lchov birliklari.
…………………………........................................................................................15

XULOSA................................................................................................................24


FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR................................................................25



KIRISH
O'lcham haqidagi tasavvurlarni shakllantirish kichik maktab yoshdagi bolalarning matematik rivojlanishining asosiy tarkibiy qismlaridan biri hisoblanadi. Birinchi navbatda, ob'ektning o'lchamini, shuningdek uning uzunligini, kengligini, balandligini, massasini, hajmini, maydonini tushunadilar va o'lchov ostida - o'lchash asboblari yordamida har qanday jismoniy miqdorning miqdoriy qiymatini olish jarayoni . Miqdorlar bilan harakatlar va ularni o'lchash deyarli har kuni bolaning hayotida mavjud. Masalan, modellashtirish bo'yicha to'g'ridan-to'g'ri ta'lim faoliyatida o'qituvchi boladan plastilinning kichik bir bo'lagini olishni yoki muhim bo'lakdan kichik bo'lakni chimchilab olishni so'raydi. Ko'zning yordami bilan bola, ya'ni, ko'z bilan, qaysi qism kichikroq, qaysi biri kattaroq vazifani bajaradi. Chizish uchun bolalar turli o'lchamdagi narsalarni tasvirlab, rasmdagi nisbatlarni kuzatadilar. Matematika boʻyicha miqdorlar bilan tajriba oʻtkazadilar, masalan, shakli va oʻlchami bir xil boʻlgan kattaliklar nima uchun har xil massaga ega boʻlishi mumkinligini aniqlaydilar, suyuqlik va quyma moddalarning ma'lum bir hajmi tomirlar shaklidan o'zgarmaydi va hokazo. Muloqot paytida maktabgacha yoshdagi bolalar ko'pincha o'zlarini boshqa bolalar bilan taqqoslashadi - ularning qaysi biri baland, kim katta va hokazo. Bunday harakatlar asosida kattalik haqidagi tasavvurlar yaratiladi.
O'lcham uzunligi matematikada asosiy konseptdir va bolalar uchun tushunarli bo'lishi zarurdir. O'qituvchilar bolalarning o'lcham haqida tasavvurlarini shakllantirish uchun strategiyalardan foydalanishlari mumkin, masalan, sinfdagi ikki nuqta orasidagi masofani yoki qalam uzunligini o'lchashni so'rashi. Rasm va sxemalar kabi ko'rsatmalardan foydalanish ham yordam beradi. O'yinlar va mashqlar o'lcham haqida o'rganishni qiziqarli va qiziqarli qilishi mumkin. Bolalar rivojlanadi, o'qituvchilar turli o'lchov birliklariga aylanishi va uzunlikni o'lchash uchun kesrni ishlatishni kabi ko'proq murakkab konseptlarni kiritishlari mumkin. Testlar, sinovlar va ko'zlemalar, bolalarning o'lcham haqida tushunchalarini doimiy baholash uchun ishlatilishi mumkin. O'qituvchilar o'lcham haqida tasavvurlarni shakllantirish uchun, kundalik mashqlarda o'lchamni ko'rsatadigan ko'plab strategiyalardan foydalanishlari mumkin. Bu ularning o'lcham haqida tushunchalarini rivojlantiradi va o'lchov ko'nikmalarini yaxshilashga yordam beradi. Ma'lumki, har bir inson o'zining intilishlari, qobiliyati va imkoniyatlariga ko'ra hayotda o'z o'rnini topa olgan sharoitda rivojlanuvchi jamiyatni barpo-etishi mumkin. Jamiyatdagi insonning to'laqonli faoliyati, ya'ni lining har kungi hayoti, ishlab chiqarish faoliyati, undan yuqori darajadagi umumiy rivojlanish va umumiy madaniyatini takomillashib borishi talab qilinadi. Shuning uchun bizning asosiy vazifamiz Kichik maktab yoshida bo'lgan bolalarni bilimga undash, faollikka chaqirish, amaliy faoliyatning har bir turida matematik tushunchalarning muhimligini ko'rsatish, fikrlashga o'rgatishdan iboratdir. Demak, zamonaviy katta sinf ta'lim oldida bolalarga yoshligidan boshlab mustaqil, faol matematik tushunchalarni rivojlantirish vazifasi turibdi. Zamonaviy fanda matematik tushunchalarni rivojlantirishning bir necha yo'nalishlari belgilandi: falsafa bilimlarning haqqoniylik muammosini ko'rib chiqadi; mantiq tushunchani rivojlantiruvchi bilim tizimi sifatida o'rganiladi, psixologiya har bir bolaning mus- taqil fikrlash jarayonini nimaga, qaysi fikrlash jarayoni orqali namoyon bo'lishini, inson fikrlash jarayoni yordamida noma'lumni, yangilikni topadi, degan farazni ko'rib chiqadilar; pedagogika bolalardagi ijodiy faoliyatni shakllantirish yo'llarini, yosh avlodni ijodiy mehnatga tayyorlashni tekshiradi. Matematik tushunchalarni rivojlantirish muammosi psixologik nuqtai nazardan quyidagi masalalarni o'z ichiga oladi: 1) tushunchaning tuzilishi va shaklining paydo bo'lishi; 2) tushunchalarni shakllantirish uchun aqliy harakatlar va aqliy faoliyat yo'llarini, usullarini rivojlantirish. igBtpBu muammoga, birinchidan, L, S. Vgotskiy, A. N. Leontev, SVL. Rubinshteyn, O. K, Tixomirov va boshqalarning ishlari ba- g'ishlangan. Ikkinchidan, P. Ya. Galperin, Ya.I.Grudenov, Z. I. Kalmikov, Yu. M. Kolyagin, V. A. Kruteskiy, A.M.Matyushkin, Z. I. Slekan, N. F. Talizina, L. M. Fridman va boshqa jarp'z ishlarida o'rganganlar.
Psixologik, pedagogik tadqiqotlarni ko'rib chiqib shunday xulosa mumkinki, bolalarda matematik tushunchalarni shakllantirish rbiyachi (pedagog) rahbarligida, maqsadli tashkil qilingan faoliyat jarayonida samarali rivojlanadi. Tarbiyachi (pedagog) rahbarligida ta'lim jarayonida umumiylashtirish, fikrlash, mantiqiy bog'lash bilimlari rivojlanadi va bu pedagogik jarayonda o'z aksini albatta topadi. Kichik maktab ta'limi jarayonida bunday sharoitlarning yaratilishi masalani yechishda o'rganilayotgan bilimlarni mustahkamlash, masalani mustaqil yechish ko'nikmasini rivojlantirish, muammoni yaqindan ko'ra bilish va uni yecha olish,
olingan natijalardan masalani yechish jarayonida foydalanishni bilish uchun imkon yaratadi. Ushbu masalani yechishda psixologlarning birlamchiligi shundaki, bolada matematik tushunchalarni shakllantirish maxsus psixologik qonuniyatlar asosida amalga oshiriladi. Ammo matematik tushunchalar inson bilan birga tug'ilmaydi. Bolalarda shu xususiyatlarni tarbiyalashda Boshlangich ta'lim katta ahamiyat kasb etishi kerak.
Fan-texnika va hayotning zamonaviy rivojlanish darajasi maktabgacha ta'lim oldiga o'sib kelayotgan yosh avlodlarga ta'lim-tarbiya berish jarayonini uzluksiz takomillashtirish vazifasini qo'yadi. Psixologlar, pedagoglar va metodistlar tajribali o'qituvchilar bilan birgalikda matonat bilan darsni tashkil etish yo'llari, shakllari hamda uslublarini izlashmoqda, bilim va ko'nikmalar sifatini ko'tarish sharoitlari ishlab chiqilmoqda. Ta'lim-tarbiya sifatini kuchaytirish talablarini qo'yayotganda yosh avlod bilan matonatli xizmat qilish muhimdir, maktabgacha ta'lim faqatgina aniq bilimlar hajmini belgilabgina qolmay, balki o'zlashtirilgan bilimlar olingan natijalar asosida bolalarda matematik tushunchalarni rivojlantirishdan iboratdir. M. A. Danilov, L. V. Zankov va boshqalarning tadqiqotlarida bolaning o'quv faoliyati qulay sharoitda, ularning aqliy faoliyatini rivojlantirishning turli fanlardan foydalangan holda kechadi. Demak, ta'lim uslublari boladagi ijodiy faoliyatni rivojlantirish uchun matematik tushunchalarni shakllantirishga qaratilishi, ishning turli uslublarini mujassamlashtirishi lozimdir. Bolada matematik tushunchalarni shakllantirish masalasiga Yu. M.Kolyagin, Yu. I. Kulyutkin, L.M.Fridman, psixologlar, pedagoglar va slubchilar K. Dunker, J.Piaje, J. Poyalarningmashhur tadqiqotlari katta ahamiyatga ega. Bolalardagi matematik tushunchalarni rivojlantirishning psixologik abiatining o'rganilishi, asosiy qismlarining aniqlanishi,tushunchalarni hakllantiruvchi umumiy shartlarini chuqurroq o'rganishga imkon yaratadi.
Psixologik, pedagogik tadqiqotlarni ko'rib chiqib shunday xulosa qilish mumkinki, bolalarda matematik tushunchalarni shakllantirish tarbiyachi (pedagog) rahbarligida, maqsadli tashkil qilingan faoliyat jarayonida samarali rivojlanadi. Tarbiyachi (pedagog) rahbarligida ta'lim jarayonida umumiylashtirish, fikrlash, mantiqiy bog'lash bilimlari rivojlanadi va bu pedagogik jarayonda o'z aksini albatta topadi. Boshlangich ta'lim jarayonida bunday sharoitlarning yaratilishi masalani yechishda o'rganilayotgan bilimlarni mustahkamlash, masalani mustaqil yechish ko'nikmasini rivojlantirish, muammoni yaqindan ko'ra bih'sh va uni yecha olish, olingan natijalardan masalani yechish jarayonida foydalanishni bilish uchun imkon yaratadi. Ushbu masalani yechishda psixologlarning birlamchiligi shundaki, bolada matematik tushunchalarni shakllantirish maxsus psixologik qonuniyatlar asosida amalga oshiriladi. Ammo matematik tushunchalar inson bilan birga tug'ilmaydi. Bolalarda shu xususiyatlarni tarbiyalashda maktabgacha ta'lim katta ahamiyat kasb etishi kerak. Fan-texnika va hayotning zamonaviy rivojlanish darajasi maktabgacha ta'lim oldiga o'sib kelayotgan yosh avlodlarga ta'lim-tarbiya berish jarayonini uzluksiz takomillashtirish vazifasini qo'yadi. Psixologlar, pedagoglar va metodistlar tajribali o'qituvchilar bilan birgalikda matonat bilan darsni tashkil etish yo'llari, shakllari hamda uslublarini izlashmoqda, bilim va ko'nikmalar sifatini ko'tarish sharoitlari ishlab chiqilmoqda. Ta'lim-tarbiya sifatini kuchaytirish talablarini qo'yifmganda yosh avlod bilan matonatli xizmat qilish muhimdir, maktabgacha ta'lim faqatgina aniq bilimlar hajmini belgilabgina qolmay, balki o'zlashtirilgan bilimlar olingan natijalar asosida bolalarda matematik tushunchalarni rivojlantirishdan iboratdir. M. A. Danilov, L. V. Zankov va boshqalarning tadqiqotlarida bolaning o'quv faoliyati qulay sharoitda, ularning aqliy faoliyatini rivojlantirishning turli vositalardan foydalangan holda kechadi. Demak, ta'lim ushiblari boladagi ijodiy faoliyami rivojlantirish uchun matematik tushunchalarni shakllantirishga qaratilishi, ishning turli uslublarini mujassamlashtirishi lozimdir. Bolada matematik tushunchalarni shakllantirish masalasiga Yu. M.Kolyagin, Yu. I. Kulyutkin, L.M.Fridman, psixologlar, pedagoglar va slubchilar K. Dunker, J.Piaje, J. Poyalarning mashhur tadqiqotlari katta ahamiyatga ega. Bolalardagi matematik tushunchalarni rivojlantirishning psixologik tabiatining o'rganilishi, asosiy qismlarining aniqlanishi, tushunchalarni shakllantiruvchi umumiy shartlarini chuqurroq o'rganishga imkon yaratadi.

1. O'quvchilarning o'lcham haqida tasavvurlarini shakllantirishning zaruriyati.


Boshlang‘ich sinflarda matematik o‘lchash deganda uzunlik, vazn, sig‘im, vaqt va harorat kabi atributlarni miqdoriy aniqlash va solishtirish uchun raqamlar va birliklardan foydalanish tushuniladi. U o'lchov birliklari tushunchasini tushunish, o'lchovlarni o'qish va izohlashni, o'lchash bilan bog'liq muammolarni hal qilishni o'z ichiga oladi.
Boshlang'ich sinflarda bolalar dyuym, fut, funt, untsiya, stakan va soniya kabi asosiy o'lchov birliklari bilan tanishadilar. Ular o‘lchagich, tarozi, o‘lchash kosasi, soat kabi o‘lchov vositalaridan foydalanishni o‘rganadilar. Shuningdek, ular qog'oz qisqichlari, bloklari yoki qo'l oraliqlari kabi nostandart birliklar yordamida o'lchovlarni baholash va solishtirishni o'rganadilar.
Matematik o'lchov boshlang'ich o'quv dasturining ko'plab sohalariga, jumladan, fan, ijtimoiy tadqiqotlar va san'atga kiritilgan. Misol uchun, talabalar bir hafta davomida o'z sinfidagi harorat o'zgarishlarini o'lchashlari va grafikalarini tuzishlari, turli hayvonlar izlarining uzunligini o'lchashlari va taqqoslashlari yoki retsept uchun ingredientlarni o'lchashlari va aralashtirishlari mumkin.
Umuman olganda, matematik o‘lchash boshlang‘ich sinf o‘quvchilari uchun muhim ko‘nikma hisoblanadi, chunki u atrofdagi dunyoni tushunish va tushunishga yordam beradi hamda keyingi sinflarda yanada ilg‘or matematik tushunchalar uchun asos yaratadi.
O'qituvchilar o'lchamni o'rganishda o'quvchilarning o'lcham haqida tasavvurlarini shakllantirishning zaruriyati haqida kelajakda ko'proq gapirishadi. O'lcham haqida to'g'ri tasavvurga ega bo'lmagan o'quvchilar, o'lchamni o'rganishda muammo yuzaga kelishi mumkin. Bu sababli, o'lchamning asosiy tushunchalari, turli turlari va ko'nikmalari haqida bilish, o'lchamni o'rganish uchun strategiyalar va baholash usullari bilan tanish bo'lish zarur.
O'lchamning asosiy tushunchasi shunchaki o'lchamning bir nuktadan boshqa nuktaga bo'lgan masofa bo'lib, uni uzunligi, eni va balandligi bilan ifodalangan. O'lcham turli turlarda bo'lishi mumkin, masalan, uzunlik, eni, balandligi, hajmi va boshqa xususiyatlari bo'lishi mumkin. O'lchamning ko'nikmalari esa, o'lchamning yuzasini, qirraligini yoki boshqa xususiyatlarini ifodalaydi.
O'lchamni o'rganish uchun strategiyalar rasm va skhemalardan foydalanish, o'yinlar va mashqlar va kesrni ishlatishdan iborat. Rasm va skhemalar o'lchamni tushuntirishda va tasvirlashda yordam beradi, o'yinlar va mashqlar esa o'lchamni amaliyotda o'rganishga yordam beradi. Kesr ishlatish esa o'lchamni tushuntirishda va hisoblashda yordam beradi.
O'lchamni baholash testlar, sinovlar va ko'zlemalar orqali amalga oshiriladi. Baholashning muhimligi esa, o'lchamni tushuntirishda va o'rganishda xatoliklarni aniqlash va ularni bartaraf qilishga yordam beradi.
O'lchamni ko'rsatadigan strategiyalar kundalik mashqlarda foydalanish va tasavvurlarni rivojlantirishga yordam berishdan iborat. Kundalik mashqlar o'lchamni amaliyotda o'rganishga yordam beradi, tasavvurlarni rivojlantirish esa o'lchamni tushuntirishda yordam beradi.
O'lcham haqida tasavvurlarini shakllantirishning muhimligi o'lchamni tushuntirishda va o'rganishda yordam beradi. O'quvchilar o'lcham haqida to'g'ri tasavvurga ega bo'lishlari, o'lchamni tushuntirish va o'rganishda xatoliklarni kamaytirishga yordam beradi.
Qo'shimcha tavsiyalar o'lchamni tushuntirish va o'rganishda o'quvchilarga ko'rsatilgan strategiyalarni amaliyotda amalga oshirish va baholash natijalaridan foydalanishni o'z ichiga oladi.
O'qituvchilar kelajakda o'lchovlarni o'rganishda o'quvchilarning o'lcham haqidagi tasavvurlarini shakllantirishning ahamiyati haqida tobora ko'proq gapiradilar. Hajmi to'g'risida aniq tasavvurga ega bo'lmagan o'quvchilar o'lchovlarni tushunish va to'g'ri baho berishda qiynalishi mumkin. Shu sababli, o'qituvchilar o'quvchilarda kuchli o'lcham hissini rivojlantirishga yordam berish uchun turli strategiyalardan, jumladan, aniq ob'ektlar, ko'rgazmali qurollar va hayotiy misollardan foydalanishlari kerak. Shuningdek, ular har qanday noto'g'ri tushunchalarni aniqlash va maqsadli yordam ko'rsatish uchun talabalarning o'lcham haqidagi tasavvurlarini muntazam ravishda baholashlari kerak. Umuman olganda, o'quvchilarning o'lcham haqidagi tasavvurlarini shakllantirish ularning matematika ta'limidagi muvaffaqiyati uchun juda muhimdir.
Kelajakda o'qituvchilar o'quvchilarning o'lchash haqida fikrlarini shakllantirishda o'lcham haqida tushunchalarini shakllantirishning ahamiyatini ko'proq bahas qilishlari kerak. O'lcham haqida to'g'ri tushunchasi bo'lmagan o'quvchilar o'lchashni tushunish va aniqlashda qiyinchilik ko'rsa ham, shuningdek, noto'g'ri taxminlar qilishi mumkin. Shu sababli, o'qituvchilar o'lchamning kuchli tushunchasini shakllantirish uchun murakkab obyektlar, ko'rsatmalar va amaliy misollar ishlatish kerak. Shuningdek, o'quvchilarning o'lcham haqida tushunchalarini doimiy baholash va noto'g'ri fikrlarni aniqlash uchun maqsadga muvofiqlashtirilgan yordam ko'rsatish kerak. Barcha bu bilimlarni shakllantirishda o'lchamning tushunchasini shakllantirish juda muhimdir.
Matematikda o'lchov birliklari, sonlar va ulardan tuzilgan formulalar yordamida ifodalangan. Bu formulalar o'lchamning turiga va maqsadiga qarab o'zgaradi. Masalan, uzunlik o'lchamlari uchun formulalar quyidagicha:

1 metr = 100 santimetr


1 santimetr = 10 millimetr

Massa o'lchamlari uchun formulalar esa quyidagicha:


1 kilogramm = 1000 gramm


1 gramm = 1000 milligramm

Vaqt o'lchamlari uchun formulalar esa quyidagicha:


1 soat = 60 minut


1 minut = 60 soniya

Energiya o'lchamlari uchun formulalar esa quyidagicha:


1 joul = 1 nyuton x metr
1 kaloriya = 4.184 joul
Harorat o'lchamlari uchun formulalar esa quyidagicha:
Kelvin = gradus + 273.15

Boshqa o'lchov birliklari uchun ham formulalar mavjud, shuningdek, turli hisob-kitob dasturlari va ko'p qo'llanadigan konvertorlar yordamida o'lchov birliklarini boshqa birliklarga aylantirish mumkin.


O'quvchilarga o'lchov birligini tasavvurini oshirish uchun ularning amaliy mashg'ulotlarda o'lchov birligini ko'rish, o'lchov birligini o'rganish va o'lchov birligini boshqa birliklarga aylantirish bilan bog'liq mashg'ulotlar tayyorlanishi mumkin. Shu bilan birga, o'lchov birligi haqida ko'proq ma'lumot berish, turli misollar yordamida o'lchov birligining muhimligini ko'rsatish ham foydali bo'ladi.
1. O'lchov birligi turi: O'lchov birligi turini (metr, litr, kilogramm, soat, va hokazo) tanlang va o'lchov birligi haqida tushuncha egallang.
2. O'lchov obyekti: O'lchovni o'tkazmoqchi bo'lgan narsni tanlang, masalan, kitob, suv, to'qima, va hokazo.
3. O'lchov usuli: O'lchov usulini (terazida, o'lchov liniyasida, o'lchov shishasida, va hokazo) tanlang.
4. O'lchov qurilmalari: O'lchovni amalga oshirish uchun kerakli qurilmalarni tanlang, masalan, terazi, metr shishasi, litr shishasi, va hokazo.
5. O'lchov jarayoni: O'lchovni boshqarishning huquqiy jarayonini o'rganing, masalan, o'lchovni qaytarish, o'lchovlarni xisoblash, va hokazo.
6. O'lchov natiqasi: O'lchovni aniq o'tkazish uchun natiqani tayyorlang, masalan, "1 kilogramm", "2 litr", va hokazo.
7. O'lchovning amaldagi huquqi: O'lchovning amaldagi huquqiy asoslarini tushunib oling, masalan, o'lchovlarning to'g'ri va aniqligi, o'lchov usullari va qurilmalari, va hokazo.
Bular barchasi o'lchov birligiga tasavvur oshirishni osonlashtiradigan qadamlar hisoblanadi.

Zamonaviy tarzda o'lchov birligini o'rganish uchun quyidagi qadamlarni amalga oshiring:


1. O'lchov birligining o'zini tanlang: O'lchov birligining nomi va kelib chiqqan alifboga qarab o'zni tanlang. Masalan, metr, kilogramm, litr kabi.
2. O'lchov birligini belgilang: O'lchov birligini belgilab, uni qanday aylanishi va qancha ko'payishi kerakligini aniqlang.
3. O'lchov qurilmalarini o'rganing: O'lchov qurilmalari, masalan, metrlik lenta, timbangan kabi, o'lchovni bajarishda kerak bo'lgan qurilmalardir. Bu qurilmalar bilan ishlashni o'rganing.
4. O'lchovni amalga oshiring: O'lchov birligi va qurilmalarni tanlaganingizdan so'ng, o'lchovni amalga oshiring. Bu, o'lchovni bajarish uchun kerak bo'lgan narsalarni ko'rsatish va o'lchovni amalga oshirishning qanday usullarini o'rganishni o'z ichiga oladi.
5. Qaydnomalarni o'rganing: O'lchovni bajarishda qaydnomalar va standartlar mavjudligini bilib oling. Bu, o'lchovning to'g'ri va aniq bo'lishi uchun zarurdir.
6. Mashqlar amalga oshiring: O'lchov birligining o'rganishida mashqlarni amalga oshiring. Bu, o'lchovning to'g'ri va aniqligi uchun juda muhimdir.

O'lchov birligini o'lganishning maqsadi, biror narsani yoki obyektini o'lchashda qayd etilgan standartlar va shartlarga muvofiq, hamma o'lchovlar uchun bir xil tarzda o'lchashni ta'minlashdir. Bu, o'lchov natijalarining aniq, to'g'ri va soliq bo'lishini ta'minlaydi va ularga qiyosiy tahlil qilish imkoniyatini beradi. O'lchov birligining aniq va ma'lum birlikda o'lchov qilinmasi, ma'lumotlar o'zaro taqqoslash va o'lchovlar o'rtasida muqobil ko'rsatkichlar yaratishni ham ta'minlaydi va O'lchov birligini o'rganishning yana bir maqsadi, har xil fizikaviy o'lchovlarni bir-biriga mos keladigan birlikda ifodalash va o'lchovlar orasida muqobillikni ta'minlashdir. O'lchov birligi, o'lchovlar o'rtasida biriktirilgan nisbiy o'lchovlarni mutlaqiy o'lchovlarga aylantirishga yordam beradi va bu esa o'lchovlar bilan ishlashni osonlashtiradi. O'lchov birligi, amaliyotda juda muhimdir, chunki to'g'ri o'lchovlar va ularga mos keladigan birlikdagi qiymatlar, tushuntirishlar va natijalar, ko'rsatuvlar va kengaytirishlar kabi ma'lumotlar faqatgina o'lchov birligi yordamida aniqlanishi mumkin.


Download 58.31 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling