O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI FARG‘ONA DAVLAT UNIVERSITETI


JAHON TARIXI KAFEDRASI

5120300 – Tarix (Jahon mamlakatlari bo‘yicha) ta’lim yo‘nalishi 20.91-guruh talabasi M.Toshmatovning

JAHON TARIXI
fanidan
«Bayt al-hikma» – yirik tarjima markazi»
mavzusidagi
KURS ISHI
Ilmiy rahbar: PhD., dots. S.B.Yuldashev

Farg‘ona shahri – 2022 – 2023-oʻquv yili

Kurs ishi mavzusi Fargʻona davlat universiteti Jahon tarixi kafedrasining 2022-yil 31-oktabrdagi 3-son yigʻilishida muhokama qilinib, tasdiqlangan.

KURS ISHIGA ILMIY RAHBAR XULOSASI

Ishda mavzu mohiyatining yoritilganlik darajasi:

Kurs ishini rasmiylashtirish qoidalariga javob berish darajasi:

Umumiy xulosa:

Ilmiy rahbar:

KURS ISHI HIMOYASINING NATIJASI

Baho	Mezon	Erishilgan natija (Baho)
5 baho	Rasmiylashtirilganlik darajasi uchun
5 baho	Himoya vaqtidagi ma’ruza uchun
5 baho	Berilgan savollarga qaytarilgan javoblar uchun
Umumiy baho
5 baho

Komissiya a’zosi:

Jahon tarixi kafedrasi mudiri,
komissiya raisi:


Eslatma: bu qism (bet) talaba tomonidan toʻldirilmaydi!

O.V.Mahmudov

MUNDARIJA

Kirish 4–5
I bob. Bayt al-hikma»ning tashkil topishi,
tarkibi va vazifalari 6–16

2. 
   bob. «Bayt al-hikma»da faoliyat yuritgan
   

tarjimonlar va ularning ilmiy merosi 17–27

2. 
   bob. «Bayt al-hikma»da yaratilgan tarjimalar
   

va ularning fan tarixidagi ahamiyati 17–27
Xulosa 28–29
Foydalanilgan manba va adabiyotlar ro‘yxati 30
Eslatma: Kurs ishi kamida 2 ta bobdan iborat boʻlishi lozim.
Kirish, boblar, xulosa va foydalanilgan manba va adabiyotlar roʻyxati yangi sahifa (bet)dan boshlanishi shart!

Kirish

1. 
   Kurs ishi mavzuning dolzarbligi.
   

2. Kurs ishi tadqiqotining maqsadi.

3. 
   Tadqiqot ob’yekti.
   

4. Davriy (xronologik) chegaralanishi.

5. 
   Kurs ishining tuzilishi va hajmi.
   

Eslatma: Kirish qismi yuqoridagi 5 ta boʻlimchadan iborat boʻlishi shart!

I BOB

BAYT AL-HIKMA»NING

TASHKIL TOPISHI, TARKIBI VA VAZIFALARI

O‘rta asr Sharq xalqlarining fani va madaniyatidagi taraqqiyotni IX asrda Bag‘dodda bunyod etilgan «Bayt al-hikma»siz tasavvur etish mushkul. «Bayt al- hikma» o‘zbek tilida «Hikmatlar uyi» yoki «Donishmandlik uyi» degan ma’nolarni bildiradi. Ushbu maskan – falakiyot, riyoziyot, handasa, falsafa, tabobat, adabiyot va boshqa fan sohalarida izlanishlar olib borilgan ilm dargohi edi.

Dastlab kutubxona sifatida tashkil etilgan «Bayt al-hikma» bu yerda to‘plangan kitoblarni arab tiliga o‘girish, tadqiq va tatbit etish natijasida yirik ilmiy markazga aylandi¹. Uning atrofida o‘z davrining ko‘zga ko‘ringan olim va tarjimonlari to‘planib, ijod etishgan². Aytish kerakki, olimlar ichida Movarounnahr va xurosonliklar ko‘pchilikni tashkil etgan³.

IQTIBOS berish boʻyicha namuna

¹Абдуҳалимов Б. Байт ал-ҳикма ва Марказий Осиё олимларининг Бағдоддаги илмий фаолияти. – Тошкент: Ўзбекистон, 2010. – Б. 35. – Asarga ishora qilish boʻyicha namuna!
²Abduhalimov B. Al-Ma’munning ilmiy faoliyati // Meros. 2012. – № 4. – B. 14. – Jurnaldagi ilmiy maqolaga ishora qilish boʻyicha namuna!
³https://en.wikipedia.org/wiki/House_of_Wisdom – internet ma’lumotiga ishora qilish boʻyicha namuna!

2. BOB

«BAYT AL-HIKMA»DA FAOLIYAT YURITGAN TARJIMONLAR

VA ULARNING ILMIY MEROSI

2. 
   BOB
   

«BAYT AL-HIKMA»DA YARATILGAN TARJIMALAR VA ULARNING

FAN TARIXIDAGI AHAMIYATI

XULOSA

FOYDALANILGAN MANBA VA ADABIYOTLAR RO‘YXATI

Eslatma: foydalanilgan manba va adabiyotlar roʻyxatini tuzishda alifbo ketma-ketligiga amal qilgan holda, ularni:

1. 
   Normativ huquqiy hujjatlar va metodologik ahamiyatga molik nashrlar;
   
2. 
   Manbalar (shu jumladan, arxiv hujjatlari);
   
3. 
   Ilmiy tadqiqotlar va adabiyotlar;
   
4. 
   Internet saytlar va resurslar (foydalanilgan boʻlsa) tartibida keltiriladi.
   

Roʻyxatda adabiyotlarning barcha nashr koʻrsatkichlari – Muallif / nashr nomi / nashr joyi (shahar) / nashr yili / nashrning umumiy hajmiga oid ma’lumotlar keltirilishi shart!

Quyidagi NAMUNAdan foydalanish tavsiya etiladi.

1. Normativ huquqiy hujjatlar va metodologik ahamiyatga molik nashrlar

1. 
   Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 24 майдаги ПҚ – 2995- сонли «Қадимий ёзма манбаларни сақлаш, тадқиқ ва тарғиб қилиш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарори. // «Халқ сўзи», 2017 йил, 103 (6797)-сон. – huquqiy hujjat.
   
2. 
   Мирзиёев Ш.М. Янги Ўзбекистон стратегияси. – Тошкент: O‘zbekiston, 2021.
   

– 464 б. – kitob.

2. Manbalar

1. 
   Аҳмад Фарғоний. Астрономия илми асослари. / Тарж. А. Абдураҳмонов. – Тошкент: Шарқ, 1998. – 95 б. – manba.
   
2. 
   Oʻzbekiston Milliy arxivi (OzMA), I.19-fond, 1-roʻyxat, 69-ish, 2-varaq. – arxiv hujjati.
   

3. Ilmiy tadqiqotlar va adabiyotlar

3. 
   Абдуҳалимов Б.А. «Байт ал-ҳикма» ва Марказий Осиё олимларининг Бағдоддаги илмий фаолияти. – Тошкент: Ўзбекистон, 2010. – 264 б. – monografiya.
   

4. 
   Собрание Восточных Рукописей Академии Наук Республики Узбекистан. Серия История. / Составители Д.Ю.Юсупова, Р.П.Джалилова. – Ташкент: Фан, 1998. – 535 с. – ilmiy toʻplam.
   

5. 
   Toshkenboyev Sh. Bayt al-hikma. // Ijtimoiy tadqiqotlar. 2020. – № 2. – B. 67–69.
   

– jurnaldagi maqola.

6. 
   Қаҳҳаров Қ. Байт ал-ҳикмада таржима жараёни. // «Тарихий манбашунослик, тарихнавислик, тарих тадқиқоти методлари ва методологиясининг долзарб
   

масалалари» мавзусидаги Республика XI илмий-назарий конфренциясининг материаллари. – Тошкент: ТДШУ, 2019. – Б. 119-125. – konferensiya materiallari.

4. Internet saytlar va resurslar

1. 
   https://uz.wikipedia.org/wiki/Bayt_ul-Hikmat
   
2. 
   https://www.trt.net.tr/uzbek/madaniyat-va-san-at/2021/09/26/1234567890- 1710675
   
3. 
   https://cyberleninka.ru/article/n/bayt-al-hikma-ning-tarkibi-va- vazifalari/viewer
   

Eslatma: manbalar, ilmiy tadqiqotlar va adabiyotlar roʻyxatini shakllantirishda ularning yozilgan alifbosidan kelib chiqib, avval oʻzbek tili lotin alifbosidagi asarlar, keyin esa krill alifbosidagi oʻzbek va rus tillaridagi kitoblar, oxirida xorijiy tillardagi adabiyotlar yoziladi.