O’zbekiston respublikasi oliy va maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat konchilik va texnologiyalar unversiteti

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
NAVOIY DAVLAT KONCHILIK VA TEXNOLOGIYALAR UNVERSITETI
«KONCHILIK » FAKULTETI
« KONCHILIK ELEKTR MEXANIKASI» KAFEDRASI

«Turg’un mashinalar»

fanidan kurs loyihasiga

Hisob tushuntirish xati

Bajardi:

Qabul qildi:

Kurs loyihasi himoyasiga ruxsat etdi:_______________

Kafedra mudiri: Maxmudov A.M.

Navoiy-2022 y
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
NAVOIY DAVLAT KONCHILIK VA TEXNOLOGIYALAR UNVERSITETI
«KONCHILIK » FAKULTETI
« KONCHILIK ELEKTR MEXANIKASI» KAFEDRASI

Kurs loyihasi

Fan:<< Turg’un mashinalar >>

O’qituvchi:

Bajardi:
Navoiy-2022y

Kafedra: KEM Tasdiqlayman

Turg’un mashinalari fanidan Kafedra mudiri: Maxmudov A.M.
«____» ___________ 2022_y.
KURS LOYIHASI (ISHI)


Talaba: ____________________guruh: __________ rahbar: ______________


TOPSHIRIQ: 1

1. Loyiha (ish) mavzusi “Turg’un mashinalarni hisoblash va loyihalash”

2. Berilganlar: А=525 тыс.тонн/год, H=400 (L_ш)м, Т=45сут, γ=1020 кг/м³ , Q_n=160 м³/ч, Q_max=210 м³/ч, Q_ш,= 200м³/с, P_{sv min}=920 Па, P_{sv mах} =2000Па, L_1-2 = 280 м; L_2-3 = 120 м; L_2-4= 180 м; L_3-5 = 140 м; L_3-6 = 200 м; L_4-9 = 360 м; L_4-10 = 300 м; L_5-8 = 240 м; L_5-11 = 220 м; L_5-12 = 230 м; L_6-7 = 310 м; L_6-15 = 250 м; L_6-16 = 270 м; L_7-17 = 260 м; L_7-18=320 м; L_8-13 = 170 м; L_8-14 = 230 м. пункт 9— (1гп + 1ск + 4 мо + 1бм + 1вм); пункт 10 — (1гв + 1бс + 1вм + 1мл); пункт 11 — (1пм + 10 мо + 1бм + 1нп);пункт 12 — (1ко + 1ск + 1вм + 1мл + 1нп);

пункт 13 — (1бс + 4 мо + 1бм + 2сл);пункт 14 — (1ко + 1ск+ 1вм + 1мл + 1нп);пункт 15 — (1гп + 1ск + 4мо + 1бм);
пункт 16 — (2гв + 6мо + 1мл + 1нп);пункт 17— (8мо + 2бм + 2вм + 1сл);пункт 18 — (1пм + 9мо + 1бм + 1вм).

3. Asosiy manbalar Ishlab chiqarish korxonalari (karer, shaxta,) sharoitlari asosida olingan manbalar asosida.

4. Ishning grafikqismi (ro’yxati):“Konchilik korxonalari turg’un mashinalarini loyihalash”

5. Kurs loyihasi (ishi) bayoni (tushuntirish yozuvi): Shaxtaning bosh suv chiqarish qurilmalarini loyihalash, Bosh ventilator qurilmalarini hisoblash. Kon korxonalarining pnevmatik qurilmalari

6. Qo’shimcha topshiriq va ko’rsatmalar: Uskunalarni texnik-iqtisodiy ko`rsatkichlarini hisoblash

7. Loyiha va chizmalarning topshirish vaqti_______________________________________

	1	2	3	4	5	6	7	8	Ish bayoni	Himoya qilish
Reja bo’yicha
Haqiqatda

Topshiriq berilgan vaqti_______________________________________________

Rahbar: ________________

Topshiriq bajarish uchun qabul qilindi _____ ____________________________

^{(sana) imzo}

Mundarija

Kirish
1. Shaxtaning bosh suv chiqarish qurilmalarini loyihalash
1.1. Shaxtadagi suvni chiqarib tashlashning texnologik sxemasi
1.2. Nasos turini tanlash
1.3. Suv quvurlarni hisoblash va ularni tanlash
1.4. Ish rejimini aniqlash
1.5. Nasos elektr yuritgichini tanlash
1.6. Suv chiqarish qurilmaning texnik - iqtisodiy ko’rsatkichlari
1.7. Suv to’plagich o’lchamlari
2. Bosh ventilator qurilmalarini hisoblash
2.1. Ventilator turini tanlash
2.2. Ventilator qurilmasining tashqi tarmog’ini qurish
2.3. Ventilator qurilmasining ish rejimi aniqlash
2.4. Ventilator qurilmasining ish rejimini ravonlash
2.5. Havo oqimi yo’nalishini o’zgartirish
2.6. Elektr yuritgich turini tanlash
2.7. Ventilator qurilmasining iqtisodiy ko’rsatkichlari
3. Kon korxonalarining pnevmatik qurilmalari
3.1. Kompressor stansiyasining ishlab chiqarish unumdorligini hisoblash
3.2. Punktlardagi siqilgan havo sarflarining miqdori
3.3. Pnevmatik tarmoqlardagi bosim yo’qotilishini hisoblash
3.4. Kompressor stansiysi bosimini hisoblash
3.5. Kompressor stansiysi qurilmalarini tanlash
3.6. Havo yig’uvchi qurilmani tanlash va hisoblash
3.7. Filtrlarni tanlash va hisoblash
3.8. So’nggi sovutgichni tanlash va hisoblash
3.9. Kompressor stansiyasining sovutish tizimini hisoblash
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar

Kirish

Turg’un mashinalar kon ishlab chiqarish mashinalarining asosiy turlaridan biri bo’lib, ularga kon korxonalarida ishlatiladigan suv chiqarish qurilmalari,ventilator qurilmalariva kompressor qurilmalari kiradi.

Zamonaviy ruda konlari va shaxtalarda turg’un mashinalar keng qo’llanilib, ularning iqtisodiy samarali ishlashi kon korxonalarining samarali ishlashiga ta’sir qiladi.Xavfsizlik nuqtai nazaridan qaraydigan bo’lsak, shaxtada ventilator qurilmasining ma’lum qisqa vaqtga ishlamay qolishi konchilar hayotini xavf ostiga qo’yadi yoki suv chiqarish qurilmalarini ishdan chiqishi shaxtani suv bosishiga olib keladi.
Turg’un mashinalarning uzluksiz va iqtisodiy samarali ishlashi ularni ish jarayonida ish rejimlarini to’g’ri o’zgartirish kon korxonalarining iqtisodiy samarali ishlashi va foydali qazilmalarning tannarxini pasayishiga olib keladi.
Ushbu mashinalar uzoq muddat davomida uzluksiz va samarali ishlashi shart, chunki ularning tannarxi yuqori bo’lib, korxonalar uchun ko’p kapital mablag’ talab qiladi.
Turg’un mashinalarning turlari ko’p bo’lib, ularni hisoblash, to’g’ri tanlay bilish, o’rnatish, rejimlarini o’zgartirishni bilish bo’lajak mutaxassislarga qo’yiladigan talablardan biridir.
Turg’un mashinalarning kon sanoatida qo’llanilishi uzoq o’tmishga borib taqaladi.Yuk ko’tarish va suv chiqarish qurilmalarining ishlatilishi konchilik ishlari boshlangan davrga to’g’ri keladi. Qo’l kuchi bilan ishlaydigan porshenli nasoslar bundan 300 yil oldin Gretsiyada ishlatilgan.
XVIII asrga kelib Rossiyada shaxtalarda porshenli nasoslar 100 metr chuqurlikdan suv chiqargan, bunda nasos yer ostida joylashgan bo’lib uni suv chig’irig’i harakatga keltirgan va uzun shtanga yordamida harakat chig’irig’idan nasosga uzatilgan.
M.V.Lomonosov "Metallurgiya va kon ishlarining birinchi asoslari" asarida ruda konlarida ishlab turgan ventilator, suv chiqarish qurilmalarini ta’riflab undan tashqari ushbu mashinalarning yangi turlarini taklif qilgan.
Peterburg akademiyasining a’zosi taniqli matematik Leonard Eyler 1754 yili markazdan qochma turbomashinalar nazariyasini ishlab chiqqandan so’ngushbu mashinalar kon sanoatida keng ko’lamda qo’llanila boshladi.
1832 yili rus kon injeneri general leytenant A.A.Soblukov markazdan qochma ventilatorning orginal tuzilishini taklif qildi va 1835 yilda birinchi markazdan qochma nasosni ixtiro qildi.
Rus olimi professor P.A.Time o’z ilmiy tadqiqotlari bilan kon mexanikasiga asos solgan. P.A.Timening "Kon injenerlari va texniklarining spravochnigi", "Kon zavod mexanikasi" va boshqa asarlari ko’plab muhandislar yetishib chiqishiga dastur bo’lib xizmat qildi. Akademiklar M.M. Feodorov, AP. German, A.S. Ilichev, V.S.Pak, professorlar V.B.Umanskiy, G.M. Elanchik, V.G.Beyer va boshqalar turg’un mashinalarning hozirgi zamonaviy darajaga yetishiga katta hissa qo’shdilar.

№